'Premier League-gok' brengt financiële sores: 'Villa is naar het casino gegaan'
Door Chris Meijer
Daags voor de beslissende play-off om een Premier League-ticket tussen Fulham en Aston Villa kwam naar buiten dat de club uit Birmingham er niet in zou slagen om een rekening van de Britse belastingdienst te betalen. De deadline voor de rekening van 4,5 miljoen euro verstreek een dag voor de allesbeslissende wedstrijd op Wembley. The Villans kregen in eerste instantie een aantal dagen uitstel om het bedrag alsnog naar de belastingdienst over te maken. Indien de finale van de play-offs om promotie gewonnen zou worden, zou de wereld er compleet anders uitzien voor Aston Villa. Het is geen geheim dat de Premier League voor clubs een financieel luilekkerland is en promotie naar het hoogste niveau zou alle financiële zorgen dus direct wegnemen. Maar het liep anders, want Fulham was in Londen met 1-0 te sterk voor Aston Villa in de 'wedstrijd om 183 miljoen'. Geen Premier League. Geen geld meer, voorlopig.
Dat het geld nu op is bij de gevallen Engelse grootmacht is een samenloop van omstandigheden, maar vooral toe te schrijven aan Tony Jiantong Xia. De steenrijke Chinese zakenman nam Aston Villa na de degradatie uit de Premier League in 2016 voor circa 83 miljoen euro over van Randy Lerner. De Amerikaanse miljardair werd door de fans verantwoordelijk gehouden voor de sportieve teloorgang en probeerde de club sinds de zomer van 2014 te slijten. Na de degradatie naar de Championship besloot Lerner zijn verlies te nemen en Aston Villa met een negatief verschil van een slordige 340 miljoen euro te verkopen aan Xia. De overname van de Engelse club viel samen met de ambitieuze Chinese koopwoede in het voetbal. Xia werd steenrijk als eigenaar van de Recon Group, waaronder verschillende bedrijven vallen. Bij zijn komst pompte de Chinese miljardair direct 65 miljoen in de club, met één duidelijk doel: de Premier League. Xia sprak bij zijn komst uit dat Aston Villa zo spoedig mogelijk moest terugkeren op het hoogste niveau van het Engelse voetbal.
Qua statuur hoort de club ook onmiskenbaar thuis in de Premier League. In 1888 nam Aston Villa het initiatief om de Football League op te richten. Zeven keer vierde the Villans de Engelse landstitel, zeven keer werd de FA Cup gewonnen en de EFL Cup prijkt vijf keer op de erelijst. Kroon op de palmares van Aston Villa is ongetwijfeld de Europa Cup I, die in 1982 ten koste van Bayern München in de Rotterdamse Kuip werd gewonnen. Zodoende is de Engelse club op dit moment één van de drie voormalig kampioenen van Europa die niet meer op het hoogste niveau uitkomt, naast Hamburger SV en Nottingham Forest. Het illustreert het feit dat Aston Villa op sportief gebied al jaren niet meer de statuur van grootmacht heeft. Ook in de laatste jaren van het Premier League-bestaan liep het statige Villa Park steeds minder vol voor thuiswedstrijden. Traditioneel hoort Aston Villa bij de top van Engeland en dat wist Xia toen hij 83 miljoen neertelde voor de naar de Championship gedegradeerde club.
De ambities om Aston Villa zo spoedig mogelijk terug naar de Premier League te loodsen, werden ook op financieel gebied kracht bijgezet. Mede dankzij de financiële injecties van Xia roerde men zich behoorlijk op de transfermarkt en werd er ruim tachtig miljoen euro geïnvesteerd in spelers. "Binnen vijf jaar moet Aston Villa bij de top zes van Engeland horen. Ik hoop dat de club binnen tien jaar bij de beste drie ter wereld kan horen, in ieder geval de bekendste clubs. Tot nu toe is alles wat ik in mijn carrière gepland heb ook daadwerkelijk uitgekomen. Niemand geloofde daar in het begin in, maar ik heb het laten gebeuren", sprak Xia bij zijn aantreden tegenover the Guardian. Met Roberto Di Matteo werd er direct een manager van naam aangesteld, alleen hield de Italiaan het slechts drie maanden vol in Birmingham. Het eerste seizoen in de Championship verliep uitermate teleurstellend, met een dertiende plaats als gevolg. Daarom moest afgelopen jaar het seizoen van de terugkeer naar de Premier League worden.
Voorafgaand aan het seizoen roerde Aston Villa zich minder op de transfermarkt, maar het hengelde bijvoorbeeld wel John Terry binnen. De routinier kreeg tijdens zijn dienstverband in Birmingham een slordige 70.000 euro per week bijgeschreven. Afgelopen seizoen behoorde Aston Villa dan ook tot de favorieten om naar de Premier League te promoveren. De directe Premier League-tickets gingen echter naar Wolverhampton Wanderers en Cardiff City, terwijl the Villans als vierde eindigden. In eerste instantie werd er in de play-offs wel afgerekend met Middlesbrough, maar in de eindstrijd was Fulham dus te sterk. De financiële gok die men afgelopen twee seizoenen genomen heeft door fors te investeren, is niet per definitie de reden geweest van de huidige financiële sores. In de laatste twee maanden van afgelopen seizoen zijn de financiële injecties van Xia opgedroogd. Met het geld uit China werden in principe de gaten in de begroting gedicht en de cashflow (simpelweg wat overblijft als je de uitgaande geldstromen afhaalt van de inkomende geldstromen) op peil gehouden, dus het is geen verrassing dat er problemen ontstaan als dat geld uitblijft.
