Het waren niet alleen de kansen die hij miste. Het was de manier waarop hij sprintte en de manier waarop hij sprak; het was zijn afkomst, het feit dat hij piano, viool, gitaar en saxofoon speelt; het was zijn beheersing van het Frans, Spaans en Duits. Patrick Bamford werd als voetballer altijd met de nek aangekeken. Iets klopte niet. Hij was anders. Maar inmiddels is de spits met zijn twaalf doelpunten een van de voornaamste redenen dat Leeds United zich als promovendus geen zorgen hoeft te maken om degradatie uit de Premier League.
De zoektocht naar acceptatie loopt voor Bamford parallel aan zijn voetbalcarrière. "Het stigma was er altijd, omdat ik particulier onderwijs heb gehad", vertelt hij in een interview met de Daily Mail. "Mensen denken dat ik nooit ergens voor heb hoeven werken, maar dat is volslagen onzin. Ze denken dat alles me is komen aanwaaien en dat ik ondankbaar ben. Ik werd gezien als posh. Dat ben ik niet. Mijn ouders hebben ook offers moeten brengen voor mij en mijn zussen. Daarom kan ik boos worden als mensen roepen dat ik alles aangereikt heb gekregen en dat mijn familie het makkelijk had."
Bamford, 27 jaar, werd geboren in Grantham, een kleine stad in het graafschap Lincolnshire in Engeland. Hij groeide op in het nabijgelegen dorp Norwell. Als achtjarige sloot hij zich aan bij de jeugdopleiding van Nottingham Forest, de club waarvoor hij op oudjaarsdag 2011 debuteerde in het profvoetbal. Onderwijs genoot hij aan de Nottingham High School, een particuliere middelbare school met een jaarlijkse contributie tussen de 4042 en 5902 euro, afhankelijk van het leerjaar. Omdat er geen voetbalteam op de school was, behoorde Bamford tot het rugbyteam.
Bij het GCSE-examen, dat aan het einde van de vierde klas in het middelbaar onderwijs wordt afgenomen bij leerlingen in Engeland, haalde Bamford fraaie cijfers: vijfmaal een A* (vergelijkbaar met een 8,5 tot een 10), driemaal een A (vergelijkbaar met een 8) en tweemaal een B (vergelijkbaar met een 7). Hij blonk uit in vakken als Frans, geschiedenis en biologie. Bamford kreeg van de prestigieuze Harvard-universiteit zelfs een beurs aangeboden om Business te komen studeren in Boston, maar dat aanbod legde hij naast zich neer om zijn voetbalcarrière in Engeland te kunnen vervolgen.
"Als ik geen profcontract zou krijgen bij een club in Engeland, zou ik gaan studeren en voetballen aan een Amerikaanse universiteit", vertelt de aanvaller. "Eerst kwamen we in contact met een universiteit in Connecticut. Harvard hoorde daarvan en bood me een plek aan. Het klinkt idioot om te zeggen dat Harvard mijn back-upplan was, maar ik heb er altijd van gedroomd om voetballer te worden in Engeland. Naar de universiteit gaan was nooit een prioriteit." In 2012 kwam hij terecht bij Chelsea, waarvoor hij echter nooit in actie kwam. The Blues verhuurden Bamford tot 2017 aan zes verschillende clubs, waarna hij in 2017 tekende bij Middlesbrough.
Na een seizoen trok Leeds United hem aan voor een geschatte transfersom van acht miljoen euro, een bedrag dat aan de hand van bonussen nog kon stijgen met drieënhalf miljoen euro. In de Championship was hij in 67 wedstrijden voor Leeds goed voor 25 doelpunten; dit seizoen scoorde hij in de Premier League 12 keer in 23 optredens. Slechts vijf spelers maakten dit seizoen meer doelpunten in de Premier League: Dominic Calvert-Lewin, Heung-Min Son, Harry Kane (allen 13), Bruno Fernandes (14) en Mohamed Salah (17). Door zijn goede prestaties is het niet ondenkbaar dat Bamford binnenkort debuteert voor de nationale ploeg van Engeland.
