Van Eredivisie tot CL-winnaar en EK-finale: 'Fraser heeft dat perfect aangepakt'
Door Chris Meijer
Als de EK-finale tussen Italië en Engeland zondag op Wembley op het programma staat, is het exact 1400 dagen geleden dat Mason Mount met Jong Vitesse op Sportcentrum Papendal tegenover de amateurs van De Meern stond in de Derde Divisie. "Ik weet nog wel dat hij van tevoren vroeg hoe het was", zo herinnert Julian Lelieveld, die op die dag eveneens in de basiself stond, zich in gesprek met Voetbalzone. "Hij vond het helemaal niet erg om met Jong Vitesse mee te spelen, hij was blij dat hij überhaupt kon spelen. We hadden ook weleens oefenwedstrijden met de wissels van het eerste. Het was vooral lekker om gewoon te spelen. Hij wist ook wel dat het even aanpassen was, dat kun je het best doen door wedstrijden te spelen."
Nemanja Matic, Bertrand Traoré, Lucas Piazon, Christian Atsu, Lewis Baker, Nathan, Dominic Solanke: in de afgelopen jaren streken de nodige grote talenten van Chelsea neer in Arnhem. Maar toen Vitesse erin slaagde om de toen achttienjarige Mount op huurbasis naar Nederland te halen, gonsde het op Papendal al wel een beetje dat deze jongen een ander niveau zou hebben dan de meeste andere huurlingen van Chelsea. Negen dagen voor Vitesse zijn komst wereldkundig maakte, was hij met Engeland Onder-19 Europees kampioen geworden. "Iedereen zei toen wel dat hij van een ander niveau was dan de andere jongens die we van Chelsea hadden gehad", vertelt Lelieveld. "Maar ja, hij had nog nooit seniorenvoetbal gespeeld. Iedereen kon vanaf de eerste dag zien dat hij goed was en heel veel kwaliteiten had, maar hij moest wel even wennen aan wat er in fysiek opzicht gevraagd werd."
Doordat hij een EK had gespeeld, sloot Mount later in de voorbereiding aan bij Vitesse. Mede daardoor viel hij aanvankelijk buiten de basiself van trainer Henk Fraser. "Ondanks zijn leeftijd werkte hij keihard op de training. Sommige andere jongens die van grote clubs komen, denken weleens dat ze er al zijn. Hij bleef keihard werken, dat was wat zijn vader ook altijd tegen hem zei", zo blikt Nicky Hofs terug in gesprek met Voetbalzone. De oud-middenvelder werd in 2017 aangesteld als assistent van Fraser en bekleedde deze functie tot de zomer van 2020. Sindsdien is hij werkzaam als hoofdtrainer bij Vitesse Onder-21. "Soms had hij het gevoel dat hij al wel kon spelen. Maar zijn vader zei gewoon: 'Je moet nog harder werken'. Hij was er regelmatig, die was heel erg met hem bezig. In de positieve zin, laat ik het zo zeggen. Zijn vader was heel realistisch. Ik denk dat het voor Mason heel fijn was. Je hebt ook weleens vaders die van mening zijn dat hun zoon moet spelen."
"We zagen hem geleidelijk aan beter worden, Henk Fraser pakte dat perfect aan. Onze inspanningsfysioloog Jan van Norel had ook heel goed contact met hem en was continu bezig met wat hij kon verbeteren. Ze hebben een traject uitgestippeld en het is heel geleidelijk gegaan. Na trainingen bleven we met Jan nog weleens om aan zijn verbeterpunten te werken. Hij wilde doelpunten maken, bepalend zijn en dat zijn voor ons simpele oefeningen, maar dat moet je erin slijpen", zegt Hofs. "Je moest tegen Mason ook nog weleens zeggen: 'Vandaag even niet, we gaan het morgen doen'. Anders was hij het iedere dag aan het doen. Als je hem niet afremde, had je kans dat hij er nu nog stond. Chelsea had wel meer talenten in Arnhem gestald, alleen het hangt er altijd van af hoe die jongens er zelf mee omgaan. Mason wist dat hij hard moest werken en dat hij dan wel zou gaan spelen, omdat zijn kwaliteiten dan vanzelf naar boven zouden komen."
De thuiswedstrijd tegen PSV vormde een omslagpunt voor Mount. Vitesse verloor weliswaar met 2-4, maar Mount liet zich nadrukkelijk zien met een geweldige treffer. Na een passje van Fankaty Dabo plaatste hij de bal in één keer over Jeroen Zoet heen in het doel. "Ik vind dat je dat afdwingt. Als je zoveel in jezelf investeert en vertrouwen in jezelf hebt om te slagen in het voetbal... Die wereldgoal heeft hij afgedwongen voor zichzelf", reageert Hofs. Na de bewuste wedstrijd tegen PSV zat Mount nog twee wedstrijden op de bank, waarna hij tot het einde van het seizoen basisspeler zou zijn. "Henk moet de complimenten krijgen voor hoe hij met zo'n speler is omgegaan. Hij heeft het juiste moment gekozen om hem in de basis te brengen. Toen hij er moest staan, stond hij er gelijk."
