Hoe NAC werd verwend met Angeliño en daarna is laten vallen door City
NAC en Manchester City maakten op 14 april 2016 bekend dat er een samenwerkingsverband voor de duur van vijf seizoenen werd aangegaan. De vooruitzichten voor de club uit de Keuken Kampioen Divisie waren rooskleurig, want wellicht was in de komende jaren wel de nieuwe Sergio Agüero te bewonderen in het Rat Verlegh Stadion. City zou per seizoen vier tot zes spelers stallen in Breda. "Bij NAC krijgen de talenten de mogelijkheid om te laten zien dat ze zich staande kunnen houden in een volwaardige professionele voetbalcompetitie", zei Smulders, toenmalig technisch directeur. "NAC en City hebben er vertrouwen in dat de kwaliteit van de spelers zo hoog is, dat ze veel speelminuten maken. De trainer blijft echter eindverantwoordelijk over de uiteindelijke opstelling." Dat laatste bleek niet helemaal waar, want volgens BN DeStem stond in de overeenkomst vermeld dat de huurlingen in de Eredivisie 50 procent van de minuten moeten spelen en in de Eerste Divisie zelfs 75 procent. Stijn Vreven, tussen 2017 en 2018 trainer van NAC, zei daar overigens over dat hij niets van die regel merkte. "Ik wist daarvan, maar niemand die er ooit over begon. Het is ook niet zo'n vreemde regel. En als je de goede spelers krijgt, maak je sowieso gebruik van die jongens", zei de Belgische trainer tegenover de krant.
Terwijl de deal werd gesloten, huurde NAC met Enes Ünal al een talent van Manchester City. In Breda keek men dan ook met veel vertrouwen uit naar de toekomstige samenwerking, want de Turkse spits liet mooie dingen zien. In elf wedstrijden in de Keuken Kampioen Divisie was hij goed voor acht doelpunten. NAC wilde hem dolgraag nog een jaar behouden, maar daar dacht City anders over. Ünal werd gestald bij FC Twente, scoorde achttien keer in de Eredivisie en vertrok een jaar later voor veertien miljoen euro naar Villarreal. De verhoudingen waren direct duidelijk: City bepaalt en niet andersom. Toch bleef men bij NAC vertrouwen houden in de samenwerking, die ook buiten het veld kracht werd bijgezet. De Parel van het Zuiden kreeg in de loop der jaren de beschikking over een drone, een videoanalysesysteem, terwijl City een nieuwe keuken op het trainingscomplex bekostigde en geld vrijmaakte voor de uitbreiding van de technische staf. Bovendien werd de NAC-selectie meerdere keren naar Manchester gehaald voor trainingskampen en ligt er voor de club een development fee in het verschiet, mocht een gehuurde spelers van City in de toekomst een volgende stap maken.
2016/17
In het eerste seizoen van het partnership kreeg NAC in eerste instantie de beschikking over vier City-talenten: Thomas Agyepong (27 wedstrijden, 2 doelpunten), Ashley Smith-Brown (29 wedstrijden, 1 doelpunt), Brandon Barker (22 wedstrijden, 2 doelpunten) en David Faupala (3 wedstrijden, 1 doelpunt). Met name Faupala had het moeilijk bij NAC en verliet de club al na een halfjaar. De prestaties van het team van Marinus Dijkhuizen waren ondermaats. NAC greep naast de eerste periode en zakte in de eerste seizoenshelft steeds verder weg. Na een beschamende 6-2 nederlaag tegen FC Eindhoven stond NAC op de achtste plaats en ging de clubleiding in gesprek, wat een paar weken later leidde tot het ontslag van de trainer. Vreven werd aangesteld in de hoop op betere tijden.
NAC kon in januari 2017 wel een paar versterkingen gebruiken. Vreven kreeg zijn zin, want City stalde James Horsfield en Manu García bij. Laatstgenoemde was de eerste speler die door City naar NAC werd gestuurd en de ploeg naar een hoger niveau tilde. Vreven was zeer te spreken over de talentvolle middenvelder, al was de pijp van de Spanjaard tijdens wedstrijden na zeventig minuten vaak al ver leeg. Toch kwam hij in negentien competitiewedstrijden tot twee goals in zeven assists. In de nacompetitie kwamen hier nog eens twee assists bij. Mede door zijn inbreng promoveerde NAC naar de Eredivisie. In mindere mate maakte ook Horsfield een goede indruk. De Engelse back kwam zowel op de rechter- als linkerflank in actie. NAC had geproefd van de samenwerking met the Citizens en de eerste indruk was niet overtuigend, maar net voldoende, vooral dankzij de inbreng van García. Agyepong en Horsfield scoorden een voldoende, terwijl de overige huurlingen alweer zijn vergeten in Breda.