Bamford heeft via een van zijn grootouders Ierse roots en speelde in 2010 een interland voor Ierland Onder-18. Daarna kwam hij uit voor de Onder-18, Onder-19 en Onder-21 van Engeland. De veelzijdige aanvaller, die onder Marcelo Bielsa als eenzame spits opereert maar ook uit de voeten kan als aanvallende middenvelder of vleugelspeler, leek er in maart 2019 voor te kiezen om zich te richten op een interlandcarrière bij Ierland. De toenmalige Ierse bondscoach Mick McCarthy meldde dat Bamford inzetbaar zou zijn voor zijn elftal, maar zelf heeft de aanvaller dat nooit bevestigd. In oktober 2020 zei hij zelfs dat het een 'droom' zou zijn om voor Engeland op het EK uit te komen.
In het interview met de Daily Mail herhaalt hij die uitspraak. "Het zou een droom zijn om voor Engeland geselecteerd te worden", geeft de clubtopscorer van Leeds aan. "De laatste keer dat de selectie werd bekendgemaakt (begin november, red.) vroeg ik me steeds af of ik erbij zou zitten. Ik kon de avond ervoor niet goed slapen. Ik sta waarschijnlijk niet bovenaan de pikorde, maar ik moet gewoon mijn ding blijven doen. Als ik in mijn hele carrière één interland voor Engeland kan spelen, dan ben ik daar dolgelukkig mee. Dat zal ik altijd blijven koesteren."
Bamford wordt inmiddels niet meer door bijna iedereen met de nek aangekeken, maar dat was lange tijd wel het geval. Zo bewaart hij geen warme herinneringen aan een korte uitleenbeurt aan Burnley in het seizoen 2016/17. Chelsea stalde Bamford vanaf augustus 2016 bij de competitiegenoot. Het was aanvankelijk de bedoeling dat hij het hele seizoen op Turf Moor zou voetballen. Halverwege januari werd Bamford echter teruggehaald naar Stamford Bridge. Het klikte totaal niet tussen de aanvaller en zijn toenmalige trainer Sean Dyche, die hem slechts zes keer liet invallen. Het ging mis nadat Bamford zijn trainer vroeg waarom hij weinig aan spelen toekwam.
"De trainer kwam met allerlei redenen: ik was geboren met een silver spoon in my mouth (van kinds af aan verwend, red.), er zouden te veel mensen zijn die invloed op me hebben... Toen ik om een voorbeeld vroeg, was zijn antwoord: 'Wie waren er met je meegekomen toen je op de eerste dag je contract ondertekende?' Ik zei: 'Mijn vader en moeder', waarna hij zei: 'Exact.' Ik schoot toen in de verdediging. Ik vond het niet correct." Voor de beeldvorming hielp het niet dat Bamford een verre neef is van multimiljardair Anthony Bamford, voorzitter van het grote landbouwbedrijf JCB.
Sommigen dachten dat Patrick Bamford de erfgenaam was van de miljarden. Dat hardnekkige gerucht bleef de aanvaller achtervolgen. "Toen we met Leeds United promoveerden naar de Premier League, was er een samenkomst van de spelers en de technische staf. Een van de assistenten van Bielsa kwam naar me toe om me te feliciteren. Hij zei dat hij onder de indruk was van hoe hard ik heb gewerkt, zeker omdat mijn vader een miljardair is. Ik kon het niet over mijn hart verkrijgen om te zeggen dat mijn vader een architect uit Newark is, een doorsnee man. Ik weet niet of je ooit in Newark bent geweest, maar het is niet de meest welvarende plek in het land."
