De meeste clubs hebben wel een aantal zondebokken. Liverpool heeft Lucas Leiva (en Ryan Babel), Manchester United heeft Nani (en Ben Foster) en ga zo maar door. Arsenal heeft er altijd teveel. Eboue, Bendtner, Diaby, Song, Almunia, en Denilson hebben het vorig jaar allemaal een aantal keer moeten ontgelden. Over ieder kan je beargumenteren dat het niet klopt. Maar ik vind Denilson het meest onterecht. Denilson, de meest onderschatte speler ter wereld.
Denílson Pereira Neves kwam ter aarde op 16 februari 1988, in Sao Paulo. Zoals velen weten, is Sao Paulo bekend om 2 dingen: voetbal en misdaad. Denilson kwam in beiden terecht. Al op jonge leeftijd bleek hij uitzonderlijk te kunnen voetballen, en bleken vrienden van hem drugs te dealen, moorden te plegen of auto's te stelen. Veel van zijn vrienden zijn sinds zijn ontsnapping naar een beter leven omgekomen door hun betrekkingen bij de drugsdeals. Zijn moeder overleed toen hij tien jaar was, en gaf hem toen mee dat hij haar trots zou maken door een goede voetballer te worden. Elke keer dat hij scoort, en na elke wedstrijd, dankt hij heimelijk zijn moeder.
Vanuit het voetbal op de straat kwam Denilson bij kleine teams terecht, tot hij bij het grote Sao Paulo kwam te spelen. In 2005 werd hij een prof. Al die tijd speelde hij als typische Braziliaanse volante, een defensieve middenvelder die het spel voor zich bepaald. Vanaf 2002, toen hij aanvoerder werd van Brazilië onder-15, tot 2005, gold hij als een van de grootste talenten die ze hadden in Brazilië. Hij speelde voor zijn land geregeld met jongens als Anderson, Marcelo en Sidnei. In 2005 was Denilson dan ook de jongen, die voor het nationale onder-17 elftal aanvoerder was in de finale van het WK onder-17, die Brazilië verloor. Op dat toernooi viel hij, samen met Anderson, op in Europa.
Tot 2006 speelde Denilson bij Sao Paulo 374 minuten voetbal. In die minuten viel aan hem op, volgens Arsenal-scout Sandro Orlandelli en Guardian-schrijver Alex Bellos, dat hij een perfecte timing had, sterk dekte, Braziliaanse techniek had en de bal loepzuiver raakte. Ook was hij volwassen voor zijn leeftijd en graag gemogen bij zijn oudere teamgenoten. Sandro Orlandelli had genoeg gezien, en Arsene Wenger, na veertig uur scoutingsbeelden, ook. Voor ruim vier miljoen euro kwam Denilson naar Arsenal, waar hij het shirt kreeg met nummer 15, en de begeleiding van spelers als Gilberto Silva en Julio Baptista.
Toen ging het snel. In zijn eerste jaar speelde hij veel in de reserves en viel hij regelmatig in bij het eerste team. Vanaf 2007 was hij basisspeler in de Carling Cup, de plek waar Arsene Wenger graag zijn talentjes de kans geeft. Daar maakte hij indruk. Zijn passing, houding en lezen van het spel zorgden ervoor dat hij al snel werd vergeleken met Gilberto Silva en Dunga, beiden volantes die niet per se keihard tackelden, maar intelligent de bal afpakten. Hij had echter één voordeel, waar mensen niet direct naar kijken: hij is heel creatief. Denilson zal niet vaak de man zijn met de assist, maar wel met de pass daarvoor, die het spel openbreekt. Sommige statistieken zijn dan in je nadeel, anderen in je voordeel: daar komen we later op terug.
Vorig seizoen brak Denilson definitief door. Door het vertrek van Mathieu Flamini en de lange blessures van Cesc Fabregas en Thomas Rosicky kreeg hij heel veel speeltijd. Het seizoen van Arsenal liep echter niet bepaald voorspoedig. Er werd relatief veel verloren, veel gelijkgespeeld en slecht gespeeld. Denilson was vaak de zondebok. Waar spelers als Flamini en Vieira altijd opvielen in hun 'all-action' stijl van spelen, was Denilson onzichtbaar. En voor de gemiddelde fan was dat meer dan genoeg reden om negatief over hem te zijn.
