De Kunstenaar
Om een middel tot een cultuur te maken, heb je een aantal ingrediënten nodig. Ten eerste heb je een volk of een groep voor de cultuur nodig, voor voetbalcultuur zijn dat de fans. Ook heeft de desbetreffende cultuur een bekendheid. Het is niet te ontkennen dat voetbal één van de grootste, zo niet, de bekendste sport ter wereld is. Ten slotte valt alles samen als je van de genoemde cultuur een aantal beoefenaars hebt. Dat zijn dan de voetballers. Soms heb je een uitschieter er tussen zitten die de wereld met zijn of haar voetenwerk de wereld op zijn kop kan zetten: l'artiste, de kunstenaar!
De kunstenaar is opvallend vanwege zijn of haar uiterlijk. Zijn of haar manier van doen is zeker weten ook opmerkelijk te noemen. De manier van handelen is apart, maar uniek. Hij of zij was namelijk de eerste die iets moois deed, daarna volgde er meerdere bewonderaars. Mensen gaan hem nadoen, wat betekent dat de kunstenaar zijn of haar sporen heeft nagelaten. Wel heeft de kunstenaar zich van de mindere of rare kant laten zien. De één snijdt zijn oor eraf, de ander laat zijn pasgeboren kind boven de hotelkamerraam boven een laaiende menigte hangen. De meneer waar ik het over heb, gaf een kopstoot.
De naam van deze meneer is wereldberoemd en verdere onthaal is voor hem eigenlijk ook niet nodig: Zinédine Zidane, hij was de kunstenaar van Frankrijk, misschien wel van de hele voetbalwereld van de laatste vijftien jaar! Zidane deed dingen met een bal waar iedereen er bij versteld stond. Onmogelijk en spectaculair, maar zo geniaal en doordacht! Zidane maakte van voetbal, een simpel spel waar iedere malloot aan mee kan doen, een heus kunstspel. Voetbal wordt nu tot de kunst berekend door zijn acties.
Het voetbal dat Zidane speelde was min of meer een soort van tovenarij, maar dan zonder toverstok en een overdreven uniform en baard. Iedere keer weer als Zidane de bal had, gebeurde er wat. Zijn status die hij verwierf bij Juventus, Real Madrid maar ook bij het Franse voetbalelftal Les Bleus, verdient de gewaardeerde aandacht van zeer veel voetballiefhebbers. Miljoenen shirts met 'Zidane' en de rugnummer 10 gingen over de toonbank. Zijn werk werd dus ook verkocht, in de vorm van een simpel T-shirt met een logo en wat reclame erop geplakt. Zidane was en is nog steeds een wereldwijde hype, een legende.
Aan de ene kant vind ik het toch jammer dat Zidane in zijn carrière als profvoetballer volop in de spotlights gestaan heeft. Soms baal ik wel een beetje van het feit, dat Zidane voor heel veel geld werd verkocht door Juventus aan Real Madrid. Zidane heeft weliswaar de wereld veroverd met zijn dynamische en perfecte speelstijl op de grasmat, maar toch had ik liever op een andere manier kennis gemaakt met deze grootheid.
Ik zie het al voor me, op zo'n regenachtige zaterdagochtend. Ik word wakker en ik zet mijn computer aan en ik ga een beetje op Youtube filmpjes op zitten zoeken. Via wat omwegen kom ik bij een filmpje terecht waar een kale knakker allerlei gekke capriolen met de bal uithaalt, midden op een afgetrapt voetbalpleintje in een achterbuurt. Hij stapt als het ware over de bal heen, draait een rondje met de bal aan zijn voet en sleept de bal weer met de buitenkant van zijn voet mee. Je bent verkocht, dat trucje wil je ook leren!
Diezelfde zaterdagmiddag moet je met je team een wedstrijd spelen, tegen de nummer laatst van je poule. Dé wedstrijd om het trucje, de Zidane, na te doen. Je probeert in die wedstrijd de Kunstenaar na te doen, Zidane. De eerste keer stap je op de bal en struikel je, vervolgens kom je met een enorme smak op de grond terecht. Volgende keer beter! De tweede maal ziet de uitvoering er nogal houterig uit. De toeschouwers langs de lijn lachen je uit. Maar drie maal is scheepsrecht, de derde uitvoering is perfect! Net zoals uit het filmpje! De mensen die jou zojuist voor gek verklaarden, klappen nu hun handen stuk voor jouw Zidane!
Ach ja, het is een beetje jammer dat dit allemaal maar een illusie is. Het werk van de kunstenaar kennen we van zijn goal in de gewonnen Champions League-finale van 2002 met zijn toenmalige club Real Madrid. Zijn actie, de Zidane, is tegenwoordig een verplicht stukje techniektraining geworden. Filmpjes van zijn kopstoot tegen Marco Materazzi in de verloren WK finale met Frankrijk in 2006 zijn talloze keren op internet geplaatst en bewerkt. Dat was het werk van Zidane. Er zijn maar weinig voetballers die kunnen zeggen dat zij een truc geïntroduceerd hebben en naar zich vernoemt hebben gekregen.
Tegenwoordig is Zidane een meester geworden. De Kunstenaar is dus een meester van het voetbal geworden. Bij Frankrijk werkt hij samen met zijn grote vriend Laurent Blanc, als een soort leerling-mentor voor de selectiegroep. Ik, supporter van Frankrijk, hoop dat hij als de meester van de voetbalcultuur de jongens in het blauw kan motiveren. Hopelijk kunnen zijn woorden de erfenis van de laatste vier rampjaren van het Franse voetbal wegvegen: de woorden van een kunstenaar van de voetbalkunst en voetbalcultuur! Helaas zijn het maar woorden, jammer genoeg geen acties van deze grote kunstenaar..
