Nu het EK in volle gang is, is de opstelling van Oranje haast dagelijks onderwerp van een nationaal debat. Voetbalzone licht in deze rubriek spelers uit die opvallen of wiens plek de nodige discussie oplevert. Ditmaal gaat de aandacht uit Denzel Dumfries, die zeven jaar geleden nog bij de amateurs van BVV Barendrecht speelde en na de eerste twee EK-wedstrijden de grote man bij Oranje is. Hoe de nu 25-jarige vleugelverdediger van PSV dankzij zijn grenzeloze drive en vertrouwen in zijn kwaliteiten op relatief late leeftijd alsnog zijn weg in het betaald voetbal wist te vinden.

Door Chris Meijer

Denzel Dumfries mocht zich in maart 2016 voor het eerst bij Oranje Onder-20 melden, samen met ploeggenoot Rick Ketting. "We speelden tegen Portugal. Denzel startte direct in de basis. Als ik het me goed herinner, speelde hij nog een te korte terugspeelbal waar een tegendoelpunt uitkwam", blikt Ketting terug in gesprek met Voetbalzone. "Hij gaf niet veel later een interview aan De Spartaan of iets van Sparta. Toen zei hij: 'Nu Onder-20, de volgende stap is Jong Oranje en dan het Nederlands elftal'. Dat zijn behoorlijke uitspraken. Mij hebben ze het niet gevraagd. En als ze het me hadden gevraagd, had ik dit ook niet geantwoord. Daar moet ik eerlijk over zijn. Het is fantastisch dat je het uit durft te spreken en dat je het gewoon haalt."

'Ik ga Oranje halen'. Het was een uitspraak die een jaar eerder op Sportpark De Bongerd van amateurclub Barendrecht ook al hardop uit de mond van Dumfries te horen was. "Toen dachten we: oké, jij zegt dat. Laat maar zien. Ik ga niet zeggen: 'Hoe kom je daar nu bij?' Nee, die jongen zegt dat. Laat maar gaan. Het zijn zijn dromen. Elke speler die toen bij ons speelde, had in zijn achterhoofd: het eerste van Barendrecht halen, misschien daarna Feyenoord en dan uiteindelijk het Nederlands elftal. Maar hij sprak het uit. Nou Denzel, als je dat wil, moet je ervoor gaan. Dat heeft hij gedaan", vertelt Lesley Esajas, de jeugdtrainer van Dumfries bij Barendrecht, tegenover Voetbalzone. Toch moeten de uitspraken van Dumfries bij Barendrecht ook wel voor opgetrokken wenkbrauwen hebben gezorgd.

Dumfries meldde zich in de zomer van 2013 bij Barendrecht, omdat hij toe was aan een stapje omhoog vanaf zijn toenmalige club Smitshoek. Daar had hij zijn hele jeugd gespeeld, los van een uitstapje bij Spartaan'20 in de C-jeugd. Nadat hij er niet in slaagde om bij befaamde Rotterdamse amateurclub de C1 te halen, koos hij ervoor om terug te keren naar Smitshoek. Dat zorgde er niet voor dat de ambitie om het profvoetbal te halen verdween. Integendeel. "Hij kwam naar ons toe om zich verder te kunnen ontwikkelen", herinnert Esajas zich. "Hij was toegevoegd aan de A-selectie en daar heeft hij zich laten zien. Aan de hand daarvan krijg je een plaats, want wij kijken of iemand talent heeft om verder te komen. Dat had hij, dus daardoor kon hij bij ons starten. We speelden toen best op een hoog niveau (Eerste Divisie A-junioren, red.), dus er werd wel wat verwacht van spelers. Aan die verwachtingen heeft hij voldaan, dat was top."