Arsenal heeft een flink bereik op het internet. Blogs als Arseblog, Goodplaya, Young Guns, Gunnerblog en A Cultured Left Foot staan altijd in de top-10 meest gelezen sportblogs in heel Engeland. Dat zijn allemaal blogs met hoge kwaliteit. Maar andere blogs zijn dat niet. En die riepen om het hoofd van Denilson (en in latere stadia, zelfs van Wenger). Ook hier, op voetbalzone, waren er (gerespecteerde) Arsenal fans die hem niet goed vonden spelen. Alleen een paar wedstrijden, zoals tegen AS Roma in de Champions League, vielen op.
Die negatieve houding liep door op andere plekken. Na een fantastisch eerste seizoen stond Denilson niet in de lijst van PFA Young Player of the Year, terwijl opvallende spelers als Rafael da Silva dat wel stonden. Hij is niet opgeroepen voor Brazilië, terwijl spelers als Lucas, Anderson en Elano dat wel zijn, en die hadden niet zo'n goed jaar als Denilson. Ook in de pers wordt hij niet erkend als de speler die hij is.
En wat voor een speler. Vorig seizoen was Denilson zestiende in de OPTA Actim index, die spelers beoordeeld op statistieken. Daar spelen assists en goals een te grote rol, dus neem ik liever andere statistieken: Denilson was vorig seizoen de meest accurate passer (hoogste percentage gelukte passes) van de competitie, hij had het meest onderscheppingen van alle spelers, was de op vier na beste tackler van de competitie (aantal geslaagde tackles) en op drie spelers na de speler die het meest overtredingen op zijn persoon gericht kreeg. Voor Cristiano Ronaldo, en Didier Drogba. De enige middenvelder die in de buurt kwam bij deze statistieken, was Xabi Alonso. Kijk naar Liverpool zonder Xabi Alonso: het is veel minder goed.
En dat geldt bij Arsenal ook. Tegen Manchester City viel hij na 51 minuten uit met een rugblessure: Arsenal kreeg daarna 3 doelpunten tegen. Sindsdien heeft hij niet meer gespeeld, en lekt Arsenal goals. De verdediging heeft veel meer te doen want in het middenveld is de belangrijkste stofzuiger weg. Alex Song is een heel goede, sterke defensieve middenvelder, maar met Denilson kon hij altijd de bal kwijt, had hij altijd iemand die breed ging of kort kwam om de bal te halen, had hij altijd een extra dekking als hij zelf wilde aanvallen, en was de onzichtbare muur er niet. Tegen Standard Luik, tegen Blackburn Rovers, tegen AZ, tegen Birmingham City en tegen West Ham United; alle wedstrijden lieten wij goals in door lekjes in het team. Lekken die Denilson voorkomt.
Gilberto Silva is sterkhouder geweest van een van de beste teams uit de voetbalgeschiedenis, de Invincibles. Ook hij werd niet altijd erkend als de kracht die hij was, stilletjes maar efficiënt de bal doorspelen en talloze tegenaanvallen geruisloos beëindigen door zijn goede gebruik van ruimte en druk. 4 jaar lang was hij samen met Paul Scholes de enige middenvelder in Europa die het 'Elite' Champions League niveau haalde, een ranking van statistieken van middenvelders. Wanneer hij geblesseerd was, merkte Arsenal fans opeens hoe belangrijk hij was. Vieira viel het meest op: maar Gilberto ruimde het meest op. Bij Denilson is het hetzelfde: Fabregas geeft de assists, en Song is de spierkracht. Maar de passes komen van Denilson, en de onderscheppingen ook. Ze vallen alleen minder op. Dat geld ook voor de druk die hij zet. In Nike's Arsenal Pledge filmpje zegt hij het al: 'be your shadow'. Hij leidt tegenstanders naar teamgenoten, die dan kunnen afpakken. Hetzelfde als Gilberto Silva het deed, maar dan nog verfijnder. Dat geld eigenlijk voor alles van Denilson: hetzelfde als Gilberto Silva, maar dan verfijnder. Technischer. Creatiever. Klinkt heel goed. Maar dat valt niet op.
Wie heeft het immers over Denilson? Wanneer je het hebt over Arsenal denk je aan Fabregas, van Persie, Arshavin, Rosicky en nu ook Vermaelen en Song. Je denkt aan de jeugdspelers en de matige keeperselecties. Maar Denilson is niet iemand waar je direct aan denkt. Hij is echter een van de belangrijste schakels in het team, een essentiële speler op het middenveld en een goede persoonlijkheid buiten het veld. Gelukkig weet Wenger hem te waarderen, en zijn teamgenoten ook. Er zijn zelfs