Wat Feyenoord kan leren van Ajax
Feyenoord won van de laatste twintig Klassiekers er een, een pijnlijke en veelzeggende statistiek die stof tot nadenken geeft. Een dergelijke statistiek wijst iets structureels aan en verbiedt het simpelweg om naar iets anders te kijken dan Feyenoord zelf. Geen scheidsrechter of ontbrekende uitsupporters die het lot tartten, ons eigen onvermogen om beter te voetballen dan Ajax is de oorzaak.
Vooral sinds 2005 winnen wij ongeveer net zo vaak van Ajax als dat een Nederlander de Tour de France of Wimbledon wint, met alle financiële gevolgen van dien. Tot 1990 bezat Feyenoord een historisch positieve balans in de Klassieker. Qua omzet en achterban liepen beide clubs tot het jaar 2000 ongeveer gelijk. Nu krijgt Ajax jaarlijks 2,5 keer meer binnen dan Feyenoord. 'Waar ligt dat aan?', is de cruciale vraag. Ik hoop middels deze column mijn duit in het zakje te doen. Een deel van de achterban van Feyenoord is te weinig doordrenkt met de absolute wil om te winnen. Dat deel van de achterban is een grotere hindernis voor vooruitgang dan welk bestuurslid dan ook.
Ik zal mijn stelling door middel van twee voorbeelden illustreren. Allereerst, het heikele (inmiddels gepasseerde) punt wat betreft de opvolging van Ronald Koeman. Een verhitte discussie barstte los op de diverse fora, waarbij mensen die Louis van Gaal geschikt vonden voor Feyenoord gebombardeerd werden tot 'gloryhunter'. Een deel van de supporters werd liever tiende met 'een man van de club' dan kampioen met van Gaal of Marco van Basten. Gevraagd om de argumentatie achter die opmerkelijke stelling, kwamen ze dan niet verder dan 'hij hoort niet bij Feyenoord'. Prima, maar als jij als supporter liever een matige trainer hebt die er volgens jouw nauwe zienswijze wel hoort, maar ons een plek in de middenmoot bezorgt, dan een trainer met spatjes die ons kampioen maakt… Dan mis je een cruciaal aspect van topsport.
'Maar moeten we dan onze ziel verkopen?', was een veel gehoorde vraag van de Van Gaal-critici. Alsof Feyenoord haar schatrijke identiteit alleen maar wordt bepaald door maar niet een trainer te nemen die voor een rivaal heeft gewerkt. Wie beweert dat Feyenoord haar ziel verkoopt als er een ex-Ajacied aan het roer komt, verloochent juist de rijke clubcultuur in plaats van hem te koesteren.
Het tweede voorbeeld is het welbekende stadiondossier. Ook daarin spelen bepaalde supportersgroeperingen een merkwaardige rol. Onder andere het fanatieke LunaticNews lijkt er een levenswerk van te hebben gemaakt om het enige nieuwbouwplan wat op tafel ligt, dat van VolkerWessels, iedere kans te ontnemen. Ook hier speelt gedegen argumentatie waarom Feyenoord niet over moet gaan op nieuwbouw geen rol. 'De architect komt uit Amsterdam' (echt waar, geen geintje), de PR-man draagt een verkeerd strikje, allemaal argumenten op de man gespeeld zonder een feit te toucheren. De feiten die overigens eensgezind uitwijzen dat nieuwbouw voor Feyenoord het beste is.
Ook hier dook een identiek spandoek op die het gebrek aan sportieve ambitie en het teveel aan vals sentiment illustreert. 'Liever tiende in De Kuip dan kampioen in een nieuw stadion', was de verschenen tekst. Hoe verzin je het. Zij willen dus liever een sportief zieltogend bestaan leiden, als je maar prat kan gaan op je geschiedenis, dan dat er een stadion komt waarmee Feyenoord de o zo belangrijke structurele stappen kan maken. Dan ondermijn je de essentie van een betaald voetbalorganisatie. Als het aan de makers van dit spandoek ligt wordt Feyenoord een cultclub, een Sankt Pauli, Nottingham Forest of een Leeds United, en geen succesvolle voetbalclub, zoals Ajax.
Zoals Ajax? Zoals Ajax ja. Als Feyenoord kan je enkel met argusogen kijken naar wat daar de afgelopen vier jaar heeft afgespeeld. De fluwelen revolutie, die nog eerst met hoongelach werd begroet, heeft de club vier titels opgeleverd. Ik heb persoonlijk niets met de club, maar de manier waarop er in die organisatie professionaliteit wordt geëist in alle geledingen is een les voor mijn Feyenoord.
Natuurlijk, van mij hoeft er niet 'wij zijn Feyenoord, wij zijn de beste' gezongen worden na een flater tegen een Oostenrijkse subtopper. Van mij hoeft er niet Ons Aller gezet worden voor iedere keer dat wij Feyenoord vernoemen. Dergelijke potsierlijke grootheidswaanzin hoort niet bij Feyenoord. Maar waar we in Rotterdam wel wat van kunnen leren, is dat sportieve ambitie iets anders is dan arrogantie. Dat je alles uit een organisatie haalt, en dat als supporters eist, is de hoeksteen van sportieve geldingsdrang.
Je kan van je bestuur geen topsportklimaat verwachten als je aantoonbaar voor het slechtste stadionplan opteert, je kan niet spreken van sportieve ambitie als een trainer niet welkom is op basis van sentiment in plaats van kwaliteit. Sentiment waarvan we in Rotterdam niet kunnen vreten. Wie bezig is de geschiedenis te koesteren maar er niet in slaag om toekomst te scheppen blijft een herinnering. Een mooie herinnering, maar niet meer dan dat.
Feyenoord heeft als geen andere club in Nederland de vaderlandse voetbalgeschiedenis vormgegeven. De laatste en eerste Europese titel vielen ons ten deel. Als de allermooiste club van Nederland weer structureel om de allerhoogste plek wil meedoen, vereist er een mentaliteitsverandering, binnen maar vooral ook buiten de club. Wie de huidige stand van zaken analyseert, kan alleen maar concluderen dat suboptimale beslissingen op basis van sentiment de club meer kwaad dan goed doen. Immers, wie de essentie van professionele sport niet erkent, namelijk het beste uit jezelf halen, doet aan toneelspel en niet aan voetbal.
