Van de Volkswagen-Arena naar het Rabobank IJmond Stadion en van de Bundesliga naar de Keuken Kampioen Divisie. Een veel groter contrast valt er in de voetballerij niet zo snel te bedenken, maar Andries Jonker maalt er niet om. De 56-jarige oefenmeester beleefde vrijdag zijn eerste officieuze werkdag bij Telstar, waar hij de komende twee jaar zowel de rol van trainer als technisch directeur zal vervullen. Jonker moet de ambitieuze Witte Leeuwen gedurende zijn dienstverband klaarstomen voor de Eredivisie.
Door Chris Meijer
"Ik kwam hier vanmorgen aan en je kan zo doorlopen richting het veld, dat kan niet bij Arsenal. Dat gaat niet gebeuren. Maar dat heeft ook gelijk zijn charme", glimlacht Jonker in gesprek met Voetbalzone. De oefenmeester werkte gedurende zijn loopbaan bij clubs als Barcelona (assistent), Bayern München (assistent- en interim-trainer), Arsenal (hoofd jeugdopleidingen) en VfL Wolfsburg (hoofdtrainer). Clubs waar je op je eerste werkdag waarschijnlijk wel even moet zoeken. Dat is in het knusse Rabobank IJmond Stadion van Telstar wel anders. "Nee, komt goed. Dat vind ik zo wel", klinkt het als Jonker wordt uigenodigd voor de lunch. "De overstap van Barcelona naar MVV was er ook zo een, ik weet hoe het werkt en voelt. Ik wil plezier hebben in wat ik doe en dat denk ik hier te vinden. Zo'n grote overstap heb ik al eens ervaren en daar ben ik toen goed mee omgegaan."
Jonker zat na zijn ontslag bij VfL Wolfsburg, in september 2017, zonder club. "Het begon weer te kriebelen, dat was al een tijdje zo", bekent de geboren Amsterdammer. Het is niet zo dat hij de afgelopen tijd geen aanbiedingen heeft binnengekregen. "Er is eigenlijk heel veel voorbij gekomen: Azië, het Midden-Oosten, Afrika, Zuid-, Midden- en Noord-Amerika. Blijkbaar functioneert het cv van mij daar heel goed. Er zijn soms hele avontuurlijke dingen, soms hele lucratieve dingen. Ik heb daar niet voor gekozen, want ik wil iets doen wat mij plezier bezorgt. Daar heb ik een goede club voor nodig, met goede mensen en goede plannen. Dat is onafhankelijk van het formaat van de club of de financiële mogelijkheden in mijn richting. Ik denk dat Telstar daarin past. Zo'n avontuur in het buitenland is heel wat anders."
Telstar besloot afgelopen seizoen als vijftiende in de Keuken Kampioen Divisie. Los van het seizoen 2017/18, waarin de Witte Leeuwen zesde werden, eindigde de club in de afgelopen tien jaar nooit hoger dan de twaalfde plek. De komende jaren moet hier structureel verandering in komen. Jonker, die als trainer de naar De Graafschap vertrokken Mike Snoei opvolgt, is aangetrokken om mee te helpen aan het opbouwen van een jeugdopleiding, een beloftenelftal en een vrouwenteam. "Daarna kan je er pas in slagen om een jeugdspeler met aanzienlijke winst te verkopen, om wat meer geld tot je beschikking te krijgen. Als dat lukt, kan je in een spiraal omhoog terechtkomen. Dat is in het voetbal vaak zo. De afgelopen jaren is dat Telstar niet gelukt. Je speelt onderin en haalt een enkele keer de play-offs. Als je in de nacompetitie haalt, barst er een ongekend enthousiasme los. Dan zie je dus dat het wel kan."
