'Het was hier gewoon vijftig graden, ik stikte, letterlijk en figuurlijk'
Door Chris Meijer
Als Voetbalzone El Jebli aan de lijn krijgt, is hij onderweg van woonplaats Harmah naar de Saudische hoofdstad Riyad. "Op de snelweg is de verbinding af en toe slecht, het is toch midden in de woestijn", lacht El Jebli, als zijn stem weer te horen is nadat hij even is weggevallen. Zoals zo'n beetje de gehele voetbalwereld is ook de competitie van Saudi-Arabië door de uitbraak van het coronavirus inmiddels tot stilstand gekomen. Het Al-Faisaly van El Jebli speelde vorige week vrijdag op bezoek bij Al Hazm, mede dankzij een treffer van de 27-jarige aanvallende middenvelder, nog met 2-2 gelijk, maar afgelopen week werd ook de Saudi Professional League tijdelijk stilgelegd. Er is voorlopig bepaald dat er de komende twee weken ook geen groepstrainingen kunnen plaatsvinden. "Je mag geen taxi's meer gebruiken, vliegtuigen gaan niet meer weg, restaurants zijn dicht: er worden hier langzaam steeds meer maatregelen getroffen en je kan eigenlijk niks meer doen", somt hij op. "Dus ik ga naar Riyad om daar met twee of drie ploeggenoten te trainen. Die jongens hebben daar een groot huis, met een eigen sportschool. Ik moet wel blijven trainen, want anders kom ik straks te dik terug. Als je niks doet, ga je eten en dan kom je snel aan. We moeten het even allemaal in de gaten houden."
De trainingssessies zorgen ervoor dat El Jebli het luxueuze hotel dat sinds afgelopen zomer zijn thuis is in deze tijden ook nog af en toe kan verlaten. Harmah, dat zo'n tweehonderd kilometer ten noordwesten van Riyad ligt, is normaal gesproken al op z'n zachtst gezegd niet zo'n bruisend dorp. Toch is er voor El Jebli een droom uitgekomen met zijn avontuur in het Midden-Oosten. Al op zijn negentiende zei hij tegen zijn vader dat hij graag op een dag in de Saudische competitie wilde spelen. "Mijn vader houdt van voetbal en keek naar verschillende competities, waaronder de Marokkaanse en Saudische. Daardoor keek ik vroeger al naar de Saudische competitie", verklaart El Jebli de enigszins opvallende fascinatie voor de competitie van Saudi-Arabië. Op het moment dat hij acht jaar geleden de ambitie uitsprak om in de oliestaat te voetballen, leek dat niet meer dan een absolute utopie. El Jebli speelde destijds nog bij de amateurs van Hercules en had tot dan nog nooit bij een profclub gespeeld.
"Ik had vertrouwen in mijn kwaliteiten en altijd het gevoel dat ik een carrière zou hebben in het profvoetbal", vertelt hij. Toch moest El Jebli het nodige geduld betrachten voor hij het vurig gewenste avontuur in het betaald voetbal kreeg. Toenmalig topklasser FC Lienden haalde hem in 2014 weg bij Hercules, waarna hij het voetbal bleef combineren met een baantje als vakkenvuller bij Albert Heijn. "Vaak werkte ik daar de ochtenden en dat heb ik zes jaar lang met plezier gedaan. Tot De Graafschap me op mijn 22e een kans gaf in het profvoetbal, die heb ik met beide handen aangegrepen", klinkt het met een grijns. In zijn eerste, en naar later bleek enige, jaar bij FC Lienden overtuigde El Jebli De Graafschap met 15 doelpunten en 11 assists in 33 officiële wedstrijden. Uiteindelijk speelde hij vier jaar in het shirt van de Superboeren, tot hij zich afgelopen zomer na de degradatie uit de Eredivisie in de kijker had gespeeld bij verschillende clubs.