Esajas kan zich de eerste training van Dumfries bij Barendrecht nog helder voor de geest halen. "Hij was fel en enthousiast. 'Kom op!', zo zijn medespelers coachen. Wij dachten in eerste instantie dat hij zich even wilde laten zien, omdat hij nieuw was. Nee, hij was zo. Hij was een hele beleefde, beschaafde jongen die geen vlieg kwaad deed buiten het veld. Maar op het veld... Ja, dan is hij aanwezig. Hij had een aantal voordelen: zijn fysiek, zijn inzet en zijn snelheid. En volop talent, natuurlijk. Want als je geen talent hebt, kom je nooit zo ver. Je kon toen al zien dat hij een talentvolle speler was. Alleen de fijne kneepjes moesten nog bijgebracht worden en dat is gebeurd. Ik houd van zulke spelers, jongens die er moeite voor doen. Die alles er uithalen, op hun tandvlees lopen", zegt Esajas. Het was misschien het vertrouwen dat Dumfries in die fase van zijn carrière nodig had.

Voor, en ook tijdens, zijn tijd bij Barendrecht waren er twijfels over Dumfries. In een regio met relatief veel profclubs - Feyenoord, Excelsior, Sparta Rotterdam, FC Dordrecht, ADO Den Haag en NAC Breda - in een straal van zo'n vijftig kilometer werd hij nooit opgemerkt. Veel scouts zagen hem aan het werk, ook bij Barendrecht. Het oordeel was vrijwel altijd hetzelfde: onstuimig, teveel twijfels over zijn voetballende kwaliteiten. "Dat kan toch niet? Het is een schande. Dat zegt toch iets over de scouting?", vraagt Esajas zich hoorbaar verontwaardigd af. "De focus wordt gelegd op technische jongens. Spelers die een schaar kunnen, een panna geven of een balletje twintig keer kunnen hooghouden. Dat had hij niet, nee. Ik heb een hele simpele kijk op het spelletje, de basis moet zijn: wat heb je ervoor over? Ik let op loopvermogen en inzet. Techniek is te leren. Inzet heb je of heb je niet. Inzet wint van talent, als talent geen inzet toont. Hij is niet alleen een voorbeeld voor spelers, maar ook voor scouts."

"Je hebt een hoop jongens die afhaken en op zaterdagavond gaan stappen. Hij niet, hij dacht: jullie kunnen kletsen wat jullie willen, ik ga ervoor. Dat heeft hij gedaan en ik ben zó trots op wat hij heeft aangetoond. Hij had iets in zijn systeem dat hem vertelde dat hij verder zou komen. Dat vind ik knap. Geef niet op, ook al word je afgeschreven. Laat je niet afschepen, door niemand", gaat Esajas met een glimlach verder. Doordat Dumfries destijds al in zijn systeem had dat hij prof zou worden, stond zijn leven toen al volledig in het teken van het voetbal. "Hij heeft een keer bij ons gegeten. Als je kijkt wat hij eet, dan denk je: doe even een schepje erbij. Geen patat of mayonaise. Groente, salade: dat soort dingen nam hij. Dat zijn dingen die je moet laten om verder te komen. Een patatje moet kunnen, maar hij was er mee bezig. Ook met dingen als de media was hij bezig: met welke houding moet ik voor de camera staan? Wat kan ik wel of niet zeggen tegen een journalist? Hij had een missie en die is voorlopig geslaagd, al zit er nog veel meer in die jongen."

Na een jaar bij Barendrecht kreeg Dumfries voor het eerst in zijn carrière wél een kans bij een profclub, na een succesvolle stage bij Sparta. "Ik weet nog het allereerste toernooi dat we samenspeelden, met de A1. Hij speelde een aantal wedstrijden mee, toen zag je al dat hij fysiek heel goed was en potentie had. Zijn inzet was top en hij deed goed mee. Het was niet zo dat ik dacht: deze jongen kan er niks van. Maar het is ook niet zo dat ik dacht: zó, deze jongen is echt goed!", zo herinnert Ketting zich de eerste kennismaking met Dumfries. De inmiddels 25-jarige centrumverdediger van het Finse Inter Turku speelde vanaf zijn tiende in de jeugdopleiding van Sparta en werd kort na de komst van Dumfries doorgeschoven vanuit de Onder-19 naar het beloftenteam. Daar sijpelden al snel de verhalen door dat de van Barendrecht overgekomen verdediger heel goed kon voetballen.

