Piet Velthuizen is de Dirk Kuyt van de keepers
Om mee te kunnen gaan in het hedendaagse voetbal, zijn de oude wetten niet meer vanzelfsprekend. De materialen waarmee wij dagelijks ons leren speeltuig richting het net rammen, zijn niet meer hetzelfde als die van vroeger. Schoenen, kleding, handschoenen en zelfs de bal zijn in de loop der jaren steeds meer gewijzigd, wat een enorme impact heeft op het spelletje. Ook het type spelers zijn veranderd, want een rush zoals Diego Maradona kon doen op het WK van 1986, zou met de benenbrekers van het huidige voetbal schier onmogelijk zijn. Zowel fysiek als tactisch zijn de spelers veranderd en dat heeft zo zijn uitwerkingen.
Wie de doelpunten op beelden van vroeger terugziet vraagt zich vast wel eens af, waarom een verdediger niet ingrijpt. Of waarom een keeper niet gewoon naar die bal duikt of uitkomt, want het is toch eenvoudig? Feit is, dat wat een voorganger kon, moet de nieuwe aanwas beter kunnen, want het vorige was standaard en waren we gewend. Of het nu een schaar is, een overstapje, een Akka, achter het standbeen langs, een hakje, een Zinedine Zidane, het is allemaal passé, we wachten weer op iets nieuws. Maar al die ontwikkelingen hebben het meest betrekking op de keepers.
De keeper van vroeger stond op zijn doellijn en was zijn carrière begonnen als doelpaal. Als klein jongetje konden ze niet goed voetballen en mochten ze alleen met de grote jongens meedoen als doelpaal. Met veel geluk was er dan een uitvaller en ging de keeper voetballen en mocht de doelpaal invallen als keeper. Zo groeide je langzaam door en was de keeper altijd het lulletje of de jongste van de groep. Het was een schietschijf en eigenlijk ging je alleen fulltime keepen als je twee spreekwoordelijke linkervoeten had. Dat was nog niet eens zo heel lang geleden, aangezien deze woorden komen van de eerste keeperstrainer aller tijden, Frans Hoek.
Na zijn actieve keeperscarrière focuste hij zich op de specifieke ontwikkeling van jonge jongens tot echte ballenvangers. Keepers die konden duiken en klemmen tegelijk, keepers die niet meer de slechtste jongentjes van de klas waren, maar de roem en de eer ervan inzagen om een positie te bekleden waar het stoppen van tegenstanders het hoofddoel was, the last line of defense, de ultieme verdediger. Zo werden steeds meer mensen aangetrokken tot de charme van het keepen, omdat ze het echt graag wilden. Niet omdat ze niet beter konden en zo ging het niveau van de keepers razendsnel omhoog.
Een bal die vroeger een zeker doelpunt was, wordt nu klemvast gepakt. Waar vroeger een keeper moest duiken, loopt een keeper nu de ballijn in om hem gewoon te vangenit. Een hoge voorzet in de vijf meter? Die wordt uit de lucht geplukt! En een keeper de slechtste voetballer? Dat is ook niet meer echt van toepassing als je ziet dat onze eigen Edwin van der Sar en Maarten Stekelenburg de bal met beide benen ver over de middenlijn schieten. Nee, de keeper van vroeger bestaat niet meer.
Daar waar er vroeger nog waardering was voor die jongens, spreekt men nu slechts over houdbare ballen en fouten wanneer het over keepers gaat. Vroeger was er nog bewondering voor de man in het doel, het pispaaltje dat zich ontwikkelde tot echte vent die zich ontwikkelde van schietschijf tot beest tussen de palen. Helaas zijn die feiten nu niet meer van toepassing, want de lastige taken als onderscheppingen, stuiterballen klemvast pakken, coaching en diepe ballen voor de zestien wegwerken, worden gezien als 'standaard'. En aangezien het niet echt spectaculair is, wordt het niet beschouwd als goed of lastig. Nee, de waardering voor een keeper is nu slechts voor een enkeling weggelegd.
En het rare is dat, volgens de echte experts op het keepersvlak, die waardering ook nog eens gegeven aan doelwachters die zich slechts ontwikkeld hebben op één punt binnen heel het takenpakket waaraan een keeper tegenwoordig aan moet voldoen. Coaching, ballen uit de lucht plukken in de vijf meter, diepe ballen onderscheppen, ballen klemvast pakken, goed positioneren om niet te hoeven duiken, daar doen deze keepers helemaal niet aan. Vrijwel elke bal wordt op de meest katachtig mogelijke manier tussen de palen vandaan geranseld. Waarheid is dat sommige keepers deze ballen absoluut niet zouden hebben, maar ik vraag me altijd af: Hoe komt het dat hun wel zo vaak moeten duiken, terwijl andere goalies daar totaal geen last van hebben? Met hun ene talent, maken zij veel van die tekortkomingen goed en krijgen daarvoor waardering.
Ook op de Nederlandse velden hebben wij zo een keeper rondlopen van, als ik het zo mag zeggen, Italiaanse proporties. Een keeper als Gianluigi Buffon of Júlio César. Waardering alom voor zijn haast katachtige reacties op de lijn, alleen jammer dat ze vanaf vier of vijf meter nog steeds gewoon op het doel kunnen koppen of dat hij bij elke bal moet duiken omdat hij totaal fout heeft gecoacht of gepositioneerd. Maar wel altijd credits krijgen voor dat ene talent dat hij wel heeft, waarmee hij het lage rendement onzichtbaar maakt, waarvoor hij zo geroemd wordt, wat hem zelfs international maakt! Als ik dit allemaal zo lees, kom ik zonder voorbedachte raden ineens tot de conclusie die ik jullie allemaal niet kan onthouden. Piet Velthuizen is de Dirk Kuyt van de keepers.
