Na de recente nederlaag tegen koploper Bayern München (0-1) werd Lucien Favre keihard aangepakt door het gezaghebbende BILD. "Te afwachtend, onzeker, emotieloos en ontredderd. Te veel analyseren en te weinig focus op aanvallend voetbal. Als het moeilijk wordt, dan is Favre de eerste die afhaakt", zo luidde het snoeiharde oordeel over de Zwitserse coach van Borussia Dortmund. De geruchtenstroom over de opvolging van Favre in het Signal Iduna Park is inmiddels in volle gang, met Jesse Marsch als een van de mogelijke kandidaten. De Amerikaanse oefenmeester van Red Bull Salzburg, die reeds ervaring heeft opgedaan in de Bundesliga, rekent zich echter nog lang niet rijk.

Door Rian Rosendaal

Marsch nam rondom de midweekse wedstrijd van Red Bull Salzburg tegen Rapid Wien nog een behoorlijk diplomatiek standpunt in. "Ik voel mij gevleid, maar als een trainer nog niet weg is bij een club, wil ik er liever niet over praten", zo verklaarde de 46-jarige coach voor de camera van Sky Sports. "Lucien Favre is een geweldige trainer, die het altijd goed heeft gedaan in zijn loopbaan." Marsch weet dat Favre een zeer moeilijk klus heeft te klaren bij BVB. "Dortmund is een gigantische club. Ik heb echter hier mijn werkzaamheden. Dat er vaak roddels naar buiten komen in dit vak, daar ben ik inmiddels van op de hoogte. Maar mijn werk hier is nog niet af, mijn focus ligt volledig op Salzburg." Marsch haalde na de 2-0 overwinning op Rapid Wien zijn stokpaardjes nog maar eens van stal. Favre was een 'supertrainer' en Dortmund een 'ongelooflijk mooie club', maar de Amerikaan is desondanks 'honderd procent gefocust op Salzburg'.

Vers bloed nodig in Dortmund
Of Marsch nu wordt aangesteld als opvolger van Favre of niet, volgens Bundesliga-expert Chris Williams heeft Dortmund dringend behoefte aan verandering. Het behalen van de landstitel wordt volgens de kenner van het Duitse voetbal anders een nóg grotere obsessie. "Bayern heeft simpelweg geen uitdagers", concludeert hij zonder omhalen in de vermaarde Gegenpressing Podcast. "Sommige clubs zijn af en toe hinderlijk voor ze. Dortmund is daar dit seizoen een voorbeeld van. Ik denk echt dat Dortmund een andere trainer nodig heeft, eentje die een andere werkwijze hanteert en anders in elkaar steekt." Williams houdt er evenwel rekening mee dat Favre ook in het seizoen 2020/21 voor de groep staat bij de achtvoudig kampioen van Duitsland. "Ik weet niet of het bestuur bereid is om veranderingen door te voeren. Maar als alles bij het oude blijft, dan blijft Dortmund een club die steeds net boven de middelmaat uitstijgt." Marsch is volgens de Britse journalist bij uitstek geschikt voor het renovatieproject in Dortmund. "We hebben allemaal zijn donderpreek gezien in de rust van de wedstrijd tegen Liverpool, waardoor Salzburg vleugels leek te krijgen." De Oostenrijkse topclub keek halverwege tegen een kansloze 3-0 achterstand aan op Anfield. Uiteindelijk werd maar nipt met 4-3 verloren. "Ik ben ervan overtuigd dat hij geweldige dingen kan laten zien in de Bundesliga, mits hij door de juiste club wordt aangetrokken", kreeg de ambitieuze trainer als aanbeveling mee.