2017/18
NAC was terug in de Eredivisie en de bezem moest door de selectie wanneer de club niet direct weer wilde afdalen naar de Keuken Kampioen Divisie. In de strijd tegen degradatie kreeg Vreven vanuit Engeland de beschikking over Thierry Ambrose, Paolo Fernandes, Pablo Marí en Angeliño, terwijl Horsfield definitief werd overgenomen en García en Agyepong nog een seizoen in Breda verbleven. Op sportief gebied was dit het seizoen waarin NAC optimaal profiteerde van de samenwerking met Manchester City. Angeliño speelde de sterren van de hemel in Breda en groeide uit tot een van de beste linksbacks van de Eredivisie. Met drie doelpunten en zes assists had de huidige linksback van RB Leipzig een hoog rendement en speelde hij een cruciale rol in de handhaving van NAC.
Na een indrukwekkend eerste halfjaar waren de verwachtingen omtrent García hoog. De middenvelder deed wat van hem verwacht werd en groeide uit tot een van de smaakmakers. Nieuwkomer Pablo Marí werd door Vreven gekozen tot aanvoerder. Hij bleek een stille kracht in de achterhoede en was een van de steunpilaren dat seizoen. Toch kwam het voor velen als een verrassing toen de verdediger aan het begin van dit jaar voor een huursom van vijf miljoen euro door Arsenal van Flamengo werd overgenomen. Vrijwel alle huurlingen van City mochten zich basisspeler noemen. Dat gold ook voor Fernandes, al kampte hij regelmatig met blessureleed. NAC speelde zich veilig en eindigde, vooral dankzij de huurlingen van City, op de veertiende plaats in de Eredivisie.
2018/19
In de zomer van 2018 verschenen de eerste scheurtjes in het huwelijk tussen NAC en Manchester City. Met spelers als Angeliño en Manu García was het Bredase publiek verwend en de huurlingen die voor het nieuwe seizoen zouden komen, konden alleen maar tegenvallen. Dat was ook zo, want Luka Ilic en Erik Palmer-Brown waren niet van het niveau van hun voorgangers. NAC werd door City tijdens de transferperiode in de wachtkamer gezet en moest héél lang wachten op de spelers vanuit Engeland. Met name de komst van een keeper was noodzakelijk. Arijanet Muric kwam, maar werd na drie weken al teruggehaald naar Manchester omdat manager Josep Guardiola met een keepersprobleem kampte. Het was het begin van een dramatisch seizoen, waarin degradatie onafwendbaar was. Trainer Mitchell van der Gaag vroeg om diverse spelers, maar geen van allen kwamen zij naar het Rat Verlegh Stadion. De toenmalige coach van NAC wilde onder meer graag Lukas Nmecha aantrekken, maar daar werkte City niet aan mee. Het was een van de vele voorbeelden waardoor NAC met lege handen achterbleef.
De samenwerking met City kwam onder vuur te liggen. Het leidde tot een vernietigende analyse van BN DeStem. Volgens de krant was NAC 'het schoothondje van City geworden dat verlekkert omhoog kijkt in de hoop een worstje te krijgen van zijn vetgemeste huisbaas'. Er werd gewezen naar de procedure die ieder jaar weer hetzelfde was: NAC moest wachten op Manchester en de gewenste spelers kwamen niet. De club kon geen sportief beleid maken doordat City maar niet over de brug kwam. "Gebleken is dat wachten op groen licht uit Manchester immers gelijkstaat aan gokken. De acute degradatieproblemen zijn daarvan het gevolg. NAC is slechts een handelspartner van City dat in de bilaterale verhoudingen altijd het laatste woord heeft. Het verdient geld aan spelers die in Breda tot wasdom komen (Angeliño en Enes Ünal) en vergeet de vruchtbare grond water te blijven geven. Als in eigenbelang Muric wordt teruggehaald, wordt het schuldgevoel afgekocht met een zak met geld. Daar kan NAC het mee doen."
Manchester City werd bestempeld als een onbetrouwbare partner. Tegenover de regionale krant legde Vreven uit dat de invulling van de samenwerking met City de reden was dat hij vertrok. "We hadden een lijstje van A-spelers opgesteld die we heel graag zagen komen als vervangers van vertrokken spelers als García en Angeliño. Maar als blijkt dat bijna niemand van dat lijstje komt, dan weet je dat je dan in een heel andere categorie City-spelers terechtkomt. Die van de categorie die we in de Eerste Divisie kregen", aldus de Belg. "Als je García en Angeliño laat gaan dan moet je er wel jongens van diezelfde kwaliteit voor terugkrijgen." City leverde kwalitatief mindere spelers en het werd al snel duidelijk dat de selectie die Smulders had samengesteld het niet ging redden in de Eredivisie. De technisch directeur werd al snel opzij geschoven en algemeen directeur Justin Goetzee toonde zich solidair. Het rommelde weer eens bij NAC, dat keihard afdaalde naar de Keuken Kampioen Divisie. De relatie met Manchester City stond bovendien onder spanning.