"In de eerste weken van de transferwindow kwam er eigenlijk niks vanuit de Eredivisie, tot mijn teleurstelling. Ik had best wel een goed seizoen gedraaid, dus ik had meer verwacht. PEC Zwolle had belangstelling, maar die kozen er uiteindelijk voor om Bel Hassani te halen. Daarna was het heel stil met belangstelling vanuit de Eredivisie. In de tussentijd kwam nog wel CFR Cluj (regerend kampioen van Roemenië, red.), maar dat ging de hele tijd heen en weer. We hadden een gesprek met hen gevoerd en toen kwamen er weer andere mensen bij. Het was heel, heel vaag. Op gegeven moment hoorden we een week lang niks van hen, dus toen heb ik tegen mijn zaakwaarnemer gezegd: 'Zij spelen gewoon spelletjes met mij en daar houd ik niet van, dus kap er maar mee'." Tien dagen voor het verstrijken van de transferwindow zat El Jebli daardoor nog altijd bij De Graafschap, doordat ook eerdere belangstelling vanuit Saudi-Arabië op niets uitdraaide. Overigens had El Jebli er ook vrede mee gehad als hij in Doetinchem had moeten blijven, ondanks dat het voelde als het 'juiste moment om een stap te zetten'. "Ik heb het enorm naar mijn zin gehad bij De Graafschap, het voelde als een familie en ik voelde me enorm gerespecteerd. Ze hebben mij de kans gegeven om profvoetballer te worden, mijn carrière is daar begonnen. Ik zei ook: 'Luister, als er een club komt uit de Eredivisie die me niet bevalt, blijf ik gewoon hier'. Zo eerlijk was ik ook."
In de laatste dagen van de transferwindow meldde Al-Faisaly zich uiteindelijk bij El Jebli, die zichzelf enkele dagen later al terugvond tussen de uitgestrekte zandvlaktes van Harmah. "Ik had aan De Graafschap gevraagd of ze wilden meewerken als er een club uit het Midden-Oosten kwam. Ze gaven aan dat ze daar open voor stonden, omdat ik altijd alles voor de club gegeven heb. Toen Al-Faisaly kwam, hebben ze gezegd: 'Youssef, we gunnen je deze kans en begrijpen het'. Ik ben naar Saudi-Arabië gevlogen en we zijn er heel snel uitgekomen. Toen ik in het vliegtuig zat, kwam Heracles nog. Ik weet niet wat de reden erachter was dat ze mij zo laat nog wilden halen, misschien dat ze nog wat moesten invullen door blessures. In het begin had mijn zaakwaarnemer overal in de Eredivisie contact gelegd, maar toen is er niks gekomen. Alles heeft een reden en ik ben nu hier, dus ik doe mijn stinkende best om twee seizoenen goed te spelen en dan zien we wel wat er komt."
"Ik denk dat de voorwaarden hier beter zijn dan in heel Europa. Natuurlijk is het mooi om een andere omgeving mee te maken en met mijn geloof (El Jebli is praktiserend moslim, red.) hier te wonen, maar ik kan er niet over liegen dat het ook om geld draait. Het maakt het leven heel wat makkelijker. Bovendien zat het ook wel in mijn achterhoofd dat ik vijf jaar geleden nog niet eens profvoetballer was", gaat El Jebli in alle eerlijkheid verder. De eerste weken in Saudi-Arabië verliepen wat moeizaam, doordat hij zijn weg nog moest vinden. Roly Bonevacia, die eerder in de zomer arriveerde nadat hij de afgelopen jaren in de Australische competitie voor Wellington Phoenix en Western Sydney Wanderers speelde, nam El Jebli op sleeptouw in Harmah. "Hij heeft me een beetje verteld waar de goede eettentjes zitten, wees de supermarkten aan en hielp me met het openen van een bankrekening, dat soort dingen. Ik zit nu vaak op de kamer met Bonevacia en dan praten we veel. Daarna gaan we naar onze eigen kamer, lekker slapen en de volgende dag weer op om te trainen."
Zijn die trainingen met de hitte daar nog een beetje te verteren?
"Toen ik hier kwam, was het gewoon vijftig graden. Ik stikte, letterlijk en figuurlijk. Ik zei tegen Bonevacia: 'Wat is dit, joh?' 'Wen er maar aan', zei hij. Nu is het ook nog 30 tot 35 graden, vrij warm. Beter dan de kou, dat wel. We trainen 's avonds, anders is het echt niet te doen. Dan is het nog wel benauwd, maar kan je nog wel aardig trainen. 's Middags kan je het niet eens een halfuur volhouden. Het is een soort oven, ja. Ik wist niet wat ik meemaakte in het begin, in Nederland is dertig graden al warm. Daar komt ook nog eens bij dat het voetbal hier heel fysiek is, meer verdedigend en tactisch minder. Het is veel meer loopwerk, je moet meer arbeid leveren. De trainingen zijn anders, er wordt weinig positiespel gespeeld."
Toch ligt het spel je wel, getuige de zes doelpunten en elf assists tot dusver.
