Géén Kaká, Ronaldo of Ronaldinho voor mij
Metin Oktay, dé nummer tien van Galatasaray, gekleed in een strak roodgeel half-om-half-shirt met daaronder een voor deze tijd te korte witte broek, snuift het gras voor de laatste maal op. Het is de zevende juni van het jaar 1969. Een warme dag in het met 43.000 mensen gevulde Mithatpasa stadion in Istanbul. Het strijdtoneel is de halve finale van de Turkse beker waarin landskampioen Galatasaray het opneemt tegen eeuwig rivaal Fenerbahçe. Het evenwicht na 45 minuten voetballen is intact, 1-1. De tweede helft zal de beslissing brengen. De bal komt bij Metin, een aanname met rechts, controle met links. Even steekt hij zijn kop op, kijkt met een vluchtige blik richting doel, om vervolgens snel en genadeloos uit te halen met rechts. Goaaaaal! Het 632ste doelpunt is een feit. Metin schenkt Galatasaray in zijn allerlaatste officiële wedstrijd de finale. De bekroning van een ongeëvenaarde carrière kon niet anders zijn.
Wie was deze man? Deze begenadigde speler zag op 2 februari 1936 in de Izmirse wijk Karsiyaka het levenslicht. Zijn voetbalavontuur begon op vijftienjarige leeftijd bij Damlacik. Rugnummer acht was van hem. Het nummer van zijn jeugdidool Sait Altinordu. Na Yün Mensucat kwam Izmirspor. Met zeventien doelpunten uit achttien duels kroonde hij zich tot topscorer en kampioen van de profliga van Izmir. De rode loper kon worden uitgerold. Op 28 augustus 1955 volgde zijn eerste optreden, een 3-1 overwinning op Beyogluspor. Het warme onthaal bij Galatasaray werd beantwoord met een doelpunt. Metin zou niet voor het laatst van zich laten horen.
Vaste rituelen konden niet ontbreken. Daar hoorde ook het onderdompelen van voetbalschoenen in olijfolie bij. Het leer was stug. Deze voeten moesten nu eenmaal lang mee, iedere blaar was er dan één teveel. Spreken deden zijn voeten dan ook veelvuldig. Gedurende zijn voetballoopbaan zou hij zich zes keer laten bekronen tot topscorer van de Turkse nationale competitie. Tot op heden een ongeëvenaard record. Met 38 doelpunten uit 26 duels beschikt hij nog steeds over het beste seizoensgemiddelde van 1,46 doelpunten per wedstrijd. In totaal zou Metin 36 caps verzamelen en hierin negentien keer het net weten te vinden.
De liefde voor Galatasaray bracht Oktay soms in lastige situaties. Eén van die momenten beleefde hij tijdens een verblijf met de ploeg in Rusland. Vrouwlief had namens hem een transferverzoek ingediend en al het huismeubilair verzonden naar zijn geboortestad Izmir. Op het Turkse vliegveld aangekomen wachtten Izmirspor bestuurders Metin op met koffers geld om hem te 'ontvoeren'. Velen zouden tekenen en onder de druk bezwijken, maar hij niet. Metin verkoos Cim Bom boven het geld en zijn vrouw. Hij verwoordde het als volgt: “Ik houd van Izmir zoals ik van mijn vrouw houd, maar mijn liefde voor Galatasaray is nergens mee te vergelijken.”
Zijn mislukte huwelijk maakte van de voetballer een nog bekender publiek figuur. Hij behoorde al snel tot de jetset van Istanbul. De wereld en de vrouwen lagen aan zijn voeten. Het playboygedrag zou hem niet hinderen, want hij scoorde ijverig door! Metin leefde het leven van een ware filmster. In 1965 zag hij dit bewaarheid worden door de hoofdrol te vertolken in de film 'Taçsiz Kral'(De Koning zonder kroon) over zijn eigen leven.
Het zijn sterke benen die de weelde kunnen dragen, die benen en karakter had Oktay. De sterke kuitspieren gaven hem de sprongkracht om boven alles en iedereen uit te torenen, om vervolgens een halve seconde zwevend stil te staan, alvorens een genadeloze knik te geven die de verdedigers en de keeper het nakijken gaf. Hoe ver hij ook kwam, altijd wist hij weer met beide benen op de grond te staan. Een kerel met een echte sportgeest. Geen fratsen van zijn kant. Een ware gentleman. In zijn gehele carrière is hij slechts een keer vroegtijdig weggestuurd. Het laat niets te raden tegen welke tegenstander dat was.
Dat sport verbroederde, respect voor je tegenstanders, scheidsrechters en supporters inhield, werd door Oktay echter vaak genoeg bewezen. Eén van die momenten was in zijn jubileumwedstrijd tegen Fenerbahçe. Kort voor tijd verwisselden aanvoerder Can Bartu van Fenerbahçe en Metin hun shirts om zo enkele minuten door te spelen. Een symbolische actie die kleur gaf aan de gemeenschappelijke idealen van beide concurrenten van het Turkse voetbal. Broederschap en vriendschap voerden destijds nog de boventoon in de rivaliteit. Toen het zij aan zij volgen van wedstrijden door verschillende supportersgroepen nog zijn charmes had.
Het voetbal van nu is een business. Er zijn genoeg broodvoetballers. Passanten maken de dienst uit. Geld maakt nu eenmaal gelukkig. Het Bosman-arrest, het Webster-arrest, vrij verkeer van werknemers en de vrijheid van vestiging bieden geen strohalm in de weg. Dé persoonlijkheid die wij als Galatasaray zoeken zit er vooralsnog niet bij. Een leider door voorbeeld, in gedrag en prestaties op het veld. Het is wachten op de kroonprins in een tijd waarin de monarchie is afgebrokkeld. Misschien heet hij Arda Turan, de tijd zal dit uitwijzen.
Nee, geen Kaká, Cristiano Ronaldo of Ronaldinho voor mij. Geef mij maar namen als Coen Moulijn, Willy van der Kuijlen, Sjaak Swart of Metin Oktay. Mannen die één zijn geworden met de club waarvoor ze hebben gevoetbald. Het is bittere nostalgie, iconen van het voetbal zijn een uitstervend ras. Jonge vaders met kinderen die hun weg voor het eerst naar het stadion weten te vinden hebben een verhaal minder te vertellen. Een idool minder. Dé voetballer van zijn jeugdige jaren is allang vervlogen naar andere oorden. Misschien is het gras daar groener. Verloren zijn de iconen en misschien wel meer…
