Statistieken van Oranje-keepers tonen zeer opvallend beeld over Tim Krul
Door Thijs Verhaar
Als man die het met podcasts, blogs en televisieoptredens zijn missie maakt om doelmannen meer onder de aandacht te brengen, kan analist en voormalig profkeeper Harm Zeinstra een flauwe glimlach niet onderdrukken. "Bij het Nederlands elftal gaat het dit jaar sowieso wel redelijk vaak over de keeper, maar nu helemaal natuurlijk." De positie onder de lat is plots discussie nummer 1 in Nederland door het wegvallen van eerste keuze Jasper Cillessen, die door een coronabesmetting een groot gedeelte van de voorbereiding moet missen en daarom is geslachtofferd door bondscoach Frank de Boer. De keuzeheer gaf op de persconferentie aan geen enkel risico te willen nemen met niet volledig inzetbare spelers en heeft daarom besloten om het plekje van Cillessen alsnog aan de in de voorselectie afgevallen Marco Bizot te geven.
De keuze om de eerste keeper zo snel op te offeren leidt echter tot onbegrip bij critici. Voor dit EK is immers een regel toegevoegd dat serieus geblesseerde of zieke spelers voor de eerste wedstrijd vervangen mogen worden en keepers zelfs gedurende het hele toernooi, zelfs wanneer er nog andere sluitposten beschikbaar zijn. De UEFA wil de druk op de spelers en bondscoaches daarmee verlichten na een 'belastend en door COVID-19 aangetast seizoen'. Het woordje 'serieus' geblesseerd of ziek zorgt enigszins voor een grijs gebied, maar een coronabesmetting lijkt in alle gevallen een valide reden om tijdens het toernooi nog te mogen wisselen. "Daarom is die hele regel bedacht", meent ook Zeinstra.
Hij begrijpt daarom niet goed dat De Boer nu al heeft besloten om Cillessen uit de selectie te halen, al bestaat er - omdat dit nipt voor de deadline is gedaan - nog wel een kans dat Cillessen - mits negatief getest - weer opgeroepen kan worden als een andere doelman geblesseerd of ziek raakt. Die kans is echter te verwaarlozen, weet ook De Boer. Hij gaf dan ook aan het 'ongelooflijk zuur' te vinden. De bondscoach wil echter alleen keepers die de volledige voorbereiding mee kunnen doen. Ergens snapt Zeinstra die uitleg wel, maar tegelijkertijd is hij van mening dat iemand met de ervaring van Cillessen het niet per se nodig heeft. "Hij kent de jongens al door en door. En als er tactische veranderingen doorgevoerd moeten worden, zijn er ook genoeg manieren om dat met hem te bespreken. Je had hem dus sowieso mee kunnen nemen", aldus Zeinstra. "Met twee ervaren doelmannen achter de hand, had je de keuze absoluut uit kunnen stellen."
In zijn optiek was het prima geweest om met Krul of Stekelenburg als eerste doelman te beginnen en dan aan te kijken of Cillessen die plek gaandeweg over kon nemen of zich 'als op en top professional' moest schikken in een reserverol als de eerste keuze zich goed staande hield. De kwestie voorbereiding missen pareert de analist met een voorbeeld uit 2010. "Toen was Arjen Robben bij de start van het WK ook niet fit, maar met een aangepast traject werd hij gedurende het toernooi wel klaargestoomd en zie waar ons dat gebracht heeft. Hij maakte ons bijna wereldkampioen." Niet dat Zeinstra Cillessen nu dezelfde status wil toedichten als Robben, maar het is wel de eerste doelman van de laatste jaren, redeneert hij. "Ik snap dat hij ter discussie stond toen hij niet speelde bij Valencia, maar de laatste weken was hij uitstekend in vorm bij zijn club. Hij liet echt mooie dingen zien en ik had goede hoop dat hij dat mee kon nemen naar Oranje, maar het is niet anders. Heel jammer voor hem en voor ons. Ik vind zijn absentie een aderlating."
Nu gaat het echter tussen Krul, Stekelenburg en Bizot, waarbij de eerste twee uit mogen vechten wie eerste doelman wordt. Krul speelde tegen Schotland (2-2) en kreeg van Voetbalzone een 5,5 voor zijn optreden. Stekelenburg mag zondag aantreden tegen Georgië. Krul promoveerde met Norwich City naar de Premier League en Stekelenburg verving André Onana op zeer degelijke wijze bij Ajax. De routinier van de Amsterdammers kwam uiteindelijk tot 21 optredens dit seizoen, waar Krul er 36 onder de lat stond bij de kampioen uit de Championship. Krul kan een reddingspercentage van 80 procent overleggen, terwijl Stekelenburg ietsje lager eindigt met 76 procent. Wel moet worden opgemerkt dat Krul ook veel meer schoten tegen kreeg om zich bij te kunnen onderscheiden, terwijl het voor een keeper die minder te doen heeft vaak lastiger is om scherp te blijven. "Stekelenburg stond echter zijn mannetje", concludeert data-specialist Hidde Spaan van Opta.
Stekelenburg en Krul hebben ook allebei aangetoond een penalty te kunnen stoppen (33% succes om 40%). Het grootste verschil tussen de twee zit hem echter in het verijdelen van grote kansen. Als je redelijkerwijs mag verwachten dat een kans van de tegenpartij een doelpunt oplevert, wordt dit bij Opta aangemerkt als een 'expected goal'. Volgens de statistieken mocht Krul bij Norwich City 32,9 tegengoals verwachten, maar het werden er slechts 23 (-9,9). Stekelenburg moest 12 keer vissen, waar de statistieken rekenden op 14,4 tegengoals (-2,4). Spaan benadrukt echter wel dat de cijfers van Krul bij het Nederlands elftal hierbij buiten beschouwing zijn gelaten en die tonen een heel ander beeld aan bondscoach Frank de Boer. "Opvallend genoeg had hij voor het duel tegen Schotland in zijn eerste zes wedstrijden onder Frank de Boer bij Oranje een reddingspercentage van slechts 42 procent. Hij moest zodoende zeven tegentreffers incasseren, met 6,0 expected goals tegen."
