Sunderland degradeert voor tweede keer op rij: 'Terug naar de steentijd'
SUNDERLAND - De stoeltjes in het Stadium of Light horen felrood te zijn, maar zijn inmiddels roze uitgeslagen door blootstelling aan de zon en de regen. In 2016 wilde Sunderland de stoeltjes in het stadion, dat geopend werd in 1997 met een wedstrijd tegen Ajax, gaan vervangen, maar gedurende het proces kwam men erachter dat er helemaal geen geld was om alle stoeltjes te vervangen en de klus af te maken. Het is illustrerend voor the Black Cats, die de afgelopen jaren niet alleen op het veld onwaarschijnlijk slecht presteren.
Door Chris Meijer
Het afgelopen jaar waren de stoeltjes in het Stadium of Light ook geregeld op televisie te zien, want steeds meer supporters laten tijdens een thuiswedstrijd van Sunderland verstek gaan. De thuishaven van de Engelse club kan ruim 48.000 mensen herbergen, maar gemiddeld zitten er 27.708 toeschouwers op de tribune. Dit toeschouwersgemiddelde geeft een vertekend beeld, want volgens de Northern Echo blijft een deel van de seizoenkaarthouders inmiddels ook weg. Zij worden wel meegenomen in de toeschouwersaantallen, maar zijn dan niet aanwezig geweest. Heel gek is het overigens niet dat de supporters van Sunderland wegblijven, want er zijn weinig clubs die afgelopen anderhalf jaar zo dramatisch presteerden.
Tweede degradatie op rij
Vorig seizoen won Sunderland, toen nog in de Premier League, slechts drie van de negentien thuiswedstrijden, overigens allemaal voor de jaarwisseling. In sportief opzicht werden de resultaten niet veel beter na de degradatie. Pas op 16 december (!) won Sunderland zijn eerste thuisduel van 2017, toen er in eigen stadion met 1-0 van Fulham werd gewonnen. De ploeg van manager Chris Coleman won dit seizoen tot dusver slechts twee van de zestien thuiswedstrijden. Maar erger nog: Sunderland, zesvoudig Engels kampioen, stevent momenteel in sneltreinvaart af op de tweede degradatie op rij. Na de 1-0 nederlaag tegen concurrent Bolton Wanderers, afgelopen woensdag, is Sunderland weer de hekkensluiter van de Championship, met een achterstand van drie punten op de veilige plaatsen. Pas één keer in de clubhistorie speelde Sunderland lager dan het tweede niveau: in seizoen 1987/88 werd het direct weer kampioen in de Third Division.
Het is niet zo verwonderlijk dat de supporters boos zijn. Afgelopen week lieten zij in een open brief hun onvrede blijken. "De toeschouwersaantallen waren nog nooit zo laag sinds de opening van het Stadium of Light. Veel fans blijven weg om meer misère te ontlopen en zullen pas terugkeren als de leiding van de club verandert", schrijft The Red and White Army. "Ellis Short mag de zaken dan nog wel stutten en cheques uitschrijven om de verliezen te dekken; op dit moment doet hij het minimum van wat je kan doen als clubeigenaar. Deze rotzooi is door hem gecreëerd, dus vergeef ons dat we niet vervuld zijn met dankbaarheid met het geld dat de afgelopen tien jaar is verspild."
"De beleving van de wedstrijddag is onherkenbaar. Duizenden supporters hebben het opgegeven en maken zich niet langer druk om de club. Fans van Sunderland zijn bescheiden en we vinden niet dat onze club op een bepaald niveau hoort te spelen. Het gaat om meer dan de positie in de competitie. Het voelt alsof Sunderland zijn ziel verloren is", vervolgt het schrijven van de supporters. "We eisen dat Short zijn best doet om een respectabele koper te vinden voor Sunderland, omdat hij de club niet langer wil hebben. Behandel de club met respect. In de tussentijd willen we transparantie, eerlijkheid en communicatie tussen de supporters en de eigenaar."
