Zakaria Bakkali krijgt zoveelste tegenslag in carrière vol verloren jaren
Door Yanick Vos
Welk incident er voor heeft gezorgd dat Bakkali wordt weggestuurd bij Anderlecht? Geen. De dribbelaar heeft niets misdaan, maar toch moet hij weg. "Dit is geen beslissing tegen hem, maar één voor de groep. We hadden immers een te grote kern om goed te kunnen werken. We hebben dit gedaan voor de club", luidde op een persconferentie de uitleg van Kompany, die linksbuiten annex schaduwspits bij zijn bijnaam Zico noemt. Diverse Belgische media melden dat Bakkali zich goed gedraagt bij Anderlecht en goed in de kleedkamer ligt. Uitzicht op speelminuten heeft hij echter niet. Kompany ziet geen toekomst voor Bakkali bij Anderlecht en heeft hem daarom uit de A-selectie gezet. Bakkali moet voorlopig meetrainen met de beloften en in januari hopen op een nieuwe club.
Niet voor het eerst in zijn loopbaan bevindt Bakkali zich in een uitzichtloze situatie. Als speler van PSV maakte hij iets soortgelijks mee, al had zijn min of meer gedwongen vertrek destijds een andere reden. De rechtspoot, die in 2008 ondanks interesse van Manchester City de overstap maakte van de jeugdopleiding van Standard Luik naar PSV, maakte op zeventienjarige leeftijd zijn debuut in het eerste elftal van de Eindhovenaren. In de voorrondes van de Champions League dook hij plots op in de basis tegen Zulte Waregem. Bakkali maakte een weergaloze indruk en iedereen was ervan overtuigd dat hij het in zich had om uit te groeien tot een absolute topspeler. Niet lang na zijn debuut tekende hij tegen NEC (5-0) voor een hattrick. Trainer Phillip Cocu was vanzelfsprekend zeer te spreken over Bakkali: "Zeker heb ik van hem genoten", zei hij in augustus 2013 tegenover de NOS. "Hij is creatief, speelt in het belang van het elftal en is defensief verantwoordelijk. Hij heeft specifieke kwaliteiten en die zal hij altijd blijven houden."
Cocu was niet de enige trainer die lovend was over het toenmalige zeventienjarige talent. Ook bondscoach Marc Wilmots was overtuigd en haalde hem bij de nationale ploeg van België. Door blessures bleef een debuut uit, maar in oktober 2013 kwam het er toch van. Bakkali verkoos een interlandloopbaan bij de Rode Duivels boven Marokko en op 15 oktober van dat jaar kwam hij als invaller binnen de lijnen tegen Wales. De Belgische bond was in zijn nopjes met het besluit van Bakkali. Een prachtige interlandcarrière lag in het verschiet, maar het liep compleet anders. De Belgisch international kreeg te maken met een terugval. Na de winterstop liet hij vrijwel niets meer zien en kwamen de eerste problemen aan het licht. PSV wilde het tot medio 2015 lopende contract graag verlengen. Bakkali hield de boot af en weigerde zijn handtekening te zetten. Hij wekte woede bij de Eindhovense clubleiding en de club stelde zich hard op. In een gesprek met technisch manager Marcel Brands kreeg hij te horen dat hij uit de selectie werd gezet.
"'Luister Zak, als je niet bijtekent, ga je naar de reserven'", vertelde Bakkali jaren later tegenover Fan! over de boodschap van Brands. "Ik lag zogenaamd moeilijk bij de supporters. Praat in Nederland over mij en er wordt slecht over me gedacht. Bij PSV bekeken mensen me anders dan voordien. Ik was niet langer Zakaria, het talent. Ik was Zakaria, het enfant terrible. Dat voelde ik. Twee, drie trainers deden nog wel normaal tegen me, omdat ze me echt kenden. Maar de rest? Niets was nog hetzelfde. Dat was veel om te slikken." Bakkali wilde maar niet bijtekenen en dus leek een zomers vertrek in 2014 in de maak. Interesse was er volop; genoeg clubs zagen de potentie van de rechtspoot. Het Eindhovens Dagblad meldde dat de clubs in de rij stonden: Atlético Madrid, Eintracht Frankfurt, Liverpool en FC Porto wilden hem inlijven. Tot een transfers kwam het echter niet en Bakkali verdreef naar de achtergrond in het seizoen 2014/15. Hij kwam in die jaargang niet verder dan vijf optredens namens Jong PSV.
In de zomer van 2015 bood Valencia een uitweg. Waar PSV in 2013 mocht dromen van een miljoenentransfer bij een eventuele verkoop van Bakkali, moest het twee jaar later genoegen nemen met een opleidingsvergoeding van 310.000 euro. Hij vertrok via de achterdeur en bij de fans van PSV kon hij niets meer goed doen. Terugkijkend op zijn vertrek zocht Bakkali ook de schuld bij zichzelf. "Kijk, ik heb ook fouten begaan. Ik was jong. Maar als je telkens uit de selectie valt als negentiende man is dat keihard. En dan slaan de stoppen wel eens door. Ik was droevig. Ik trainde zonder glimlach, want ik speelde geen wedstrijden. Ik had uiteindelijk willen bijtekenen, vorig jaar in juni nog", zei hij in 2015 als speler van Valencia. "Als PSV me maar een goed contract had gegeven, waarmee ik niet doel op het financiële." Bakkali benadrukte dat hij 'alleen respect' wilde van PSV. "In de zin dat ik speeltijd zou krijgen. Ik weet wel, dat kan je niet in een contract zetten. Maar je kan wel tonen dat je op me rekent. Maar in mijn achterhoofd daagde: PSV heeft met mij afgezien. Als ik nu bijteken, gaan ze mij doen lijden. Het was ik tegen hen. Ze dachten dat ik wel zou bijtekenen als ik in de B-kern zou panikeren. Maar ik bleef rustig."