Derde keeper Bizot blijft op de meeste vlakken ver achter bij zijn concurrenten. Hij speelde weliswaar meer wedstrijden bij AZ, maar kreeg verhoudingsgewijs ook veel meer tegengoals, had een lager reddingspercentage, stopte geen enkele penalty en wist het aantal expected tegengoals nauwelijks omlaag te brengen (-0,9). Dat heeft volgens Spaan vooral te maken met zijn optredens in de Eredivisie, want in de Europa League hield hij zijn ploeg juist geregeld in de race met een reddingspercentage van 78% en slechts 5 tegengoals (met 8,6 expected). Analist Zeinstra beaamt dat Bizot over het hele seizoen genomen minder goed was dan in de jaargang ervoor, maar noemt het toch een 'volkomen logische keuze' om de sluitpost van AZ te kiezen als vervanger van Cillessen. "Hij zit altijd bij de voorselectie en is daarom bekend met Oranje. Dan zou het heel raar zijn geweest als je ineens vlak voor de start met een heel andere naam op de proppen was gekomen."
KNVB maakt rugnummers bekend: Stekelenburg krijgt nummer één
Op woensdagochtend 2 juni werd bekend dat Stekelenburg nummer 1 krijgt, terwijl Krul het moet doen met nummer 13 en Bizot met 23.Op de vraag of hij Krul of Stekelenburg onder de lat plaats zou laten nemen, geeft hij aan dat hij verder wil kijken dan alleen de statistieken. Hij zou zijn keuze af laten hangen van het spelsysteem. "Ik begrijp dat het waarschijnlijk 5-3-2 gaat worden en dan kan het zijn dat het aspect meevoetballen minder belangrijk wordt. Dan heb je een extra centrale verdediger voor je die de druk weg kan nemen en kan helpen met de opbouw", legt hij uit. Zeinstra is van mening dat Stekelenburg zichzelf 'veel beter' redt in het positiespel, terwijl Krul in zijn optiek weer wat sterker is in één-tegen-één-situaties en zichzelf de betere lijnkeeper mag noemen. "Als het meevoetballen door de tactiek minder van belang is, kun je er dus voor kiezen om hem het vertrouwen te geven. Anders zou ik voor Stekelenburg gaan. Hij heeft natuurlijk ook de meeste ervaring van de twee en is gewoon heel betrouwbaar."
Hij noemt alle drie de doelmannen 'spelers waar je prima mee op het EK kunt aankomen', maar geeft tegelijkertijd aan dat Nederland het met het keepersgilde af moet leggen tegen heel veel andere landen. "We hebben op dit moment niemand onder de lat bij de echte topclubs, waar Duitsland de afwezigheid van Marc-André Ter Stegen bijvoorbeeld moeiteloos op kan vangen met Manuel Neuer, Bernd Leno en Kevin Trapp. Bij Spanje wordt iemand als Kepa niet nodig geacht en ook David De Gea is niet eens zeker van een basisplaats." Dat is natuurlijk deels verklaarbaar omdat beide nationale elftallen kunnen putten uit een veel grotere bevolking, maar ook Zwitserland met haar inwonertal van net 8,5 miljoen heeft de zaken op doel prima op orde, aldus Zeinstra. "Zij hebben alleen al drie keepers bij Borussia Dortmund lopen (Roman Bürki, Marwin Hitz en de nieuw aangetrokken Gregor Kobel, red.), maar die zitten allemaal niet eens bij de EK-selectie."
Zij leggen het af tegen Yann Sommer, Jonas Omlin en PSV-huurling Yvon Mvogo. "Hun eerste keuze Sommer heeft echt een heel mooie stijl", looft Zeinstra, die vooral veel verwacht van het Duitse keepersgilde en ook uitkijkt naar de verrichtingen van de Spaanse sluitpost Unai Simón, al wordt inmiddels in de Engelse en Spaanse pers gespeculeerd dat bondscoach Luis Enrique zint op een verrassingsmove met de voor het eerst opgeroepen Robert Sanchez van Brighton. "Dat is ook het mooie van een EK. Er staan altijd weer nieuwe spelers op en ik weet zeker dat er ook weer nieuwe doelmannen zijn die de spotlights gaan pakken", verzekert Zeinstra. "Zo zal zich in de toekomst ook weer nieuw Nederlands talent aandienen, maar voorlopig moeten we het doen met ervaren dertigplussers. Gelukkig kan je daar ook heel ver mee komen."
Aflevering 1: 'Veltman is een goede kandidaat om beste aankoop van het jaar te worden'
Aflevering 2: 'Als Bakker dat aan zijn spel weet toe te voegen, kan hij echt heel ver komen'
Aflevering 3: 'Als je Klaassen en Gravenberch door elkaar doet, kom je bij Schouten uit'
Aflevering 4: Waarom 'leeuw' met nul goals en nul assists tóch de beste optie voor Oranje is
Aflevering 5: 'Gezien zijn seizoen verdient Vilhena het niet om met Oranje naar het EK te gaan'
Aflevering 6: St. Juste biedt De Boer extra wapen: 'Daarmee troeft hij zelfs Haaland af'
Aflevering 7: Gakpo en Timber kunnen historie schrijven: 'Dat is al veertig jaar niet gebeurd'