"Iedereen wist wel dat hij op een gegeven moment zou gaan spelen, dat wist hij zelf waarschijnlijk ook wel", beaamt Lelieveld. De 23-jarige vleugelverdediger, tegenwoordig in dienst van De Graafschap, zat in het begin van het seizoen min of meer in hetzelfde schuitje als Mount. Als jongeling schurkte hij tegen het eerste elftal aan. Maar waar Mount uiteindelijk basisspeler werd en totaal 39 wedstrijden speelde, stokte de teller voor Lelieveld dat seizoen op 7 optredens. "Hij was gewoon veel beter op zijn positie. Ja, daar kunnen we lang of kort over praten", lacht hij. "Maar iedereen kon vanaf de eerste dag zien dat hij heel veel talent had. We stonden af en toe in kleine partijtjes tegenover elkaar. Mason is heel compleet: hij kan een mannetje uitspelen, heeft een goede steekpass, inzicht en kan goed schieten. Hij is niet groot, maar was fysiek wel in orde. Je kon hem niet makkelijk van de bal krijgen."
Lelieveld trok destijds bij Vitesse geregeld op met Mitchell van Bergen, Jeroen Houwen, de destijds eveneens van Chelsea gehuurde Charlie Colkett en Mount. "Hij ging vooral veel met Charlie Colkett om. Die Engelse jongens woonden allemaal in Arnhem en hadden in dat opzicht wel veel aan elkaar. Op de club trok ik wel geregeld op met Mitchell, Jeroen, Charlie en Mason op. Binnen de club help je elkaar natuurlijk wel. Het is makkelijker om iemand van je eigen leeftijd te vragen, maar het wijst ook zichzelf wel", zegt Lelieveld. Ook Hofs zag dat Mount redelijk eenvoudig zijn plek wist te vinden in Arnhem. "Het is ook zwaar. Je komt uit Londen, voetbalt bij Chelsea. Dat was nog jeugdvoetbal, maar nu kom in een eerste elftal in een ander land. Zulke gasten moeten zich best aanpassen. Ik heb ook weleens jongens van Chelsea gezien die daar meer moeite mee hadden. Het is maar net hoe je er mee omgaat. Mason is er heel volwassen mee omgegaan, ondanks dat hij zo'n jonge leeftijd had."
De teller van Mount stokte uiteindelijk op dertien doelpunten en tien assists in dienst van Vitesse, waarvan vijf treffers en een assist in de play-offs om Europees voetbal die de Arnhemmers uiteindelijk wonnen. Lelieveld stelt dat Mount toen hij eenmaal zijn draai had gevonden misschien wel de belangrijkste spelers van Vitesse was, terwijl ook Hofs hem tot de bepalende spelers van dat seizoen rekent. "Ik wil hem niet direct de beste speler van dat seizoen noemen, want daarmee zou ik andere jongens tekortdoen. Maar hij is zeker heel belangrijk en bepalend geweest in het halen van Europees voetbal", zegt Hofs. Hij probeerde Mount ervan te overtuigen om voor nog een jaar bij Vitesse te kiezen. Volgens Hofs zouden twee jaar bij Vitesse ideaal zijn voor jeugdspelers van Chelsea, mede doordat het eerste seizoen vaak ook gedeeltelijk in het teken staat van wennen.
"We hebben het er veel over gehad, wat de beste volgende stap zou kunnen zijn. Er kwam natuurlijk wel belangstelling van andere clubs. Maar toen Frank Lampard hem benaderde, was het vrij snel duidelijk. Lampard is natuurlijk een legend van Chelsea, maar Mason wist ook wat voor voetbal hij wilde gaan spelen met Derby County. Mason wist wat hij wilde, het was een bewuste keuze om naar Derby County en Lampard te gaan. Wij spraken een beetje onze twijfels uit over de Championship. Maar hij zei: 'Nee, dat komt goed'. Dat heeft hij wel bewezen. In de Championship leer je nóg meer qua werklust, ook al had hij dat al. Je hebt daar nog meer grote mannen", benadrukt Hofs. Mount kende met 11 doelpunten en 6 assists een sterk seizoen bij Derby County en profiteerde van het feit dat Lampard in de zomer van 2019 de overstap naar Chelsea maakte.