"Afgelopen juli kwamen de Chinese autoriteiten tot de conclusie dat teveel geld naar het buitenland verdween, waardoor de overheid besloten heeft om dit af te remmen. Daardoor zijn de geldstromen vanuit China verminderd en de voetbaleigenaren hebben daar de gevolgen van ondervonden", probeerde Simon Chadwick, expert op het gebied van Chinese investeringen in het voetbal, te verklaren tegenover de Birmingham Mail. "Wang Jianlin heeft bijvoorbeeld twintig procent van zijn aandelen in Atlético Madrid verkocht, omdat hij daartoe gedwongen werd. Xia zal in dezelfde positie zitten. Hij wordt alleen niet beschouwd als een grote Chinese investeerder en heeft, vergeleken met anderen, nog niet zoveel geld geïnvesteerd. Op dit moment lijken de maatregelen van de Chinese overheid hem nog niet te raken, omdat die pas beginnen te tellen bij een investering vanaf 350 miljoen euro. Xia heeft dat nog niet geïnvesteerd, dus hij zou het weleens als een excuus kunnen gebruiken. Ik denk dat hij Aston Villa niet zo snel met verlies zal verkopen, want dit zal als gezichtsverlies kunnen gelden."
"Ik denk dat het te vroeg is om over een faillissement te praten na één gemiste rekening van de belastingdienst. Als iedere club failliet zou gaan die dat gebeurt, zouden er weinig clubs meer overblijven", concludeerde Chadwick. Afgelopen week trof Aston Villa in ieder geval een betalingsregeling met de belastingdienst voor de nog openstaande rekening. Xia heeft voor geld gezorgd om de acute gaten te kunnen dichten en wil de club naar verluidt koste wat het kost proberen te houden. Volgens de Birmingham Mail zou de Chinese zakenman momenteel naar manieren zoeken om de club te kunnen voorzien van financiële injecties. Maar als dit niet lukt, zullen zich volgende maand weer exact dezelfde financiële problemen voordoen. Pas als Xia geen andere keuze ziet dan Aston Villa te verkopen, zal hij luisteren naar aanbiedingen. Er is op dit moment voldoende interesse voor the Villans, maar wel van partijen die gebruik willen maken van de situatie en de club voor een schijntje willen overnemen. Voorlopig is Xia geenszins van plan om Aston Villa met verlies te verkopen, waardoor een overname niet in de nabije toekomst verwacht hoeft te worden.
Nu Aston Villa niet aan de Financial Fair Play-regels van de Championship dreigt te voldoen, moet er komende zomer op verschillende manieren geld binnenkomen. Allereerst is de club bezig met bezuinigen, waardoor bijvoorbeeld de dure Terry na één seizoen alweer vertrokken is uit Birmingham. Daarnaast zal Aston Villa de nodige spelers in de etalage moeten zetten. Jack Grealish lijkt komende zomer het meeste te gaan opbrengen, want geïnteresseerde clubs als Leicester City, Newcastle United, West Ham United en Manchester United hebben naar verluidt een vraagprijs van 45 miljoen euro te horen gekregen. Aston Villa probeert tevens voor een paar miljoen een stuk grond naast Villa Park te verkopen, waar nu een parkeerplaats voor het personeel is. De weg naar financieel herstel moet in ieder geval voorlopig worden afgelegd zonder algemeen directeur Keith Wyness. Hij werd geschorst nadat hij achter de rug van Xia om zijn zorgen had geuit over de financiële situatie na het mislopen van promotie.
Hoe de toekomst van Aston Villa eruit ziet, zal komende maanden moeten blijken. Allereerst zal er opnieuw een rekening van de belastingdienst komen, die vijf miljoen euro bedraagt. Zeker is dat er in de zomer het nodige zal veranderen op Villa Park. Naast een aantal spelers lijkt ook manager Steve Bruce op weg naar de uitgang. Leeds United zou de 57-jarige Engelsman een uitweg willen bieden. Het budget en daarmee ook de ambities zullen waarschijnlijk drastisch naar beneden moeten worden bijgesteld, temeer omdat komend seizoen voor het laatst een zogenaamde parachute payment zal worden bijgeschreven. Clubs die uit de Premier League degraderen, krijgen drie seizoenen lang een tegemoetkoming omdat de verschillen qua televisie-inkomsten met de Championship immens zijn. "Je moet vragen aan het management van de club hoe het zover is gekomen", reageerde Mark Ansell, voormalig financieel directeur van Aston Villa, op de precaire situatie van de club in gesprek met de BBC. "Ze dachten dat ze met de finale van de play-offs een get out of jail free card hadden. Pas toen ze promotie misliepen, ging men zich afvragen of ze het geld nog wel in huis hadden om de lopende rekeningen te kunnen betalen. Villa is naar het casino gegaan, heeft gegokt en dat heeft uiteindelijk niet gewerkt."
