Preston North End was 131 jaar geleden een van de zogenaamde founding clubs van de Engelse Football League. The Lilywhites kroonden zich in seizoen 1888/89 tot de eerste kampioen ooit en veroverden een jaar later ook direct de tweede Engelse landstitel. Het zijn eretitels uit een al lang vervlogen zwart-wit tijdperk, want Preston North End was in 1961 voor het laatst actief op het hoogste niveau en is een van de slechts vijf clubs in de Championship die nog nooit in de Premier League speelde. Daar zou dit seizoen weleens verandering in kunnen komen, want met een van de kleinste begrotingen doet de club momenteel bovenin mee op het tweede niveau van het Engelse voetbal.

Door Chris Meijer

Na zestien wedstrijden is Preston North End de nummer twee van de Championship, met een achterstand van twee punten op koploper West Bromwich Albion. Leeds United heeft evenveel punten als de formatie van manager Alex Neil, maar blijft voorlopig op doelsaldo achter. Geen ploeg in de Championship maakte namelijk zoveel doelpunten als Preston North End: 31 stuks. Dat de club uit het noordwesten van Engeland zo goed meedoet in de Championship, mag op het eerste gezicht gerust enigszins verrassend worden genoemd. Preston North End werkt met een van de kleinste begrotingen op het tweede niveau van het Engelse voetbal. "In een tijdperk waarin wild geld wordt uitgegeven, er geregeld transferverboden worden uitgedeeld en Championship-clubs hun stadions verkopen om de balans in evenwicht te krijgen, moeten we even herinneren dat de recordaankoop van Preston North End nog altijd uit 2001 stamt", schreef the Guardian, verwijzend naar David Healy die achttien jaar geleden voor een kleine twee miljoen euro werd overgenomen van Manchester United.

Het salarishuis van Preston North End bedraagt 'slechts' vijftien miljoen euro. Ter vergelijking: West Bromwich Albion betaalt drie keer zoveel aan salarissen, terwijl clubs als Stoke City (24e plaats), Middlesbrough (22e plaats), Huddersfield Town (18e plaats), Derby County (15e plaats) en Fulham (8e plaats) ook vele malen meer kwijt zijn aan hun spelers. Daar komt nog eens bij dat Preston North End nog nooit meer dan twee miljoen spendeerde op de transfermarkt, terwijl het tegenwoordig voor de meeste Championship-clubs geen probleem vormt om bedragen richting de tien miljoen neer te tellen. Het maakt deel uit van het gedegen beleid dat er de afgelopen twee jaar op Deepdale wordt gevoerd. De kern van het beleid: jongere en hongerige spelers oppikken in de lagere divisies of afvallers van Premier League-clubs onderdak bieden, om hen later eventueel voor een groter bedrag door te verkopen.

Architecten van dit beleid zijn manager Neil en Peter Ridsdale, de adviseur van eigenaar Trevor Hemmings. Ridsdale was tussen 2011 en 2012 zelf kortstondig voorzitter van Preston North End en bekleedde eerder dezelfde functie bij Leeds United, Barnsley en Cardiff City. Sinds 2012 is hij louter adviseur van Hemmings, een steenrijke zakenman met een geschat vermogen van een kleine negenhonderd miljoen euro die op Isle of Man woont. De vastgoedmagnaat besteedt voorlopig weinig van zijn fortuin aan transfersommen en spelerssalarissen. Door het gekozen beleid maakte Preston North End de afgelopen twee seizoenen juist winst door de verkoop van spelers. Op Jordan Hugill (voor 30.000 euro overgenomen van Port Vale en voor 10,2 miljoen euro verkocht aan West Ham United) en Callum Robinson (transfervrij overgenomen van Aston Villa en voor 7,8 miljoen euro verkocht aan Sheffield United) verdiende de club bijvoorbeeld een behoorlijk bedrag.

Het beleid heeft ook een keerzijde, want het betekent dat Preston North End steevast afscheid moet nemen van zijn beste spelers. Met Robinson, Brandon Barker en Lukas Nmecha (waren allebei gehuurd van Manchester City) leverden the Lilywhites achttien doelpunten en veertien assists in. Tegenover hun vertrek stond afgelopen zomer in aanvallend opzicht alleen de komst van David Nugent (een 34-jarige geblesseerde bankzitter van Derby County) en Andre Green (een 21-jarige huurling van Aston Villa). De weinig veelbelovende transferwindow zorgde aanvankelijk voor niet al teveel optimisme onder de fans, maar Preston North End lijkt in aanvallende opzicht niet al teveel te hebben ingeleverd. De belangrijkste pion in het aanvalsspel van de formatie van Neil lijkt voorlopig Daniel Johnson. De Jamaicaanse middenvelder heeft dit seizoen een meer aanvallende rol en is voorlopig clubtopscorer met acht doelpunten. Ook de van een kruisbandblessure teruggekeerde Josh Harrop, Tom Barkhuizen en Paul Gallagher zijn tot dusver productiever dan vorig seizoen.

