De laatste keizer
Ook mijn weg leidde in 2012 naar Rome, naar een verlaten steegje achter de Via Cavour. Specifieker nog: naar een moderne muurschildering, een ongebruikelijk object in Rome. Kijkend naar de vereeuwiging van mijn grootste idool, hoor ik een stem achter me: “Je weet dat hij de laatste is, hè?”. Ik draai me om en zie een oude man. Zijn huid lijkt van olijfkleurig perkament, door jaren in de zon verstijfd, evenals zijn ledematen. Toch is er iets aan hem, maar ik weet niet wat. Ik haal mijn schouders op en kijk naar hem: “Ik weet niet wat u bedoelt”, ook al wist ik dat donders goed. “Il Bimbo D'Oro, jongen. Kom dichterbij, dan vertel ik jou het mooiste verhaal dat de stad rijk is. Over onze aanvoerder, Francesco Totti”. Ik kijk hem aan en opeens zie ik het: het vuur van de zon brandt in zijn ogen.
Brescia, 28 maart 1993. Ik weet het nog als de dag van gisteren. Trappelend langs de zijlijn, vers uit onze jeugdopleiding en zijn zenuwen nauwelijks de baas, mocht hij spelen naast Guiseppe Il Principe Giannini, destijds onze aanvoerder. Francesco was een echte Romein, een man van de stad, van het volk.
Ik knik instemmend: “een doodnormale jongen.” De oude man kijkt mij boos aan, het vuur in zijn ogen laait op. “Er was niets normaals aan hem!!”. Hij zucht en kalmeert iets. Francis was bijzonder, we hadden nog nooit zoiets gezien. Binnen vijf jaar was hij onze jongste aanvoerder ooit en twee jaar later speelde hij een weergaloos EK, waarin hij Zinédine Zidane overklaste in de finale. Het seizoen erna bezorgde hij ons de mooiste prijs ter wereld: Lo Scudetto. Aangespoord door de teksten van die gekke Carlo Zampa, nam hij als een ware Capitano het voortouw in de laatste wedstrijd tegen Parma, beslissend voor de titel. Negentig minuten later was de droom uitgekomen: kampioen van Italië!
Een traan springt in zijn ogen, even overmand door zijn eigen passie. Hij veegt hem weg en vertelt verder: “In de jaren erna werd Totti alleen maar beter. Elegantie en finesse, met een extra dosis arrogantie en vurig temperament, zoals men slechts bij de oude Romeinen aantrof. Met ongelooflijk scorend vermogen en krankzinnige passes met elk lichaamsdeel heerste hij over elk voetbalveld. Wonderschone goals en nog mooiere assists, afgewisseld met onbegrijpelijke uitlatingen, zoals ook elke heerser zijn heroïsche overwinningen en beschamende nederlagen kent. Ook hij blijft menselijk.” Hij valt even stil en zijn blik dwaalt af naar de muurschildering.
“Maar de prijzen bleven uit. De spelers om hem heen kwamen en gingen weer, sommige slecht, sommige goed, maar nooit goed genoeg om in zijn schaduw te staan. Real Madrid kwam meermaals aankloppen, evenals Milan en vele andere clubs. Maar hij bleef. Daarvoor zijn we hem eeuwig dankbaar gebleven” De melancholie is zichtbaar in zijn ogen en hoorbaar in zijn stem, alsof hij persoonlijk zijn aanvoerder had teleurgesteld. Hij kijkt weer naar de muurschildering.
“In de rest van Italië was hij nooit zo geliefd, weet je? Tot het jaar 2006. Hij raakte geblesseerd vlak voor het WK. Gebroken enkel, verschrikkelijk. Maar hij knokte zich terug en speelde alle wedstrijden van het WK. Dankzij Francis werden we wereldkampioen.” Ik wilde mijn mond opendoen om wat te zeggen, maar de oude man keek me aan: de woorden sterven in mijn keel.
Het vuur duldt geen tegenspraak.
“Nog steeds waren de critici niet overtuigd. Maar in het seizoen erna verstomde alle kritiek. Hij speelde toen als spits onder Spalletti, als opzetter én afmaker. Natuurlijk deed hij dat, zoals het een meedogenloze leider betaamt, met verve. Uiteindelijk ging zijn duim 32 keer omlaag, waarmee hij topscorer werd van de Serie A en van Europa, een unieke prestatie.” Een glimlach verschijnt op zijn gezicht en geeft een glimp van de trotse, sterke jongeman die hij ooit moet zijn geweest.
Plotseling verdwijnt de glimlach op zijn gezicht en tonen zijn rimpels weer zijn ware leeftijd. “In de seizoenen hierna begonnen de jaren echter hun tol te eisen. Hoewel de techniek nooit verdwijnt, slijt het lichaam en langzaamaan begonnen zijn snelheid en explosiviteit weg te ebben: zijn positie was niet meer onomstreden.””
De rimpels in zijn gezicht worden dieper en bitterheid en teleurstelling maken zijn stem rauw: passie slaat om in woede. “Sommigen vergaten wat hij voor ons betekend heeft. Tegen Juventus waagden enkele 'fans' het zelfs hem uit te fluiten! Hij die ons nooit verlaten heeft, ons nooit verraden heeft!” Een brok vormt zich in zijn keel. “Hij heeft ons nooit teleurgesteld, maar wij stelden hem teleur. Ik zal het die idioten nooit vergeven.” Er valt een lange stilte. De oude man richt zich weer op.
“Ik denk niet dat het afgelopen is. Hij heeft nog wat te geven, aan de club, aan de stad. Aan ons. Het is nog niet klaar. Het verhaal eindigt niet hier.”
Ik zwijg, kijk nog eens goed naar de murale en denk goed na over mijn woorden: Il Re di Roma. De oude man kijkt me gespeeld boos aan. “Geen koning. Nee, jongen, geen 're'. Imperatore.” Een woord dat ik nog niet kende.
Ik bedank de oude man voor zijn prachtige verhaal en terwijl hij weg schuifelt onder de hete Romeinse zon, kijk ik nog één keer naar de muurschildering.
Later in mijn hotelkamer zocht ik het woord op en meteen begreep ik wat hij bedoelde: In het oude Rome werden koningen verafschuwd, waardoor de latere alleenheersers een nieuwe titel kregen. De bijnaam van Totti als 'de koning van Rome' is misplaatst. Want hij is geen koning. Hij is een imperatore. Caesar. Keizer.
De laatste keizer van Rome.
En misschien is dit wel de keizer die voor eeuwig regeert.