"Ja, zeker. Dat is prima, ik heb een aandeel in zestig procent van de doelpunten, heb de meeste assists in de competitie en ben clubtopscorer. Dat is hier het enige wat telt. Je kan een goede wedstrijd spelen zonder doelpunten of assists, maar dat is niets waard. Speel je een slechte wedstrijd en ben je wel betrokken bij een doelpunt, word je geprezen. Je moet wat dat betreft een dikke huid hebben. In Nederland kan je een paar wedstrijden slecht spelen en dan beland je misschien op de bank, maar dan blijven ze wel beleefd. Als je hier twee wedstrijden achter elkaar verliest, is het voor de club al een crisis. Dan pakken ze je bonus af of halen ze tien of vijftien procent van je salaris af. We waren de eerste zeven wedstrijden ongeslagen en daarna verloren we twee keer, toen begonnen ze al over versterkingen. Dan krijg je gewoon te horen dat ze andere spelers gaan halen. Maar zolang je wint, kan in principe alles. Ze komen bijvoorbeeld geregeld te laat, dat soort dingen. "
Terwijl Saudi-Arabië juist te boek staat als een heel strikt land, bijvoorbeeld qua wetten.
"Het wordt allemaal wat groter gemaakt dan het is. Toevallig was mijn zaakwaarnemer hier laatst en hij zei ook: 'Ik hoor in het nieuws veel dingen over Saudi-Arabië, maar de mensen zijn zo lief en ik ben echt anders gaan denken over het land'. Dat is het ook, de media maken het groter dan het is. Natuurlijk heb je hier bepaalde wetten, maar ik zie het land helemaal veranderen. Ze schuiven een beetje op richting Qatar of Dubai, grote steden als Riyad, Djedda of Dammam zijn tegenwoordig enorm modern. De mensen kunnen er bijlopen zoals ze willen. Het is ook een enorm voetbalgek land, al zou je dat niet verwachten als je naar de toeschouwersaantallen kijkt."
Er zitten inderdaad over het algemeen niet al teveel mensen op de tribune. Heb je daar een verklaring voor?
"Het is voor mij ook een raadsel. Mensen wonen in de buurt en houden van het voetbal, dus je zou zeggen dat je dan de stadions opzoekt. Het leeft enorm, iedereen herkent je op straat. Helemaal als je bij de topclubs speelt, daar zit over het algemeen wel wat volk op de tribune. Iedereen volgt het voetbal, maar blijkbaar doen ze dat liever vanuit huis. Ze doen er overigens wel veel aan om de mensen alsnog naar het stadion te lokken. In de rust van iedere wedstrijd in de competitie geven ze een iPhone, een bal en een auto weg. Een gloednieuwe Hyundai, daar is iedereen wel blij mee. Wie geeft je nu gratis een auto? En de kans is nog relatief groot om te winnen, ze loten ook vaak tussen de mensen die buiten het VIP-gedeelte zitten. Eerlijk gezegd mis ik de sfeer en beleving van De Graafschap weleens, dat is hier zó anders dan in bijvoorbeeld Nederland en Engeland."
Toch heeft El Jebli het uitstekend naar zijn zin in Saudi-Arabië, waar hij zichzelf nog wel een aantal jaar ziet blijven. "Ik mis mijn familie, want ik ben hier toch vrij alleen. Het is hopelijk nog twee maanden en dan kan ik weer even terug naar Nederland voor de zomerstop. Ik ken iedereen in het hotel, de werknemers. Ik kan met hen kletsen en de tijd doden. Verder heb ik al veel van het land gezien, ook met het team. Je investeert in iets en daar moet je volle bak voor gaan, dan kan je daarna tijd doorbrengen met je familie", glimlacht El Jebli. Zijn contract bij Al-Faisaly loopt nog tot medio 2021, maar stiekem hoopt hij op termijn op een stap hogerop binnen Saudi-Arabië. "Een topclub zou mooi zijn. Of een ander land: Qatar, Dubai of terug naar Nederland. Het was een droom om hier naartoe te komen en de volgende stap kan echt overal zijn, als het gevoel en het plan goed zijn. Ik heb niet echt meer zoiets van: ik moet per se daarheen. Nee, alles is open. Als ik hier nog drie of vier jaar kan blijven en de voorwaarden zijn goed, waarom zou ik dat niet doen?" Eén ding staat voor El Jebli in ieder geval vast: dat hij ooit weer te bewonderen is op De Vijverberg. "Dan is de cirkel rond, dat zou ik heel mooi vinden."