De start van Bakkali bij Valencia was veelbelovend. Een vaste basisplaats zat er niet in, maar in de minuten die hij kreeg liet hij zich van zijn beste kant zien. De lokale krant Las Provincias noemde de aanwinst de publiekstrekker van Valencia. Met zijn onbevangenheid groeide hij in korte tijd uit tot een speler van toegevoegde waarde in het team van trainer Nuno Espírito Santo. Ondanks een goede start wist Bakkali die lijn niet door te trekken. Ook in Spanje bleef het bij een bijrol; in LaLiga kwam hij in het seizoen 2015/16 niet verder dan 560 speelminuten. Het seizoen daarop kwam hij in totaal achttien keer in actie in de Spaanse competitie, maar slechts eenmaal als basisspeler. Met een totaal van 398 speelminuten in een compleet seizoen in alle competities, werd duidelijk dat de toekomst van Bakkali niet in Valencia lag. Net als bij PSV slaagde Bakkali er niet in om te voldoen aan de hoge verwachten en dus was een vertrek de enige uitweg. Ondanks geruchten over een transfer naar FC Porto vertrok hij in 2017 op huurbasis naar Deportivo La Coruña, de club waarmee hij onder leiding van trainer Clarence Seedorf degradeerde. Na opnieuw een teleurstellend seizoen besloot Valencia Bakkali te verkopen.
Bakkali was inmiddels 22 jaar en mislukt bij PSV, Valencia en Deportivo La Coruña. Waar jaren geleden de clubs over elkaar struikelden in de hoop om hem aan te trekken, nam de interesse in 2018 af. In België was men Bakkali echter nog niet vergeten. Standard Luik toonde interesse en was naar verluidt zelfs akkoord met Valencia over de transfersom, maar de keuze viel uiteindelijk op Anderlecht, dat 1,2 miljoen euro voor hem betaalde. Net als PSV hield Valencia minder aan Bakkali over dan eerder werd verwacht. In zijn eerste seizoen in de sinaasappelstad steeg zijn marktwaarde volgens Transfermarkt naar vier miljoen euro. Met een vierjarig contract sprak Anderlecht vertrouwen uit in Bakkali. In zijn eerste seizoen kreeg Bakkali nog het voordeel van de twijfel met achttien optredens in de Belgische competitie, maar al twee jaar op rij komt hij nauwelijks meer aan de bak. Vorig seizoen gingen al geruchten de ronde dat Anderlecht hem wilde lozen. Nu gaat het er echt van komen en het besluit van Kompany om hem terug te zetten naar de B-selectie komt niet uit de lucht vallen.
Aad de Mos denkt dat Bakkali vlak na zijn doorbraak naast zijn schoenen is gaan lopen. "Ik ken hem al sinds hij op zijn twaalf jaar bij PSV arriveerde. Veel te vroeg dacht die jongen dat hij beter was dan wie ook. Omdat hij eens door Nike tot beste jeugdspeler werd verkozen en dat soort flauwekul", zei de oud-trainer in 2018 tegenover Het Laatste Nieuws. Dat Bakkali bij diverse clubs is mislukt heeft volgens De Mos te maken met het feit dat hij niet de juiste begeleiding heeft gekregen in zijn jonge jaren. "Daar heeft die jongen geen schuld aan. De jeugdtrainers toen waren nobody's - geen ex-spelers zoals André Ooijer, Wilfred Bouma of Ruud van Nistelrooij nu", legde De Mos uit. "Die trainers wilden kampioen worden voor hun eigen cv, maar ze boden geen weerstand. Na een wedstrijd hoefde Bakkali bijvoorbeeld niet mee in de bus met de rest van de ploeg. Dat noem ik de verkeerde begeleiding."
Mede door blessureleed heeft Bakkali zijn stempel niet weten te drukken in het team van Kompany. Dit seizoen speelde hij twee keer namens Anderlecht, maar na zijn laatste wedstrijd op 4 oktober tegen Club Brugge zat hij niet meer bij de wedstrijdselectie. Omdat hij geen uitzicht meer heeft op speeltijd heeft de technische staf in samenspraak met de clubleiding besloten om hem voorlopig met de beloften te laten meetrainen. In januari mag hij uitkijken naar een nieuwe club, maar het is de vraag wie zijn vingers aan hem durft te branden. Met een bruto jaarsalaris van 1,2 miljoen euro behoort hij tot de grootverdieners bij Anderlecht en maar weinig clubs zullen gezien zijn situatie bereid zijn om hem voor een dergelijk bedrag een contract aan te bieden. Mocht Bakkali, wiens contract nog anderhalf jaar doorloopt, zijn carrière nieuw leven willen inblazen, zal hij naar alle waarschijnlijkheid water bij de wijn moeten doen.