Pierre van Hooijdonk was na het vertrek van Smulders ingestapt bij NAC als adviseur. De overeenkomst met City liep destijds nog tweeënhalf jaar door, maar de oud-international wenste hier geen gebruik meer van te maken. De Engelsen hadden ook weinig trek om de band met NAC te herstellen. Het bleef stil vanuit Manchester City, dat zonder overleg te plegen met NAC de Japanner Ko Itakura bij Eredivisie-concurrent FC Groningen stalde. De Bredanaars haalden op hun beurt met Ramon Lundqvist, Khalid Karami en Sullay Kaikai drie versterkingen in de winter van 2019, zonder dat er gebruik werd gemaakt van het partnership met de Premier League-club. Met Smulders en Goetzee aan het roer was er vrijwel dagelijks contact met Manchester City, maar na hun vertrek was er vrijwel geen communicatie meer met Engeland. City was allesbehalve blij met het ontslag van Smulders en het vertrek van Goetzee. In een kort gesprek tussen Van Hooijdonk en de clubleiding van City kreeg de oud-spits vervolgens te horen dat er geen spelers aan NAC geleverd zouden worden. Philippe Sandler was in beeld bij de degradatiekandidaat, maar aan zijn komst werkte City niet mee. De hulp van Manchester City bleef uit en NAC vloog kansloos uit de Eredivisie.
2019/20
Na de degradatie naar de Keuken Kampioen Divisie hoefde NAC ook niet meer te rekenen op spelers van Eredivisie-niveau. Luka Ilic voelde zich schuldig over de degradatie en bleef op eigen verzoek nog een seizoen in Breda. Hij wilde iets goedmaken en kreeg daarbij de hulp van zijn broertje Ivan, die eveneens overkwam van Manchester City. Waar in de zomer van 2017 nog een kruiwagen vol met spelers vanuit Engeland overkwam, had technisch directeur Tom van den Abbeele deze voetbaljaargang niet meer spelers nodig. "In de Eerste Divisie krijgen we talenten uit een ander segment van City: spelers van achttien jaar die uit het jeugdvoetbal komen en die voor het eerst worden uitgeleend. Luka Ilic wilde zelf heel graag terugkomen omdat hij vond dat hij iets moest rechtzetten richting de supporters. Maar veel van de aangedragen spelers door City wilden wij niet", verklaarde hij. Bij NAC is men een nieuwe koers gaan varen. Huurlingen horen daar niet of nauwelijks meer bij. "Je moet elf producten stallen die je zo duur mogelijk kan verkopen. Het kapitaal moet straks op het veld staan. Wij willen huurconstructies vermijden, met uitzondering van Manchester City. Daar verdienen we zelf ook aan. Dat zijn vaste bedragen of percentages, dat hangt per speler af", aldus de technisch manager.
De toekomst
Voor komend seizoen had NAC zich graag willen versterken met Jayden Braaf. De Nederlands jeugdinternational trainde in 2018 als vijftienjarige al een paar maanden mee bij NAC in aanloop naar zijn transfer naar Manchester City, daar buitenlandse voetballers pas vanaf hun zestiende in aanmerking komen voor een werkgeversvergunning in Engeland. De voormalig jeugdspeler van Ajax en PSV heeft komend seizoen andere plannen en ziet een tijdelijke overstap daarom niet zitten. Naar verluidt hoopt de club uit de Keuken Kampioen Divisie in de nieuwe voetbaljaargang op twee spelers van City die een absolute meerwaarde vormen in het team van trainer Peter Hyballa. Welke spelers de club uit Manchester ook naar Breda zal sturen, de samenwerking gaat zijn laatste jaar in en de verwachting is dat er geen nieuwe deal zal worden gesloten. "Dat is niet omdat Manchester City dat wil, of omdat NAC dat wil", zei Van Den Abbeele onlangs tegen B-Side Rats. "Dat is omwille van de nieuwe FIFA reglementering waarbij een beperkt aantal spelers maar verhuurd mogen worden door een club. Dat aantal wordt drastisch teruggeschroefd. Daarom is die samenwerking met NAC ook niet meer navenant. "
