Bekervoetbal, we kunnen het niet
Na een saai seizoen bekervoetbal, slechts een heel klein beetje opgekleurd door verrassing Go Ahead Eagles, waren er nog twee teams over. Feyenoord en Ajax. De 'working class' geconfronteerd met de 'upperclass.' Het proletarische Feyenoord geconfronteerd met het hautaine Ajax. De twee grootste teams van het land, de enige echte Klassieker, en dan ook nog in Nederlands mooiste stadion: De Kuip. Kon het mooier? Echter leidde de misdragingen en doodsbedreigingen van een paar honderd volidioten dat de eindstrijd in twee delen afgewerkt moest worden. Het eerste deel maakte dat het tweede al niet meer interessant was. Ajax won met 2-0. Mijn aandacht kon niet meer op het veld blijven. Toen ik eens op de televisie keek viel het aantal lege stoeltjes me op. Ruim 37.000 mensen zaten er in de Amsterdam ArenA en die produceerden samen de sfeer die gelijkenissen zou kunnen vertonen met een lege bedrijfskantine bij de grootste vestiging van IKEA in Nederland: sinister en kil. Geen uitzondering overigens, zo'n sfeer.
De terugwedstrijd was binnen drie minuten verziekt. Het kleine beetje aanwezige spanning was na drie minuten al vernietigd, uiteindelijk werd het 1-4. Bij aanvang zaten er nog 35.000 mensen in de Kuip, maar dat werd gaandeweg steeds minder om uiteindelijk bij de huldiging van Ajax ongeveer op nul uit te komen. Ajax kon in foeilelijke Amstel-badjassen feestvieren voor helemaal niemand, wat ze nog deden ook. Thuisgekomen konden Martin Jol en Jan Vertonghen het niet laten om nog even een sneer aan de Rotterdamse rivaal uit te delen. Dank u wel, dit was weer een seizoen bekervoetbal in Circus Nederland.
Wij moeten voor het oprichten van het mooiste bekertoernooi ter wereld Charles W. Atlock dankbaar zijn. Op 20 juli 1871 bedacht hij een competitie voor ieder team dat wenste deel te nemen. Het toernooi werd FA Cup gedoopt. Hoewel de naam hetzelfde opgebouwd is als het Nederlandse equivalent is het op geen manier te vergelijken. Zaterdag aanstaande staat de 129e editie van de finale van dit toernooi op het programma. De nummer één van de Premiership neemt het op tegen de gedegradeerde hekkensluiter. Chelsea-Portsmouth. Daarmee is gelijk een der charmes van het Engelse toernooi benoemd: de mate van verrassing. Jaarlijks struikelen vele grote ploegen op het steile pad richting de eindstrijd in het schitterende Wembley. Liverpool verloor op het eigen Anfield de replay tegen Reading, een middenmoter in het Championship. Runner-up Manchester United maakte het minstens zo bont. Zij gingen, eveneens in eigen huis, onderuit tegen Leeds United, actief op het derde Engelse niveau. En let wel: met het basisteam, allebei!
De voornaamste reden voor het gigantische verschil in amusementswaarde tussen beide bekertoernooien is de volksaard. Engelsen hechten zich aan mooie, oude tradities, Nederlanders vooral aan geld. In Engeland zul je niet gauw ballenmeisjes op de verkeerde momenten het veld in zien lopen of spelers in met reclame bekladde badjassen rond zien lopen. De FA Cup is HUN toernooi en dat is dan iets wat gevrijwaard moet blijven van verderfelijke reclame. De gemiddelde Nederlander kan niet begrijpen hoe enorm de impact van dit toernooi voor de Engelsen is. Je zal niet snel de trainer van Ajax horen zeggen dat het seizoen bij bekerwinst ook geslaagd is, terwijl dat in Engeland voor alle clubs wél lijkt te gelden. Durf in godsnaam tegen een Engelsman niet te zeggen dat de FA Cup een troostprijs is, de FA Cup is een hoofdprijs! De FA Cup: dat is passie! Dat is volle stadions, dat is David die het Goliath zo lastig mogelijk dient te maken. De FA-Cup is Andy Gray of John Motson die met overslaande stem ieder schot op doel begeleidt, niet Leo Driessen die cynische opmerkingen tot levensdoel heeft verheven. De eerste Engelse manager die na een winst in een van de knock-outrondes durft te zeggen dat hij het toernooi 'als de kortste weg naar Europees voetbal' beschouwt wordt waarschijnlijk publiekelijk gelynched. Verziekers In Nederland knikt iedereen deze persoon instemmend aan, wat is die beker nou waard? Je kan er immers niet al te veel geld mee verdienen, dus hij is waardeloos voor de club. van de sport, ziekelijke hooligans, hebben geen kans: de Engelse Voetbalwet maakt het relschoppers onmogelijk.
Ook andere landen geven de beker een grote status. In Frankrijk, Duitsland, Italië, Spanje en ook Schotland is de beker iets speciaals, iets waar je niet aan mag komen. Het staat garant voor spektakel, voetbal in de puurste vorm. Volle stadia. De passie van het publiek dat massaal meeleeft, spelers die tot het gaatje gaan. Daar steekt Ajax-NEC voor 25.000 mensen tamelijk schril bij af.
De Nederlandse beker kan maar op één manier zijn smoel terugkrijgen: maak hem belangrijker! Als het voorrondeticket voor de Champions League niet aan de nummer twee maar aan de Nederlandse bekerwinnaar gegeven wordt, dán kan het wat worden. Dan zal de beker ook in ons land gaan werken, gaan leven, dan zal het ook hier een waar spektakelstuk worden. Het is de enige mogelijke optie. Anders zal de sfeer en de attentie voor het bekertoernooi nihil blijven en zullen we voor fatsoenlijk bekervoetbal naar de FA Cup moeten kijken. En dat is precies wat ik zaterdag ga doen: Chelsea-Portsmouth. Een lichte voorkeur heb ik voor 'Pompey', want geheel volgens de traditie van het toernooi gun ik het de underdog net wat meer. Och, was het aan de andere kant van de Noordzee ook maar zo mooi…
