Bovennatuurlijke krachten in het voetbal
In gedachte werd elke seconde van de finalestrijd nagespeeld. Wat is het geweest? Wat had anders gekund? Wat heeft het beïnvloed? Had ik zelf iets kunnen doen om het lot te bespelen? Wanhopig was ik op zoek naar wat ik had kunnen doen om het doelpunt van Frank Rijkaard ongedaan te maken. Dat is alles wat ik toen wilde, een formule om 24 uur terug in de tijd te gaan, de wedstrijd moest ongeldig verklaard worden. Het was de vijfde finale die verloren werd . Na zoveel teleurstelling komt er een moment dat je kunt twijfelen aan hogere machten, en op zoek gaat naar een manier om de realiteit om te buigen. Vijf finales halen en alle vijf verliezen door pech? Hoeveel pech is realistisch?
Vooral deze laatste vraag is er een die overheerst. Wat is nou eigenlijk realistisch? Hoeveel pech kan je hebben? Over geluk wordt vaak gezegd, dat je het afdwingt. Maar pech afdwingen? Hoeveel pech heb je afgedwongen wanneer je zoveel finales verliest? Een keer verliezen is vervelend, twee keer verliezen is naar, drie keer verliezen is pijnlijk, vier keer verliezen is ongeloof, maar vijf keer verliezen, dat is niet te vatten. Waar is het einde van zoveel ongeluk? Is het verhaal van honderd jaar pech, waar mijn ouderen over vertellen, dan echt waar?
De inmiddels overleden Bela Guttmann, een man wiens naam gegrift staat in de geschiedenis van Benfica. De coach die na het winnen van twee Europacup I finales in 1962 geen nieuwe overeenkomst met de club heeft bereikt. Na het mislukken van de onderhandelingen is helaas ook de samenwerking verbroken. Een voorheen goed huwelijk kwam ten einde, dit tot ongenoegen van de fans. Na het vertrek uit Lissabon, met de twee Europese titels in zijn achterzak, heeft Guttmann mogelijk uit liefdesverdriet geroepen dat Benfica honderd jaar lang geen kampioen van Europa meer zou worden. Een hatelijke zin die hij tot aan zijn dood in 1981 een paar keer heeft herhaald. Deze uitspraak is bijna een halve eeuw na data en vijf verloren Europa Cup I finales verder, nog steeds van kracht.
In 1990 speelde de vloek van honderd jaar weer op. Daags voordat de Europacup I finale gespeeld zou worden, bij de rustplaats van Guttmann, heeft Eusebio, gebeden voor gratie. Massaal, uit respect voor Guttmann werd besloten om het zekere voor het onzekere te nemen. Veel Benfiquistas hebben een kaarsje aangestoken en een Mariabeeld tevoorschijn gehaald om het gebed bij te staan. Er werd contact met de hemel gezocht, in de hoop dat Guttmann ons hoorde. De finale werd in het Prater stadion in Wenen gespeeld, de stad waar hij ligt te rusten. Een overweldigendere verzoening was ondenkbaar. Daar, op die plek in aanwezigheid van Guttmann moest het gebeuren. Er werd getracht om een gebroken hart te verzachten en daarmee de vloek teniet doen. Het mocht allemaal niet baten. Zelfs met de vertegenwoordiger van alles wat Benfica is, knielend ernaast, hebben wij de hemel niet weten te bereiken. Benfica, de koning van de verloren finales had ook deze finale, zoals gevreesd, verloren. De hatelijke liefde met Guttmann duurt voort.
Hoewel haat en liefde dicht bij elkaar kunnen liggen is het onmogelijk iemand die in het hart wordt gedragen echt te haten. De lijn tussen deze twee gevoelens is soms moeilijk te traceren, zo nu en dan lijken we uit liefde te haten. Wie dit weet, begrijpt dat, hoe groter de liefde is, hoe transparanter de grens tussen beide gevoelens kan worden. Guttmann heeft dan ook zonder aarzelen zijn steentje bijgedragen aan de liefde voor mijn club.
Benfiquista zijn, het gevoel wat erbij hoort heeft iets van vroeger en dus ook iets van Guttmann. De pieken en dalen met alle emoties die er zijn geweest, hebben geresulteerd in de Benfiquista van nu. Het Benfica-gen wordt gedragen in het collectief onbewuste. Het is epigenetisch overgeërfd en het heeft zich in een psychisch gebied genesteld. Allemaal zijn we erdoor beïnvloed, het is de herkenning van een groep met eigen helden. Door allen een, verbonden door een gedeelde passie,''E Pluribus Unum'' voor de intimi. Deze oerdrijfveren gebaseerd op de verhalen die verteld worden beïnvloeden de persoonlijkheid van alle Benfiquistas.
Naarmate de tijd verstrijkt komen er meer verhalen bij. Deze nieuwe verhalen zullen ons blijven vormen en het karakter versterken. Het is een culturele ontwikkeling die constant gevoed wordt, honderd jaar is daar niets bij.
Tweemaal is het een mythische man gelukt om Benfica de overwinning in het Europa Cup I toernooi te bezorgen. Wij danken hem voor deze mooie prijzen en voor het karakter die ook hij ons gegeven heeft. Wij danken Guttmann voor zijn bijdrage.