Bekoelde liefde
De door de supporters genoemde Ellis Short heeft sinds 2008 aandelen in Sunderland en werd in mei 2009 volledig eigenaar van de club. De Iers-Amerikaanse zakenman werd rijk als investeringsbankier en heeft naar verluidt een vermogen van ruim één miljard euro. Uit liefde voor Sunderland zou hij in 2009 volledig eigenaar zijn geworden, zo vertelde een anonieme bron vanuit de club destijds tegenover the Guardian: "Dit is geen Roman Abramovich (huidige eigenaar Chelsea, red.) of Thaksin Shinawatra (voormalig eigenaar Manchester City, red.). Short houdt van de club en hij ziet een duurzaam plan, maar vindt het geen probleem om onder de radar te blijven." Nu, bijna negen jaar later, is de liefde behoorlijk bekoeld. Het is geen geheim dat Short de club graag wil lozen. Zo graag zelfs, dat hij volgens de Daily Mail de vraagprijs inmiddels heeft laten zakken naar 57 miljoen euro. Ter vergelijking: Pierre-Emerick Aubameyang, Aymeric Laporte en Virgil van Dijk kostten in januari allemaal meer dan Sunderland nu kost.
Short is reëel, want zijn plannen om Sunderland te verkopen zijn niet bepaald nieuw. In 2016 nam de zakenman nog een adviesbureau en een Amerikaanse investeringsbank in de arm om Sunderland in de etalage te zetten. Short had in de zomer van 2017 nog de hoop dat hij een bedrag van 136 miljoen zou kunnen ontvangen voor de club. Enkele maanden later, in oktober, had hij volgens de Daily Star de vraagprijs al laten zakken naar de helft van dat bedrag, dus 68 miljoen. Ter vergelijking: Mike Ashley wil momenteel Newcastle United verkopen en vraagt 339 miljoen. Interesse was er de afgelopen jaren wel. Een Chinese en een Amerikaanse investeringsgroep konden het niet met Short eens worden over de prijs, terwijl de zakenman zich zelf terugtrok uit de onderhandelingen met Duitse investeerders. "Met die partij waren de onderhandelingen in een vergevorderd stadium, maar ik besloot die transactie niet door te laten gaan. De belangen van de club gaan me aan het hart, ik ga niet iets doen dat slecht voor de club is. Ik kan begrijpen dat de fans me weg willen hebben", zei Short op de website van Sunderland.
Spagaat
"Het is duidelijk dat we een crisis op moeten lossen. Deze club hoort in de Premier League en moet daar op de zevende plaats eindigen. In een goed seizoen misschien vijfde, in een slecht seizoen tiende of twaalfde. Het is waar dat ik fysiek niet vaak aanwezig ben, ik ben druk met mijn zaken en familie in de Verenigde Staten. Maar ik kijk wel en ben financieel betrokken", concludeerde de Amerikaan, die ook met een partij uit het Midden-Oosten sprak. Zij krabbelden echter terug nadat ze de boeken van Sunderland hadden ingezien. Uit de laatste cijfers van de club blijkt dat de schuld momenteel circa 174 miljoen euro bedraagt en dat schrikt investeerders af. Volgens de Chronicle is Sunderland de helft van dit bedrag schuldig aan Short. Sinds zijn aantreden in 2008 heeft hij naar verluidt 283 miljoen in de club gestoken. Het voornaamste probleem is dat Sunderland zijn eigen broek niet omhoog kan houden. De Northern Echo schreef dat men een verlies van 3,4 miljoen per maand noteert. Short woont weliswaar in de Verenigde Staten en vertoont zich weinig meer in het noordoosten van Engeland, maar trekt nog wel structureel de portemonnee om te zorgen dat de club nog zijn maandelijkse kosten kan betalen. Dit zorgt voor een bijzondere spagaat, want de problemen worden nóg groter als Short zich helemaal terugtrekt.
