De prijs van De Toekomst
Het op een goede manier opleiden en begeleiden van toptalenten gaat niet vanzelf; zoals Cruijff zelf aangeeft in zijn rapport: 'Op weg naar een georganiseerde chaos, op weg naar succes' uit 2011. De titel is ietwat langdradig en hetzelfde kan van het rapport gezegd worden, dat overigens opent met een citaat van de Verlosser zelf: “Je hebt zowel kwaliteit als resultaat nodig. Resultaat zonder kwaliteit is saai, kwaliteit zonder resultaat is onzinnig." Verder gaat het rapport voornamelijk over de organisatie van de jeugdopleiding, geïllustreerd met ingewikkelde organigrammen. Het eindigt echter samenvattend dat Ajax ontevreden moet zijn met de rol die het speelt in Europese competities. Om weer enige rol van betekenis te spelen in de Champions League moet Ajax vol investeren in de eigen jeugd, aldus Cruijff in zijn rapport: "De omarming van het door Johan Cruijff ontwikkelde voetbal model is essentieel voor Ajax' terugkeer naar de top."
Met die quote moeten de fans het maar doen. Die weg is Ajax nu eenmaal ingegaan en op die weg blijven ze. Cruijff weet als geen ander hoe belangrijk het is om principieel voet bij stuk te houden. Marc Overmars, ofwel Marc Netto, gaat hier tot in treuren mee, voornamelijk door de hand stevig op de knip te houden. Frank de Boer en de gehele technische staf gaan hier in mee, waarschijnlijk met de hoop het prille talent dat aanwezig is op tijd klaar te stomen voor het constante echte werk. En dat er talent aanwezig is op de Toekomst is een feit. Dit blijkt uit de kampioenschappen behaald door de jeugdelftallen van Ajax en dat de selecties van Jong Oranje, Oranje Onder 19 en Oranje Onder 17 bezaait zijn met Ajacieden. Daarnaast kloppen spelers als Kenny Tete, Jairo Riedewald en Donny van de Beek nu echt aan de deur bij Ajax 1.
Ik mag toch hopen talenten die al jaren op De Toekomst worden opgeleid in wedstrijden tegen Cambuur Leeuwarden, de Graafschap en Roda JC echt goed mee kunnen komen. De hamvraag is hoe Ajax voor de dag komt op Old Trafford, in het Signal Iduna Park, of het Santiago Bernabéu waar de wortels van de revolutie zich bevinden. In de afgelopen seizoenen is gebleken dat het presteren op een hoger podium nog net te hoog gegrepen is voor de pas doorgebroken talenten. Sleutelmomenten in Champions League duels komen vaak neer op ervaring en routine en juist het verkrijgen van ervaring op dat niveau is zo kostbaar. Die prijs moet letterlijk betaald worden om een rol van betekenis te spelen, al is de jeugdopleiding nog zo goed gestructureerd.
Spelers als Amin Younes, Yaya Sanogo of zelfs Nemanja Gudelj brengen die ervaring in ieder geval niet. De terugkeer van Johnny Heitinga waarschijnlijk wel, maar Heitinga heeft in de laatste twee seizoenen nog geen dertig officiële duels gespeeld. Dit soort aankopen staat weer haaks op het venijnige onderzoeksrapport van de commissie Uri Coronel uit 2008, welk het beleid van Ajax van tien jaar eerder met de grond gelijk maakte. Uit het rapport 'Ajax, de weg naar winst': "In de tweede helft van de onderzoeksperiode zijn in toenemende mate spelers van buiten aangetrokken voor de breedte of omdat er geen of een geringe transfersom verschuldigd was. Dit in plaats van spelers die Ajax aantoonbaar op een hoger plan konden brengen." Het kamp-Cruijff gebruikte nota bene dit rapport als ammunitie voor zijn revolutie op de beleidsmakers binnen de club in 2011.
Uiteindelijk kan je er vele woorden over rapporteren en revoluties over beginnen maar je zult moeten durven investeren. Dat is wat er gebeurd in de top. Natuurlijk is het positieve eigen vermogen van de club iets om trots op te zijn, maar ik ben geen supporter om de jaarcijfers van Ajax BV. Ik wil doordeweeks weer met spanning naar de Champions League wedstrijden kijken in plaats van met angst. Daarvoor moeten er eerst spelers worden aangetrokken van topkwaliteit, die er staan op de momenten dat het echt moet en juist daarmee de talenten de ruimte geven om door te groeien. Een transfer die tabloids in het buitenland haalt; een reden voor een toekomstige ster uit de jeugd om langer bij de club te blijven, dat is wat de club nodig heeft om hogerop te komen. Zonder goede aankopen zal Ajax ook deze editie van het Europese kampioenenbal een muurbloempje blijven.
