Tottenham betrekt stadion van ruim 900 miljoen: een vloek of een zegen?
Door Chris Meijer
"Het is geweldig, fantastisch. Ik vind het moeilijk om hier woorden voor te vinden. Het enige dat ik kan doen, is Daniel (Levy, de voorzitter van Tottenham Hotspur, red.) bedanken voor deze droom. Het is moeilijk om voor te stellen, maar het zal fantastisch zijn als het af is. Ik wil niet te ver vooruit lopen, omdat er nog veel moet gebeuren. Maar ik denk dat een droom uit zal komen. Dit zal een van de beste stadions ter wereld worden. We hopen dat we hier veel overwinningen kunnen behalen en kunnen laten zien dat we bij de beste clubs ter wereld horen", sprak een dolenthousiaste Mauricio Pochettino via de officiële kanalen van de club na zijn eerste bezoek aan het nieuwe stadion. Tottenham is afgelopen jaren uitgegroeid tot een topclub in Engeland. Sinds 2009 eindigde de club nooit lager dan de zesde plaats in de Premier League en met Pochettino aan het roer noteerde men achtereenvolgens de vijfde, derde en tweede plek. Momenteel staat Tottenham op de vierde plaats, die aan het einde van het seizoen recht geeft op deelname aan de groepsfase van de Champions League.
Indien Tottenham de voorsprong van vijf punten op naaste achtervolger Chelsea in de laatste vier competitiewedstrijden weet te behouden, neemt het volgend seizoen voor de derde keer op rij deel aan de groepsfase van de Champions League. Aartsrivaal Arsenal lijkt juist voor de tweede maal op rij het miljardenbal te gaan missen, tenzij men erin slaagt om de Europa League te winnen. Onder het bewind van Pochettino eindigde Tottenham vorig seizoen voor het eerst sinds 22 jaar weer eens boven the Gunners. Vooral de manier waarop the Spurs Arsenal hebben achterhaald, is indrukwekkend. Pochettino heeft een geoliede voetbalmachine gecreëerd, die wereldwijd de harten van voetbalfans verovert en zich moeiteloos kan meten met de topclubs in de Premier League én de Champions League. De kern van het ijzersterke elftal van de Argentijn bestaat vooral uit spelers die relatief goedkoop zijn binnengehaald of uit de eigen jeugdopleiding komen.
Zo kwam Eric Dier in 2014 voor slechts vijf miljoen euro van Sporting Portugal, werd Dele Alli in 2015 voor een kleine zeven miljoen weggekaapt bij Milton Keynes Dons en kwam Kieran Trippier in datzelfde jaar voor nog geen vijf miljoen over van Burnley, terwijl bijvoorbeeld Harry Kane en Harry Winks zelf werden opgeleid. Sinds zijn aantreden spendeerde Pochettino 324 miljoen aan nieuwe spelers, vergeleken met Manchester City (836 miljoen), Manchester United (700 miljoen), Chelsea (617 miljoen), Liverpool (524 miljoen) en, in mindere mate, Arsenal (372 miljoen) een schijntje. Toch is de selectie van Tottenham (720 miljoen) volgens cijfers van Transfermarkt momenteel veel meer waard dan die van Liverpool (548 miljoen) en Arsenal (499 miljoen). Gezien de verschillen in omzet is het niet heel verwonderlijk dat Tottenham minder te besteden heeft op de transfermarkt. Volgens Deloitte draaide de club vorig seizoen een omzet van 355,6 miljoen, andermaal een stuk minder dan Manchester United (676,3 miljoen), Manchester City (527,7 miljoen), Arsenal (487,6 miljoen), Chelsea (428 miljoen) en Liverpool (424,4 miljoen). De omzet van de club nam de afgelopen jaren wel behoorlijk toe, wat vooral te danken is aan deelname aan de Champions League.