"Men wil hier binnen vijf of zes jaar richting de Eredivisie. Terecht. In heel Noord-Holland is gebleken dat, met alle respect, er achthonderd mensen komen kijken als TOP Oss op bezoek komt, bij AZ, Haarlem, FC Volendam en Telstar. Er komt gewoon niemand meer. Dezelfde clubs trekken in de Eredivisie tegen Feyenoord tienduizend mensen. Wat moet je dan willen? We willen toch voor tienduizend man spelen? Je moet een stadion hebben waar je die mensen kwijt kan. En je moet op het niveau spelen. Die ambitie is er en dat gaat langer duren dan ik hier ben, maar ik vind het heel aardig om daar aan bij te dragen", vervolgt Jonker. In zijn eerste periode zal hij met een bescheiden budget en de nodige creativiteit de selectie voor komend seizoen moeten samenstellen.
"Het is geen onbekend terrein. Ik heb in het buitenland bij hele grote clubs gewerkt, maar in Nederland ook bij MVV en FC Volendam. Ik weet wel hoe het functioneert binnen een club als je een euro vijf keer moet omdraaien, ik ben niet vergeten hoe het ging", klinkt het nuchter. Jonker voorspelt dat het verwachtingspatroon door het weinig succesvolle afgelopen seizoen niet heel hoog zal liggen, waardoor er van druk volgens hem geen sprake is. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat smaakmakers van de vorige jaargang, zoals bijvoorbeeld Terell Ondaan, nog zullen worden weggekaapt. "Dat is ook weer hoe dit soort clubs in leven blijven en zichzelf moeten ontwikkelen. Het is jammer, maar we zijn juist op zoek naar talentvolle spelers uit de regio die zich hier kunnen doorontwikkelen. Dan hoop je op een goudvis, die moet de club verder helpen. Je wilt ze houden, maar je moet er ook van leven. Dat moeten we gaan opbouwen, je kan het niet zomaar tevoorschijn toveren."
Om dat te bewerkstelligen, moet een jeugdopleiding op poten worden gezet. Jonker is niet bang dat er lastig te concurreren valt in Noord-Holland, waar Ajax, AZ en FC Volendam mogelijk uit dezelfde vijver vissen. "Ik heb jaren bij de KNVB gewerkt en er wonen hier heel veel mensen, dus er is heel veel talent. Ik ben er heilig van overtuigd dat je in staat kan zijn om hier een jeugdopleiding neer te zetten met talentvolle spelers. De wet van de getallen helpt je ook al, er wonen acht of negen miljoen mensen in het westen van het land en er kunnen er maar zoveel bij Ajax of AZ spelen. FC Volendam zet van oudsher ook in op jongens van het dorp, dus er is veel plek over voor jongens met ambitie en talent. Een jeugdopleiding opzetten brengt alleen geen punten. Wat je achter de schermen doet, vertaalt zich niet naar de ranglijst. Oké, dat weet ik wel."
"Telstar is nu juist een hele rustige club, misschien is dat juist wel heel mooi. Dat er in de voetballerij nog een club bestaat waar het rustig is. Ondanks de bescheiden middelen wordt er geen paniekvoetbal gespeeld. In Nederland heb ik altijd in een soort dubbelrol gewerkt, zoals ik nu ook zal gaan doen. Het is een klassieke invulling, die bij de meeste clubs niet meer kan omdat die veel te groot zijn. Het zal ook hier tijdelijk zijn, want als je een jeugd- en vrouwentak hebt, is het niet meer mogelijk. Om het van de grond te krijgen, is dit de meest logische optie", stelt Jonker. Telstar zal de komende tijd waarschijnlijk nauwlettend gevolgd worden vanuit huize Van Gaal. Jonker werkte bij Barcelona en Bayern München als assistent van Van Gaal, die als speler tussen 1977 en 1978 actief was in Velsen-Zuid. "Ik heb hem geïnformeerd en ik zal hem straks even bellen. Ik weet zeker dat hij sympathie koestert voor Telstar, want hij heeft hier gespeeld en weet de weg hier. Dat vindt hij leuk."