Met Neil beschikt Preston North End bovendien over een uitermate goede manager. De Schotse oefenmeester heeft niet echt een duidelijke, herkenbare formatie, maar past zijn strijdplan iedere wedstrijd tot in de details op de tegenstander aan. "We hebben een manager die waarschijnlijk een van de beste is onder wie ik gespeeld heb, voornamelijk als je kijkt naar tactiek. Hij kan altijd de zwakheden bij de tegenstander vinden, punten waarmee wij hen pijn kunnen doen. Het is dan aan ons om het plan op het veld ten uitvoering te brengen", legde Gallagher uit in gesprek met de Lancashire Evening Post. De 38-jarige Neil heeft ondanks zijn nog relatief jonge leeftijd al een aardig cv opgebouwd. De voormalig speler van Airdrieonians FC, Barnsley en Hamilton Academical begon zijn trainersloopbaan bij de Schotse club waar hij zijn actieve carrière afsloot. Met Hamilton promoveerde hij naar de Schotse Premiership, waar de club onder zijn leiding op bezoek bij Celtic won en zelfs even koploper was. Norwich City haalde hem vervolgens naar Engeland en met the Canaries wist hij andermaal promotie af te dwingen richting de Premier League. Toen het seizoen op het hoogste niveau tegenvallend verliep, kreeg hij zijn congé bij Norwich.

"In de Premier League twijfelde ik enkele keren of ik van mijn aanpak moest afstappen. Als ik terugkijk, zou ik met mijn eigen stijl doorgaan. Ik heb nu het lef en de overtuiging om mijn stijl door te zetten, het is volledig duidelijk in mijn hoofd", gaf Neil te kennen in gesprek met the Guardian. Preston North End bood hem enkele maanden na zijn ontslag bij Norwich de kans om zijn beschadigde blazoen weer op te poetsen. "Ik wilde de speelstijl aanpassen ten opzichte van de vorige leiding. Ze hebben succes gehad met de club, daar niet van, maar ik merkte dat de selectie genoeg energie en kwaliteiten had om een andere kant op te gaan. Als de tegenstander de bal heeft, willen we die zo snel mogelijk terughebben. We gaan niet achterover leunen in wedstrijden. Laat hen fouten maken, doe ze pijn in de omschakeling. Wanneer we de bal hebben, willen we die snel rond laten gaan. Zo geven we hen geen kans, ze kunnen ons niet onder druk zetten."

Onder leiding van Neil, die de naar Sunderland vertrokken Simon Grayson opvolgde, eindigde Preston North End achtereenvolgens als zevende en veertiende. Vorig seizoen lagen the Lilywhites lang op koers om de play-offs om promotie te bereiken, maar een uiterst slechte reeks in het slot van de jaargang gooide roet in het eten. Boze tongen beweren die terugval werd veroorzaakt door de concrete belangstelling van West Bromwich Albion voor Neil. Het is voor Preston North End te hopen dat er nu niet hetzelfde gebeurt, daar Stoke City de afgelopen tijd nadrukkelijk achter de Schotse oefenmeester aanzat in de zoektocht naar een opvolger voor de ontslagen Nathan Jones. Preston North End zag zich zelfs genoodzaakt om via een statement te laten weten dat Neil zijn toekomst voorlopig aan de club verbindt. Met Michael O'Neill hebben the Potters inmiddels een nieuwe manager gevonden.

Met Neil aan het roer moet Preston North End erin slagen om aan het einde van het seizoen de play-offs te halen, nadat men er de afgelopen vier seizoenen al dichtbij was. Deelname aan het toetje van het seizoen is voor de club overigens geen garantie op succes, want slecht één van de laatste tien keer resulteerde deelname aan de nacompetitie in een promotie. "We hebben een groep spelers die begrijpen dat we iets kunnen bereiken dit seizoen. Onze selectie is dit seizoen een stuk sterker. We doen al jaren mee rond de top zes, maar nu krijgen we mogelijk een kans om hier daadwerkelijk te eindigen", zei Johnson in gesprek met the Guardian. Neil beseft zich dat er met Preston North End geschiedenis kan worden geschreven. "Voor de buitenwacht is het probleem dat we nog nooit in de moderne Premier League hebben gespeeld. Omdat we er nog nooit geweest zijn, worden we tot op zekere hoogte genegeerd."