Dat Chelsea in het seizoen 2019/20 geen spelers kon halen door een transferverbod, bood Mount bovendien een buitenkans op een doorbraak in de hoofdmacht van the Blues. "Ik geloof niet in geluk", reageert Hofs direct als dit aangehaald wordt. "Hij heeft dat zelf afgedwongen, want bij Derby County en Vitesse is hij heel belangrijk geweest. Natuurlijk kon Chelsea geen spelers kopen en Lampard werd manager, ze kenden elkaar al goed. Maar ik denk dat hij het zelf heeft afgedwongen door in zichzelf te geloven en door wat hij allemaal deed. Al betwijfel ik of hij verwacht had dat hij zó snel dit allemaal zou meemaken. Ik had ook niet direct verwacht dat hij nu al de Champions League achter zijn naam heeft staan en een EK-finale gaat spelen. Wel gegund, maar niet verwacht."
Lelieveld ziet Mount met veel plezier acteren op het hoogste podium. "Het is leuk als je met zo'n jongen hebt gespeeld en hem nu de Champions League ziet winnen. Ik heb niks met Chelsea, maar hoopte daardoor toch dat zij de Champions League zouden winnen. Natuurlijk volg ik hem nog, dit is leuk om te zien", knikt Lelieveld. Als hij Mount in de Premier League, Champions League of op het EK ziet spelen, herkent hij nog flitsen uit zijn tijd bij Vitesse. "Je ziet de dribbels die hij toen bij ons deed nu ook wel terug op dat niveau. Hoe makkelijk hij een mannetje passeert in kleine ruimtes. Dat was niet alleen bij ons, maar zie je ook op het allerhoogste niveau." Ook Hofs herkent bepaalde kwaliteiten in het spel van Mount die hij in Nederland bijgeschaafd heeft. "Het tactische aspect en willen voetballen wat wij in Nederland hebben, zie ik nu nog weleens terug in zijn spel. Hoe beweegt hij tussen de linies? Dat haal je er nu wel mooi uit."
Hofs ontwikkelde in Arnhem een goede band met Mount, misschien wel onbewust ingegeven door het feit dat hij tijdens zijn actieve carrière bij Vitesse, Feyenoord, AEL Limassol, Willem II en Oranje eveneens als aanvallende middenvelder speelde. "Ik kon wel een aardig balletje trappen, moet ik zeggen. Maar Mason is wat completer dan ik was", glimlacht Hofs. "Ik heb nog weleens contact met hem. We zijn nog een keer met Vitesse naar een wedstrijd gegaan, toen hebben we hem na afloop nog even ontmoet in de parkeergarage. Want ja, die gasten kunnen niet gewoon over straat zoals in Nederland. Het was geweldig om hem weer even te zien." Voor de EK-finale kan Mount een succeswens vanuit Nederland verwachten. "Ik stuur hem weer even een berichtje om succes te wensen. Hij reageert altijd. Voor of na de wedstrijd hangt ervan af hoe hij op zijn telefoon zit. Het is echt een geweldige en relaxte gozer. Tijdens de EK-finale ben ik uiteraard voor Mason."
Aflevering 1: Het dilemma van de man die zijn gokkende opa ooit 125.000 pond bezorgde
Aflevering 2: De erfgenaam van de 'clown met de joggingsbroek' die zich spiegelt aan Van der Sar
Aflevering 3: 'Koziolek' kan 1,5 jaar na autocrash Nederlander uit de boeken spelen op het EK
Aflevering 4: De straatjongen die vanaf het zevende niveau de Premier League en EK haalde
Aflevering 5: Italië heeft eigen Jurriën-Timber-scenario door opvallend besluit Mancini
Aflevering 6: Oranje-opponent kijkt ogen uit: 'Dat zijn alleen al drie geweldige spelers'
Aflevering 7: Tiener van zeventig miljoen nieuwe blikvanger van Sporting en Portugal
Aflevering 8: Ruzies, masturbatievideo en Deadpool: de 'Russische Mario Balotelli'
Aflevering 9: Oranje gewaarschuwd voor nieuwe Peter Crouch: 'Ik ben niet de slimste'
Aflevering 10: Het project van Bielsa: van grijze muis in de Championship tot EK-revelatie
Aflevering 11: Macedonische uitblinker plaatst 'uniek hoogtepunt' in Amsterdam boven het EK
Aflevering 12: Parttime ijsjesverkoper Léo Dubois 'verdwaald' tussen Franse wereldsterren
Aflevering 13: Wembley maakt zich op voor komst 'Bambi', de Duitse diamant van 38 miljoen
Aflevering 14: De Spaans international die zijn doorbraak combineerde met het studentenleven
Aflevering 15: De EK-revelatie van '30 tot 50 miljoen' voor wie Feyenoord op de tribune zat
Aflevering 16: De EK-finalist die jarenlang voor 20 euro per week in een klooster woonde