Marsch heeft een niet alledaagse benadering van het trainersvak en de spelers van RB Leipzig kunnen daarover meepraten. De uit de Amerikaanse staat Wisconsin afkomstige keuzeheer drukte in het seizoen 2018/19, toen hij als assistent-coach werkzaam was in Leipzig, duidelijk zijn stempel op het groepsproces. In de kleedkamer kwam van de ene op de andere dag een soort rad van fortuin te staan, alleen waren er in dit geval geen prijzen te winnen. Op het bord stonden de straffen genoteerd voor spelers die uit de pas liepen in Leipzig. Marsch wilde op deze manier de discipline aanhalen en tegelijkertijd de teamspirit en het groepsgevoel versterken. Dat het geen verzonnen verhaal was bleek in 2018 uit de woorden van toenmalig hoofdtrainer Ralf Rangnick. "Er zijn inderdaad allemaal verschillende straffen uitgeschreven op het bord", zo gaf de Duitser prijs in gesprek met BILD. "Boetes halen in de meeste gevallen niets uit. Spelers worden juist veel harder geraakt als ze bijvoorbeeld minder vrije tijd overhouden." Bij een disciplinaire straf kon het zo zijn dat een speler tijdelijk moest bijspringen in de fanshop van RB Leipzig. Bij het overtreden van de regels was het ook goed mogelijk dat de ballen moesten worden opgepompt en schoongemaakt.

Rangnick als leermeester
Ook op tactisch gebied heeft Marsch duidelijke ideeën over hoe zijn elftal hoort te spelen. De huidige eindverantwoordelijke van Red Bull Salzburg heeft naar eigen zeggen veel opgestoken van Rangnick in hun gezamenlijke periode in Leipzig. "Onze filosofie op voetbalgebied kent de nodige overeenkomsten", zei Marsch in februari in een interview met Transfermarkt. "We houden allebei van snel spel en van het bewaken van de ruimtes. De tegenstander moet tijdens een wedstrijd geen tijd en ruimte krijgen en bij het veroveren van de bal is het van cruciaal belang dat er gelijk een aanval wordt opgezet." Marsch lijkt met deze opvattingen geknipt voor de trainersklus in Dortmund. Voormalig BVB-coach Jürgen Klopp houdt er ook van om tegenstanders gelijk bij de strot te grijpen en de manager van Liverpool ziet net als zijn Amerikaanse collega graag dat spelers initiatiefrijk zijn. Topspelers als Robert Lewandowski en Mario Götze voerden de opdrachten van de veeleisende trainer tot in perfectie uit en Dortmund wist hiermee de hegemonie van Bayern te doorbreken. Landstitels volgden in 2011 en 2012 en de naam van Klopp was definitief gevestigd. Marsch kan bij Dortmund voortborduren op het werk van zijn illustere voorganger, mocht de Champions League-winnaar van 1997 daadwerkelijk bij hem uitkomen. Met spelers als Erling Braut Haaland, Julian Brandt, Thorgen Hazard en Jadon Sancho lijkt constant met pressing spelen gegarandeerd. De aanvallers hebben echter wel een trainer nodig die lef toont, zo klinkt het in de Duitse media.

De ster van Marsch is rijzende, maar de aan Dortmund gelinkte trainer kent ook de andere kant van de medaille. In 2012 begon de oud-international van de Verenigde Staten, met twee caps achter zijn naam staan, met veel ambitie aan zijn klus bij Montreal Impact. Na slechts enkele maanden vertrok hij alweer uit Canada, voornamelijk door de stroeve werkrelatie met voorzitter Joey Saputo. Het besluit om te stoppen werd in gezamenlijk overleg genomen, maar uit de verklaring was duidelijk op te maken dat de visie van Marsch niet werd gedeeld door de leiding van de club uit de Major League Soccer. Na een kort dienstverband bij het relatief onbekende Princeton Tigers diende een tweede avontuur op het hoogste Amerikaanse niveau zich aan bij New York Red Bulls. Hij kreeg de ondankbare taak clublegende Mike Petke te vervangen. Laatstgenoemde had bijzonder goed werk geleverd, maar na het vertrek van Thierry Henry in 2014 kwam de klad er al snel in. Marsch moest de club uit het slop halen, al was er in de beginfase enorm veel weerstand bij met name de achterban. Bij een supportersbijeenkomst werd de trainer, net als algemeen directeur Ali Curtis, zelfs herhaaldelijk uitgescholden. "Waarom is Petke ontslagen? We accepteren geen onzinverhalen", zo klonk het uit de zaal. Marsch nam de gelegenheid te baat om namens de clubleiding te reageren. "Jullie hoeven mij niet aardig te vinden en misschien zal ik hier wel nooit over de gunfactor beschikken. Dat is nou eenmaal het leven van een voetbaltrainer. Het boeit mij ook niets, het teambelang staat voorop. Als we verliezen, zullen jullie mij haten. Bij winst word ik wellicht even gepruimd. Maar geef dit elftal alsjeblieft wel de kans om zich te bewijzen op het veld."