Het gat met de overige clubs zal dit seizoen weer iets kleiner worden, doordat Tottenham een jaar op Wembley speelde en zodoende gemiddeld een kleine zeventigduizend kaartjes verkocht per wedstrijd. Op het oude White Hart Lane, waar Tottenham 118 jaar speelde, zaten gemiddeld circa 35.000 mensen op de tribune, wat een overweging is geweest om een nieuw onderkomen te betrekken. In seizoen 2016/17 haalde Arsenal bijvoorbeeld dubbel zoveel geld uit kaartverkoop, simpelweg omdat men meer mensen kon huisvesten. Men verwacht dat na de verhuizing de omzet op wedstrijddagen per seizoen met 70 miljoen zal stijgen. Het nieuwe stadion krijgt de grootste tribune van Engeland, waar 17.000 mensen plaats kunnen nemen. Daarnaast zijn er ook meer plaatsen voor sponsors, wat meer geld in het laatje zal brengen. Tottenham hoopt de rijke supporters op meerdere manieren naar het stadion te lokken. Zo komt er een 'Tunnel Club', waar supporters duizenden euro's voor moeten neertellen. De fans hebben toegang tot een exclusieve bar naast de spelerstunnel, terwijl ze de wedstrijd kunnen volgen vanaf verwarmde stoeltjes achter de dug-out. Een nóg duurder concept is 'Club H', waar rijke fans voor iedere wedstrijd een Michelin-maaltijd voorgeschoteld krijgen.
Het stadion krijgt verder zijn eigen bierbrouwerij, waarmee Tottenham zijn fans van zijn eigen pints voorziet, en een eigen bakkerij. Met een intrekbaar veld en geschikte akoestiek hoopt het stadion een locatie te worden voor concerten. Daarnaast zullen er in Noord-Londen in de toekomst American Football-wedstrijden in de NFL worden afgewerkt. In de omgeving van het nieuwe onderkomen zijn tevens huizen, een supermarkt, een hotel, een technische universiteit, faciliteiten voor extreme sports en een kliniek voor de bevolking van de wijk rond het stadion gebouwd. Met het nieuwe onderkomen verwacht Tottenham interessanter te worden voor grote sponsors. Dat is iets wat de club goed kan gebruiken, want in commercieel opzicht ligt het behoorlijk achter op de concurrentie. Al met al is het de bedoeling dat dankzij het nieuwe stadion en zijn faciliteiten de omzet aanzienlijk toe zal nemen, waardoor Tottenham meer te besteden krijgt op de transfermarkt en hogere salarissen zal kunnen betalen. Het nadeel is dat het niet per definitie zo gemakkelijk hoeft te lopen zoals hierboven gesteld wordt.
Allereerst vallen de kosten voor het nieuwe stadion vele malen hoger uit dan begroot. Men schat dat de totale kosten uiteindelijk uit zullen komen op circa 927 miljoen, terwijl die vooraf werden geschat op 467 miljoen. "De brexit heeft nadelige gevolgen gehad voor de koers, waardoor de productiekosten behoorlijk omhoog zijn gegaan. We hebben de schatting van de kosten zeven jaar geleden gedaan en bij de nieuwe schatting zijn ook verbouwingen in de omgeving meegenomen. Het is de bedoeling om de kosten zoveel mogelijk te controleren", sprak Donna Cullen, algemeen directeur van Tottenham, tegenover de London Evening Standard. De totale kosten zouden zelfs nog boven de miljard uit kunnen stijgen, waarmee de club het duurste stadion van Europa zal gaan bespelen. Het grootste deel van dit bedrag zal Tottenham zelf op moeten hoesten. De gemeente en de NFL droegen een klein deel bij, maar in totaal moet de club ruim 850 miljoen euro zelf betalen voor het stadion. De helft van dit bedrag, 460 miljoen, wordt volgens the Guardian geleend bij drie verschillende banken en de club zou reeds 110 miljoen van deze schuld hebben afbetaald. Daarnaast heeft Tottenham al 280 miljoen in het project gestoken.