"Ik heb wat wedstrijdjes gezien en nog een wedstrijd meegespeeld met de Onder-19. Wat mij opviel, was dat hij de aanval opzette en dan vaak ook zelf nog wilde scoren. Dát was Denzel. Hij was het niveau van de Onder-19 al snel voorbij, qua fysiek en inzet. We hebben vervolgens samen in Jong Sparta gespeeld en kwamen toen min of meer tegelijkertijd bij het eerste. In dat opzicht hebben we een hoop tijd doorgebracht in dezelfde elftallen", vertelt Ketting. Hij maakte iets eerder in het seizoen 2014/15 zijn debuut in het eerste van Sparta, maar ook Dumfries kwam in zijn eerste jaar op Spangen al tot drie optredens in de Eerste Divisie. Eenmaal aangesloten bij het eerste elftal slaagde Dumfries erin om heel snel indruk te maken.

"Onze krachttrainer bij Sparta, Hans Kroon, kende Denzel al een beetje, omdat zijn zoon bij Barendrecht speelde. Nadat hij de eerste paar keer meetrainde, zei hij: 'Die jongen speelt binnen drie of vier jaar in Oranje'. Puur op fysieke kracht, inzet, potentie. Toen dachten wij: pff, dat kan wel. Maar er moet nog een hoop gebeuren. Maar goed, er is een hoop gebeurd", knikt Ketting. Hij moet lachen als hij een anekdote oplepelt over de trainingen met Sparta. "Ik weet nog dat we regelmatig pass- en trapoefeningen deden. Dan speelde hij af en toe een bal waarvan je dacht: waar gaat dit over? Toen kwam al een beetje naar voren dat PSV interesse toonde en werden er weleens grapjes gemaakt: 'Als je dit bij PSV doet in een pass- en trapvorm lachen ze je uit'. Maar goed, hij staat er wel. En de personen die de grapjes maakten, hebben niet bij PSV gespeeld."

"Denzel is niet de meest verfijnde speler die er is, nog steeds niet. Daarin heeft hij zich ontwikkeld, dat was bij Sparta een stuk minder dan het nu is. Dan ziet het er af en toe een beetje ongecontroleerd en robuust uit. Op het veld was hij een keiharde werker. Maar het was niet zo dat hij twee uur eerder op de club was om voor zichzelf te trainen en twee uur na de groepstraining nog in de gym zat. Als het eerste fluitsignaal ging, stond hij er en hij stopte pas als iedereen al binnen was." Ketting kan zich nog een gezamenlijk interview met Sherel Floranus (vertrekt deze zomer bij sc Heerenveen), Rick van Drongelen (verruilde Hamburger SV afgelopen week voor Union Berlin) en Dumfries voor FOX Sports herinneren tijdens het seizoen 2016/17 waarin Sparta zich op de laatste speeldag rechtstreeks handhaafde in de Eredivisie.

Het viertal kreeg de vraag: wie van jullie gaat het verst komen in het voetbal? "Daar kon niemand echt antwoord op geven, niemand wist het echt", weet Ketting nog. "Ik kon wel vertellen dat die jongens al een stukje verder waren dan ik, want ik heb in het Eredivisie-jaar heel weinig gespeeld. Maar het was lastig om een keuze te maken tussen die andere jongens. Wij waren verdedigers, dus dan moet je je man uitschakelen en de opbouw verzorgen. Het is heel lastig in te schatten hoe je dat doet op een hoger niveau. Op dit moment staat Denzel er wel het beste voor, als je het mij vraagt. Hij heeft perfecte stappen gemaakt bij Sparta. Op een gegeven moment was hij er echt klaar voor, toen moest hij nog een halfjaartje wachten. Maar vanaf sc Heerenveen is het allemaal heel snel gegaan. Dat is verdiend, want hij doet het goed en heeft er hard voor gewerkt. Ik hoop dat hij dit niveau vasthoudt, want dan zit er een mooie vervolgstap in. En als hij de lijn van zijn ontwikkeling doorzet, kan hij zich daar ook weer ontwikkelen."