Op het moment dat de eigenaar besluit om zijn maandelijkse toelage te stoppen, kan de club niet meer aan zijn verplichtingen voldoen. Uiteindelijk kan dat zomaar resulteren in een faillissement, zeker omdat de omzet afgelopen seizoen ongeveer is gehalveerd. De afhankelijkheid is het resultaat van jaren van twijfelachtig beleid. Een voorbeeld hiervan is volgens Football365 het aantrekken van Ricardo Alvárez, die werd gehuurd van Internazionale. Sunderland nam een optie tot koop in de huurdeal op, die automatisch geactiveerd zou worden als men zich zou handhaven. The Black Cats handhaafden zich, maar de Argentijn wist nooit zijn draai te vinden in Engeland. In de zomer van 2016 moest Sunderland 10,5 miljoen naar Milaan overmaken voor Alvárez, die dezelfde zomer nog transfervrij naar Sampdoria vertrok.
Torenhoge loonkosten
Het is een exemplarisch voorbeeld voor het beleid van Sunderland, waar de waan van de dag afgelopen jaren regeerde. Onder het bewind van Short was het een komen en gaan van bestuurders en managers. De club versleet tijdens het afgelopen decennium 31 procent van het totale aantal managers in de 138-jarige clubgeschiedenis. ITV neemt dat als de voornaamste verklaring voor de opgelopen schuld en problemen, want: iedere manager neemt nieuwe ideeën en vooral nieuwe spelers mee. Het probleem is echter dat Sunderland de nieuwe spelers over het algemeen een langlopend contract voorschotelde. Als een manager binnen een mum van tijd was vertrokken en vervangen door iemand anders, haalde deze weer een lading nieuwe spelers binnen. Op deze manier worden de loonkosten op gegeven moment torenhoog, zeker als je dat afzet tegen de omzet. Zo kon het gebeuren dat Jack Rodwell, in 2014 voor 12,6 miljoen euro overgenomen van Manchester City, op dit moment voor een weeksalaris van 68.000 euro zo nu en dan een wedstrijdje voor de beloften speelt.
Het resultaat van dat beleid is dat Sunderland in de afgelopen seizoenen nauwelijks ruimte had om actie te ondernemen op de transfermarkt. In de vijf jaar daarvoor werden er 45 spelers gehaald, waarvan er slechts 4 met winst zijn verkocht. De Daily Telegraph schreef dat dit er ook in resulteerde dat de jeugdopleiding in niveau gedaald is, omdat iedere manager moet strijden voor het behoud van zijn baan en daarom geen risico's wil nemen met jonge spelers. Supporterswebsite Roker Report keek met jaloezie naar een club als Southampton: "Zij scouten een manager bijna een jaar lang, omdat ze ook weten dat een goede manager weggehaald kan worden door een grotere club. Daarnaast hebben ze een persoon die verantwoordelijk is voor het aanstellen van trainers en spelers. Omdat het Sunderland ontbreekt aan een stabiel persoon, kan het ook bijna nooit een stabiele club worden. Ondanks zijn beste bedoelingen om Sunderland in de 21e eeuw te brengen, heeft Short de club teruggebracht naar de steentijd."
De fans van Sunderland willen nu gaan protesteren, maar de vraag is op wie ze hun protest moeten richten. Zoals de zaken er nu voor staan, kan de club namelijk niet zonder Short. De supporters willen dat hij de club verkoopt, maar dat is iets wat de zakenman zelf ook graag voor elkaar wil krijgen."Bij een club als Sunderland, waar de passie van de fans zo exceptioneel is, moeten mensen zitten die net zoveel om de club geven als de supporters. Daar ligt het probleem. Het is duidelijk dat Ellis de club wil verkopen en iedereen weet dat zijn liefde voor de club verleden tijd is. Totdat er iemand om de hoek komt die om de club geeft, kunnen we niks met negativiteit", nam de huidige manager Coleman geen blad voor de mond. Het vertrouwen in de Welshman is nog groot, maar hij heeft de boel nog niet weten om te keren. Zaterdagmiddag wacht een nieuwe kans, als the Black Cats het in eigen huis opnemen tegen Middlesbrough. Het decor voor de streekderby zal nog altijd gedomineerd worden door roze stoeltjes, want geld om alles te vervangen is er voorlopig niet...
