Ajax heeft gelijk maar PSV wordt fluitend kampioen van Nederland
De regerend kampioen bezuinigt en houdt de portemonnee dicht. Dat nieuwe realisme past in de revolutie van Johan Cruijff. Mede op zijn advies werd Marc Overmars aangesteld als directeur voetbalzaken. Bij Go Ahead Eagles leerde hij op de kleintjes te letten. Hoewel zelf meervoudig miljonair geeft hij geen cent teveel uit. De tijd dat Ajax zelf met miljoenen smeet, is voorbij. Op verzoek van Marco van Basten spendeerde het in de zomer van 2008 liefst 16,25 miljoen voor Miralem Sulejmani. Zulke bedragen zijn al lang onverantwoord, maar zeker in de crisis van nu kan een Nederlandse club zich een dergelijke verspilling absoluut niet meer permitteren.
Ajax metselde tevens een plafond in de hoogte van de salarissen. Het kijkt terecht niet naar het buitenland, waar de waanzin nog immer regeert. Een Chinese club als Shanghai Shenhua garandeert Didier Drogba, al 34 jaar, een weeksalaris van 340.000 euro. Netto wel te verstaan. Ofwel bijna achttien miljoen per jaar. En dat dan nog eens voor 2,5 jaar. De rijkdom schuift langzaam op naar het oosten. Rusland, Oekraïne, Qatar, de Emiraten, straks India en nu al China lokken toppers aan met ongehoorde salarissen. Het geld vloeit uit de grond en een miljardair als eigenaar belooft de gekste bedragen. In Europa houden een paar Engelse en Spaanse clubs de concurrentie met deze doorgeslagen hebzucht nog wel even vol, dank zij de kapitalen van een paar sjeiks en oliebaronnen.
Maar zelfs in Italië dwingt de schaarste tot matiging. Het AC Milan van Silvio Berlusconi is gedwongen dure types als Zlatan Ibrahimovic en Thiago Silva te verkopen aan Paris Saint-Germain, overigens een jaar geleden overgenomen door de Qatar Sports Investments en in Frankrijk druk doende een sterren-ensemble samen te stellen. De Eredivisie mag zich al decennia niet meer spiegelen aan toplanden als Engeland, Spanje, Italië en zelfs Duitsland. De Premier League incasseert vanaf volgend jaar alleen al aan tv-rechten een miljard per seizoen. Een club als Manchester City heeft Robin van Persie een salaris te bieden van 250.000 euro per week.
Uitblinkers bij Ajax komen hooguit aan een miljoen bruto per jaar. Ook Feyenoord en AZ hebben de mega-salarissen inmiddels zo goed als uitgeroeid. Alleen PSV doorbreekt nog wel de trend van het moment. Het telde ook iets meer dan vier miljoen neer voor Luciano Narsingh, waar Ajax onder geen voorwaarde Heerenveen zijn zin wilde geven tijdens de onderhandelingen over deze talentvolle aanvaller. Ajax realiseert zich dat te dure huishouding omlaag moet. Ondanks de extra-inkomsten van 17,2 miljoen euro uit de deelneming aan de Champions League van vorig seizoen ontdekte het amper een plusje onderaan de streep van de begroting. Zoals gezegd keert het terug naar zijn roots en besteedt het liever geld aan de opleiding.
Het vertrek van Jan Vertonghen naar Tottenham Hotspur, voor zo'n twaalf miljoen, wil Ajax compenseren met waarschijnlijk de huur van Marc Muniesa, twintig jaar en eigendom van Barcelona. Daarna zou Stefano Denswil moeten doorstromen uit de eigen kweek. Andermaal een voorbeeld van de aangepaste politiek, waarin de opgeleide jeugd voorrang krijgt boven riskante aankopen. Dat voegt een extra dimensie toe aan de aanstaande competitie. Frank de Boer zal zich moeten behelpen met Davy Klaassen, Jody Lukoki, Viktor Fischer, Ruben Ligeon, enz. Nog wel allemaal vrij licht, beseft hij als geen ander. Maar indien daadwerkelijke versterkingen uitblijven, zal hij de uitdaging aanvaarden en de strijd aangaan met PSV als de meest vanzelfsprekende favoriet.
In tegenstelling tot Ajax stemt PSV de toekomst nog altijd niet af op de eigen aanwas. Weliswaar bepekte het deze keer het winkelen tot de nog wel redelijk betaalbare Narsingh, maar met het aantrekken van Dick Advocaat als trainer en de terugkeer van routinier Mark van Bommel etaleerde het open en bloot zijn onmiskenbare aspiraties en vurige eerzucht. Een jaar geleden temperde de directie nog de verwachtingen na de lawine aan nieuwelingen. Voor een slordige dertig miljoen werd er vertimmerd, maar volgens algemeen directeur Tiny Sanders behoefde PSV niet per se de titel binnen te hengelen. Nu valt er niets meer te relativeren en te verdoezelen. Zowel Advocaat als Van Bommel streek neer in Eindhoven, met de bindende opdracht een aloude traditie weer eens in ere te herstellen. Zelf leggen ze zich dat eveneens op: het kampioenschap na een leegte van vijf jaar en de 22e in de historie van de club. Zeker Advocaat is zich er volledig van bewust dat hij maar een doelstelling najaagt: de hoogste plaats in de Eredivisie. Zo niet, dan heeft hij gefaald en kan hij na een jaar terug naar Rusland of eindelijk met pensioen.
Gelet op het bij Ajax ingezette beleid zullen alle voorspellingen eentonig en saai uitvallen: PSV op één en de rest als slippendragers daarachter. Ook het rood en wit uit Amsterdam. En dat kan de editie van nu toch een apart smaakje geven. Het geloof dat Johan Cruijff in de hoofdstad predikt, heeft zeker de toekomst. Hij wil terug naar de top en legt de steile klim slechts af met zelf opgeleide talenten. Maar Ajax moet ook presteren, in eigen land en hopelijk lang in de Champions League. Het liefst ook na de winterstop. Allemaal korte termijn, maar het trouwe legioen heeft geen boodschap aan een mogelijk met goud versierd perspectief ergens in de verte. Het betaalt voor succes in het aanstaande seizoen. Wachten op betere tijden is, begrijpelijk, niet besteed aan de als altijd ongeduldige schare fans. Ajax geeft zonder meer het goede voorbeeld. Net als vorig jaar Feyenoord. Het gulzige graaien kan niet eeuwig doorgaan. Maar PSV doet nog niet echt mee met de zuinige filosofie van deze schrale tijd. Dat kan wel eens een onvoorspelbaar en ongewis effect hebben op het groepje achtervolgers. Wat te doen als PSV al met Kerst een marathon voorligt? De sportzomer verloopt tot nog toe bijkans even depressief voor Nederland als het weer. En de Olympische Spelen volgen pas over een week. Nogmaals, Ajax heeft gelijk maar dat kan ook faliekant verkeerd uitpakken. Met de eredivisie en het publiek als grote verliezers...
LEX MULLER
Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.
