Hoe makkelijk is het om zaakwaarnemer te worden en wat levert het op?
Door Yanick Vos
Mino Raiola stond in de zomer van vorig jaar aan de basis van de transfer van Paul Pogba van Juventus naar Manchester United. 105 miljoen euro telden the Red Devils neer voor de Franse middenvelder. De grootste winnaar van deze deal? Dat was Raiola. De zaakwaarnemer van Pogba hield er namelijk 49 miljoen euro (!) aan over, zo maakte Football Leaks bekend. Nog nooit verdiende een belangenbehartiger van een voetballer zoveel geld aan een transfer van zijn cliënt. Behalve de commissie van 26 miljoen euro, heeft Raiola weten te bedingen dat Manchester United hem ieder jaar 3,8 miljoen euro per jaar moet betalen zolang het vijfjarige contract van Pogba loopt. Daarnaast ging er ook nog eens 2,6 miljoen euro naar het kantoor van Raiola in Monaco. Lang niet alle zaakwaarnemers verdienen dit soort bedragen bij een deal, maar het is veelzeggend over de rol van een agent en op welke manieren zaakwaarnemers van spelers geld binnenharken.
Zaakwaarnemer word je niet zomaar, ook al kan iedereen het worden. Dat heeft Raiola bewezen. Hij begon als pizzabakker en is vandaag de dag een van de meest succesvolle zaakwaarnemers ter wereld. Als vertegenwoordiger van je 'stal' moet je sterk in je schoenen staan, keihard kunnen onderhandelen, niet met iedereen vrienden willen zijn, over financiële en juridische kennis beschikken, een groot netwerk kunnen opbouwen, gevoel voor timing hebben en jezelf altijd in een sterke onderhandelingspositie kunnen manoeuvreren. Eigenschappen waar Raiola allemaal over beschikt. Maar ook de in Italië geboren Nederlander is klein begonnen en heeft die eigenschappen in de loop der jaren moeten ontwikkelen. Hij bewijst dat iedereen zaakwaarnemer kan worden, maar laat tegelijkertijd zien dat deze baan niet voor iedereen is weggelegd.
Wie ervan droomt net zo succesvol te worden als Rob Jansen, Jorge Mendes en Raiola, zal in Nederland eerst aan een aantal regels moeten voldoen. In april 2015 voerde de KNVB nieuwe regelgeving in met betrekking tot spelersmakelaars. Door middel van het Reglement Intermediars tracht de bond in het belang van het Nederlandse voetbal de belangenbehartigers te reguleren en daarbij het kaf van het koren te scheiden, zo meldt de bond op de website. Alleen degenen die bij de KNVB staan geregistreerd als intermediair (onder de nieuwe regels is het beroep van zaakwaarnemer/agent komen te vervallen en wordt er gesproken van 'intermediairs', ook al wordt er in de volksmond gesproken van een zaakwaarnemer), mogen die taken ook daadwerkelijk uitvoeren. Wie geregistreerd staat bij de bond, mag de taken van een intermediair dus vervullen.
Een intermediair hoeft geen schriftelijk examen meer te doen, zoals dat voorheen wel het geval was voor een spelersmakelaar. Om de afschaffing van dit 'toelatingsexamen' zijn de vakbonden niet heel rouwig, daar de twintig multiple choice vragen die werden gesteld doorgaans geen goede afspiegeling was van de onderwerpen waar een zaakwaarnemer mee te maken krijgt. Wie de licentie op deze manier wist te verkrijgen, was dus niet per definitie goed voorbereid en beschikte ook niet per se over de juiste eigenschappen voor de functie. Wie zich nu wil laten registren als intermediair moet een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) kunnen overleggen aan de KNVB, jaarlijks 450 euro aan inschrijfgeld afdragen aan de voetbalbond en tot slot een intermediairsverklaring ondertekenen waarmee hij aangeeft het Reglement Intermediairs te zullen respecteren en daarmee de regels van de KNVB, UEFA en FIFA.
Om de kwaliteit en betrouwbaarheid van intermediairs te stimuleren, heeft de KNVB deze maand een keurmerk voor intermediairsorganisaties en spelersvakbonden geïntroduceerd. De Vereniging van Contractspelers (VVCS) krijgt als eerste partij dit keurmerk van de KNVB toegewezen, zo liet de bond reeds weten. Het is tevens een kwaliteitskenmerk voor organisaties die intermediairsdiensten aanbieden. "Met deze toekenning hebben we de eerste stap gezet naar een kwalitatief keurmerk voor intermediairs", laat Mark Boetekees, bestuurssecretaris en verantwoordelijk voor de juridische zaken bij de KNVB, weten op de website van de bond. "Dat is nodig, omdat in principe iedereen zich kan aanmelden als intermediair. Het feit dat we het keurmerk samen met belangenorganisaties van spelers en zaakwaarnemers in het voetbal hebben opgesteld, zegt iets over het belang hiervan."
Voor een beginnende zaakwaarnemer is het niet makkelijk om aan cliënten te komen. Doorgebroken spelers hebben vrijwel allemaal al iemand die hen vertegenwoordigt en voor de grote talenten staan de gerenommeerde zaakwaarnemers al in de rij. Het is dus knap lastig om daartussen te komen, zo niet onmogelijk. Wie er toch in slaagt een paar cliënten te strikken, zal het zeer waarschijnlijk moeten doen met spelers die niet interessant genoeg zijn voor de gelouterde zaakwaarnemers. De verdiensten zullen dan ook niet al te groot zijn. De beginnende intermediair maakt meer kans bij een makelaarskantoor, maar ook daar zitten ze niet te wachten op de zoveelste beginnende zaakwaarnemer met de droom om veel geld te verdienen. Het mes moet aan twee kanten snijden, dus alleen wie zelf al een netwerk heeft opgebouwd, mag hopen binnen te komen bij een makelaarskantoor of een sportmarketingbureau.
De bedragen die zaakwaarnemers verdienen verschillen enorm. De grote namen in de makelaarswereld verdienen miljoenen aan een deal, maar zo gaat het lang niet altijd. Een intermediair die werkzaam is bij een kantoor kan rekenen op een maandelijkse vergoeding en bonussen bij het afsluiten van grote deals. Wie alleen opereert moet het hebben van de commissies bij een transfer of contractverlenging, en afspraken met clubs en spelers voor wie gewerkt wordt.
In 2016 waren er in Nederland 267 geregistreerde intermediairs. Door Nederlandse clubs alleen ontvingen zij in totaal 15,2 miljoen euro, waarvan het grootste deel uit handen van Ajax en PSV kwam. De Amsterdammers waren goed voor 7,4 miljoen euro, terwijl bij PSV 2,7 miljoen werd uitgekeerd aan intermediairs. Bij Feyenoord werd iets meer dan een miljoen euro uitgekeerd. Er valt dus een goede boterham mee te verdienen, maar lang niet voor iedereen.