Vorige week maandag kwam Bamford tot scoren tijdens de 2-0 zege op Crystal Palace. Het was zijn honderdste clubdoelpunt in zijn profloopbaan. Het is zaak om de komende weken een goede indruk te maken op bondscoach Gareth Southgate, die volgende maand zijn selectie bekendmaakt voor de WK-kwalificatiewedstrijden tegen San Marino, Albanië en Polen. "Sinds ik bij Leeds speel, probeer ik de supporters te bewijzen dat ik een van hen ben: dat ik niet bang ben om hard te werken en mijn handen vuil te maken. Ik ben niet bang om erbij te horen. Ik ben niet die jongen die zichzelf verheven voelt boven anderen."
De supporters van Leeds sluiten hem steeds nadrukkelijker in de armen, na een tumultueus debuutseizoen. Door een ernstige knieblessure speelde hij in de jaargang 2018/19 maar 22 duels in de Championship. Bamford maakte zich niet geliefd tijdens een incident in de wedstrijd tegen Aston Villa (1-1) in april 2019. Hij probeerde Anwar El Ghazi weg te trekken bij een opstootje, maar de Nederlander duwde de spits van Leeds van zich af. Bamford wekte de indruk dat hij in het gezicht geraakt werd en nadat de rust was wedergekeerd ontving El Ghazi een rode kaart. Die werd later echter geseponeerd, toen bleek dat Bamford helemaal niet aan het hoofd was geraakt. Vanwege zijn misleidende gebaren werd hij zelf voor twee wedstrijden geschorst.
Krediet verkreeg Bamford toen hij vorige maand vijfduizend pond doneerde aan een basisschool in Leeds, die daarmee iPads kon kopen voor leerlingen die vanuit huis de lessen volgen. Maar ook op het veld bewijst hij niet zelfzuchtig te zijn. Op zondag 31 januari, iets meer dan twee weken geleden, zette hij Leeds met een fraai doelpunt op een 1-2 voorsprong bij Leicester City en daarna kreeg hij de kans om er 1-3 van te maken. Toen hij zes minuten voor tijd een vrije doortocht had richting het doel van Kasper Schmeichel na een steekpass van Mateusz Klich, besloot hij Jack Harrison aan zijn rechterzijde te bedienen. Die bepaalde de eindstand.
"Toen ik nog jong was, zei mijn vader dat ik altijd de bal moet afgeven als iemand zich in een betere positie bevindt dan ik. Je komt er zelf ook beter door over dan wanneer je voor eigen succes gaat. Dat is me altijd bijgebleven. Ik groeide op met het geweldige Barcelona onder Josep Guardiola. Het aantal doelpunten van die ploeg dat voortkwam uit een onbaatzuchtige pass die leidde tot een intikker van een ploeggenoot ... Zulke goals heb ik altijd bewonderd. Toen ik die steekpass kreeg tegen Leicester, keek ik even achterom en zag ik dat Jack aan mijn rechterzijde kwam aanlopen. Ik wist dat hij er op tijd zou zijn. Toen ik de bal aannam, wist ik al dat ik zou passen. Ik wilde er alleen voor zorgen dat ik het niet te snel deed, zodat ik de keeper voldoende bezighield en het een simpele intikker werd voor Jack."
"Ik had in die wedstrijd al gescoord, maar ook als dat niet zo was geweest, had ik hetzelfde gedaan", verzekert Bamford. "De slogan van Leeds is 'Side Before Self'. Dat zou de lijfspreuk van ieder team moeten zijn. Als het team op de eerste plaats komt, profiteert ook ieder individu daarvan." Voor de aanvaller geldt dan ook dat hij zich ook met een doelpunt minder nog goed voelt. "Ik heb altijd in mezelf geloofd. Ik zei het nooit hardop, maar ik heb altijd gedacht dat ik op dit niveau zou kunnen spelen. Er zullen altijd mensen zijn die aan je twijfelen. Als ik dit seizoen afrond met twintig goals, zullen mensen zeggen dat ik een one-season wonder ben en dan kun je helemaal opnieuw beginnen. Ik ben er niet op gericht om het ongelijk te bewijzen van de mensen die aan me twijfelen. Ik wil vooral bewijzen dat ik zelf gelijk had."