Levy probeert voor de nog openstaande kosten sponsors te vinden en wil alvast de naam van het stadion slijten voor een slordige 23 miljoen per jaar. Gemakkelijk verloopt deze zoektocht niet, want voorlopig heet het stadion nog 'Tottenham Hotspur Stadium'. Een schrikbeeld voor Tottenham is het scenario van het Juventus Stadium, waarvan de naam pas na jaren verkocht werd. Hoe langer de grote sponsorsdeals rond het nieuwe stadion uitblijven, hoe meer Tottenham voorlopig zelf moet bijdragen aan het stadion. Arsenal verkocht de naam van het Emirates Stadium al in 2004, twee jaar voor de opening, en hield aan de vijftienjarige deal circa 110 miljoen euro over. De verbintenis met Fly Emirates werd in 2012 nog eens verlengd tot medio 2028. Ondanks dat op deze manier dus al een deel van het onderkomen was betaald, had Arsenal volgens manager Arsène Wenger in januari nog altijd te maken financiële restricties van de banken. "We moeten het financiële plan respecteren. Er is hard gewerkt om de club rijker te maken, maar je moet niet vergeten dat wij nog altijd restricties hebben van de banken vanwege het stadion", zei Wenger tegenover beIN Sports. Het Emirates Stadium was met 452 miljoen ook nog eens de helft goedkoper dan het nieuwe stadion van Tottenham.
Mede door de bouw van het Emirates Stadium spendeerde Arsenal afgelopen jaren dus een stuk minder op de transfermarkt dan de concurrentie. Het is zeer waarschijnlijk dat hetzelfde scenario wacht voor Tottenham, al bleven de transferuitgaven de laatste jaren sowieso al behoorlijk achter op de concurrentie. Het voornaamste probleem is echter dat de selectie van the Spurs een soort tikkende tijdbom is, waar Europese grootmachten als aasgieren op loeren. Met de week neemt bijvoorbeeld de speculatie over de toekomst van Kane toe, die de aandacht van onder meer Real Madrid zou hebben getrokken. Verder werden onder meer Alli, Danny Rose, Heung-min Son, Eric Dier en, niet te vergeten, manager Pochettino al eens in verband gebracht met een vertrek uit Noord-Londen. Het vertrek van één pion zou al zand in de geoliede voetbalmachine kunnen brengen en in het zwartste scenario verliest Tottenham komende zomer al steunpilaren, wat niet ondenkbaar is gezien de behoorlijke verschillen in salarissen met de concurrentie. Met de komst van het nieuwe stadion wil Tottenham uiteindelijk het gat met de concurrentie dichten, maar dit zou nog enkele jaren kunnen duren. De club moet hopen dat Kane en Alli niet eerder zwichten voor de megasalarissen bij de Europese topclubs, vooral omdat deze spelers haast onmogelijk te vervangen zijn.
In meerdere opzichten zorgt dit voor gevaar. Allereerst is Champions League-voetbal belangrijk om de omzet op peil te houden, maar ook om interessant te blijven voor spelers én vermogende sponsors. Sportief succes zorgt er tevens voor dat het stadion gevuld blijft, ondanks dat de ticketprijzen in het nieuwe onderkomen vele malen hoger zullen liggen. Zodra het tegenzit, zullen supporters sneller voor hun portemonnee kunnen kiezen. Om het nieuwe stadion winstgevend te houden, zal Tottenham zo vaak mogelijk een uitverkocht huis moeten trekken. Zolang het huidige team intact blijft en Pochettino niet vertrekt, lijkt men op sportief gebied in ieder geval weinig te hoeven vrezen. De Argentijn liet onlangs al doorschemeren dat hij nog niet bezig is met een vertrek bij Tottenham en dat moet de club hoop geven aan de vooravond van de verhuizing. "Wanneer het nieuwe stadion klaar is en we daar eenmaal spelen, wordt het tijd om te zeggen: Nu gaan we de titel pakken."