De aanstelling van Marsch bleek een gouden zet te zijn van het bestuur van New York Red Bulls. In 2015 werd gelijk de Supporters' Shield in de wacht gesleept, een prijs voor de beste prestaties in het reguliere seizoen. Drie jaar later, in 2018, kwam de prestigieuze oorkonde wederom in de Red Bull Arena terecht. Als beloning werd de jonge oefenmeester in 2015 uitgeroepen tot Trainer van het Jaar in de Major League Soccer. De ijzersterke reeds bracht de club in datzelfde jaar in de finale van de play-offs in de Eastern Conference. De eindstrijd zorgde gelijk voor de eerste tegenslag, want de formatie van Marsch was over twee wedstrijden niet opgewassen tegen Columbus Crew. Binnen het Red Bull-concern bleven de uitstekende prestaties van de voormalig middenvelder van onder meer DC United en Chicago Fire niet onopgemerkt. Marsch mocht als assistent eerst in de keuken kijken bij RB Leipzig, waarna hij de baan van hoofdtrainer kreeg aangeboden in Salzburg, als opvolger van Marco Rose. Naast goed werk leveren heeft de in Racine geboren trainer nog een missie in Europa: als voorbeeld dienen voor zijn collega's in de Verenigde Staten. "Er zijn in mijn thuisland nog steeds een hoop coaches die het clichébeeld van een trainer in stand houden. Ze doen altijd dezelfde dingen en reageren vaak reactionair", zo verklaarde hij vorig jaar september tegenover The Athletic. "Ik vind echter dat een coach leiderschap moet uitstralen. Ik heb daar bepaalde ideeën over, net zoals ik mijn voetbalfilosofie nooit zal verloochenen. Deze zaken wil ik samenbrengen, zodat bij elke club iets unieks kan ontstaan."

Net als bij New York Red Bulls werd Marsch in zijn eerste weken bij Red Bull Salzburg met argusogen bekeken door de supporters. Nog voor zijn entree waren in de Red Bull Arena al spandoeken met de tekst 'Nein zu Marsch' waar te nemen. De scepsis verdween echter al snel, voornamelijk door de gedurfde manier van spelen tegen Liverpool en Napoli in de groepsfase van de Champions League. Blikvangers Haaland en Takumi Minamino dwongen halverwege het seizoen transfers af naar respectievelijk Dortmund en Liverpool. Van een plotselinge doelpuntendroogte is evenwel geen sprake, want Salzburg kwam in het reguliere seizoen tot het fraaie aantal van 74 treffers in 22 wedstrijden. In de kampioenspoule gaat het eveneens crescendo, mede door het feit dat concurrent LASK Linz door het overtreden van de coronaregels werd geconfronteerd met een aftrek van zes punten. Red Bull Salzburg heeft een voorsprong opgebouwd van zes punten op de weggezakte ploeg uit Linz en de zevende landstitel op rij lijkt steeds dichterbij te komen. De riante koppositie kan nog steeds worden weggegeven, maar dat betekent niet dat de brigade van Marsch aan het einde van het seizoen met lege handen staat. Bij de hervatting in Oostenrijk werd in de bekerfinale korte metten gemaakt met tweedeklasser Austria Lustenau: 5-0. Marsch stond in de lege Hypo-Arena in Klagenfurt al glunderend met de beker in zijn handen en die glimlach wordt zo mogelijk nog groter als Dortmund hem na een succesvolle jaargang in de Oostenrijkse Bundesliga naar West-Duitsland haalt.