Vanaf Sparta werkte Dumfries zich via sc Heerenveen op tot aanvoerder van PSV en basisspeler in Oranje. "Ik had niet gedacht dat hij zo ver zou komen. Dat zeker niet. Als ik dat zou zeggen, zou het niet juist zijn. Straks zit hij bij Liverpool, dat had ik ook niet geweten. Het is een kwestie van niet opgeven, doorgaan en grenzen verleggen", bekent Esajas. Zijn telefoon stond een week geleden tijdens de eerste EK-wedstrijd van Oranje tegen Oekraïne (3-2) roodgloeiend toen Dumfries in de eerste helft twee grote kansen onbenut liet. "Je krijgt appjes van mensen als hij die kansen krijgt: 'Heb jij hem leren koppen? Heb jij hem die kansen leren missen?' Toen hij scoorde, wilde ik wel even mijn gram halen. Dan reageert er ineens niemand meer. Als hij die andere goals gemaakt had, had hij een spits moeten zijn. We zeggen allemaal: 'Zo, wat een kansen!' Maar als hij die allemaal gemaakt had, had je hem voortaan in de spits moeten opstellen. Dan kan Weghorst gaan zitten, Luuk de Jong weg en moet Denzel in de spits. Hij mist die kansen en veel spelers zouden denken: ik blijf wel weg, zodat ik geen kans meer kan missen. Hij gaat er gewoon weer staan en maakt 'm gewoon."

Ketting zag maandagochtend toen hij wakker werd pas dat zijn voormalig ploeggenoot een heldenrol had opgeëist. Hij moest de volgende dag met Inter Turku spelen tegen KuPS en omdat Oranje pas om 22.00 uur Finse tijd begon, besloot hij na de 2-0 naar bed te gaan. Ook de wedstrijd tegen Oostenrijk - waarin Dumfries eveneens scoorde - keek Ketting niet volledig uit, omdat vrijdag de wedstrijd tegen SJK op het programma stond. En het duel met Noord-Macedonië dat komende maandag om 19.00 uur Finse tijd (18.00 uur Nederlandse tijd) op het programma staat? "Dan heb ik een presentatieavond voor school", lacht Ketting. "Als ze een beetje hun best doen, komen ze een ronde verder en dan beloof ik 'm helemaal uit te kijken. Ik vind het fantastisch dat Denzel daar staat, ik hoop dat er nog veel van mijn voormalig ploeggenoten mogen volgen."

Aflevering 1: 'Veltman is een goede kandidaat om beste aankoop van het jaar te worden'
Aflevering 2: 'Als Bakker dat aan zijn spel weet toe te voegen, kan hij echt heel ver komen'
Aflevering 3: 'Als je Klaassen en Gravenberch door elkaar doet, kom je bij Schouten uit'
Aflevering 4: Waarom 'leeuw' met nul goals en nul assists tóch de beste optie voor Oranje is
Aflevering 5: 'Gezien zijn seizoen verdient Vilhena het niet om met Oranje naar het EK te gaan'
Aflevering 6: St. Juste biedt De Boer extra wapen: 'Daarmee troeft hij zelfs Haaland af'
Aflevering 7: Gakpo en Timber kunnen historie schrijven: 'Dat is al veertig jaar niet gebeurd'
Aflevering 8: Statistieken van Oranje-keepers tonen zeer opvallend beeld over Tim Krul
Aflevering 9: Het eeuwige vraagteken bij Oranje: 'Dat wordt ondergewaardeerd in Nederland'
Aflevering 10: De zes redenen waarom De Boer Daley Blind direct in de basis wil zetten
Aflevering 11: De verrassing bij Oranje: 'Ze denken dat hij het had kunnen redden bij Chelsea'