Amsterdams optimisme
De historie van Ajax is algemeen bekend. De grootste successen werden behaald met zelfopgeleide jongens, en de jeugdopleiding word wereldwijd nog steeds geroemd door menig voetballiefhebber. Een succesformule die eens in de zoveel jaar zorgt voor een uitgebalanceerde selectie die eerst sportief succes oplevert, om vervolgens financieel succes op te leveren, want Ajax is en blijft een opleidingsinstituut voor de grootmachten van Europa. Maar na de laatste cyclus (2003/04), is deze succesformule niet meer te herkennen in Amsterdam. Trainers werden stuk voor stuk verslonden, noemenswaardige prijzen bleven uit, om over het herkenbare aanvallende voetbal nog maar te zwijgen.
Aan het einde van het vorig seizoen klonk het hosanna in Amsterdam. Martin Jol had een geweldige tweede seizoenshelft achter de rug, maakte meer dan honderd doelpunten mee en heeft voor het eerst sinds jaren weer eens de Champions League bereikt. In ruil daarvoor kreeg Jol (geheel tegen Ajax traditie in) van algemeen directeur Rik van der Boog de vrije hand in het aantrekken van spelers als André Ooijer, Mido en Teemu Tainio. Toen de machine van Martin Jol begon te haperen, was het een kwestie van tijd voordat deze 'ouderen' als schuldigen zouden worden bevonden. In alle opzichten waren deze jongens namelijk alles waar de Amsterdamse club niet voor stond. Martin Jol zag de bui al hangen en koos eieren voor zijn geld.
Zijn opvolger moest in de Ajax-cultuur passen, moest van de Cruijff-school zijn, moest aanvallend voetbal pretenderen, en moest vooral de jeugd laten doorstromen. Ideale schoonzoon Frank de Boer liet zich dat geen twee keer zeggen, en paste al deze eisen toe bij het uitvoeren van zijn nieuwe rol als hoofdcoach. En dus begint er weer een tijd van bouwen. Al zo vaak hebben wij supporters moeten aanhoren, dat een team eerst gebouwd moet worden, voordat er vruchten geplukt kunnen worden. Hadden we vorig seizoen niet een nagenoeg perfect team op de rails staan dan? Of is de enige vrucht die we daarvan geplukt hebben dat mieterige dennenappeltje geweest?
En nu gaat Frank de Boer dus bouwen. Met de negentienjarige Lorenzo Ebecilio, de achttienjarige Jody Lukoki, de achttienjarige Christian Eriksen, de twintigjarige Daley Blind etcetera. Het zou mij niets verbazen als de huidige Ajax-selectie een gemiddelde leeftijd heeft van niet meer dan 23 jaar, en dan heb ik Andre Ooijer nog meegerekend. Jochies, en dat werd vorige week nog eens even haarfijn benadrukt door FC Utrecht. Stuk voor stuk hebben ze uiteraard talent, maar het lijkt alsof Frank de Boer vergeet wat in die succesjaren de meest bepalende factoren waren. Ervaren rotten als Velibor Vasovic (1971), Frank Rijkaard (1995), en Jari Litmanen (2003). Wanneer Maarten Stekelenburg in de zomer Edwin van der Sar gaat opvolgen bij Manchester United, zal Demy de Zeeuw de oudste basisspeler bij Ajax zijn. En we kunnen nou niet zeggen dat Demy voetballend de leider van deze jongens kan worden.
Ik hoop dat ik het verkeerd heb, en dat er in deze selectie iemand opstaat die deze jongens bij de hand gaat nemen. Ajax is met Frank de Boer de goede weg in geslagen door de jeugd de kans te geven, en het traditionele Ajax systeem in ere te herstellen. Maar tot nog toe is het in mijn ogen Amsterdams optimisme. Het kan pas een goede zaak worden wanneer Frank en Rik op het vliegtuig stappen richting Milaan, een taxi nemen richting Milanello, op hun blote knieeen zullen gaan, en zullen smeken om een terugkeer aan de voeten van Clarence Seedorf (2011).
