'De Chinese Droom' - Voetbalcultuur is voor de Chinezen niet te koop
Toen Carlos Tévez in januari arriveerde in China, zal hij even in zijn ogen gewreven hebben. De Argentijnse spits maakte veel mee in zijn loopbaan en koos er in de winter voor om bij Shanghai Shenua de bestbetaalde speler van de wereld te worden. Een grote menigte voetbalgekke Chinezen had zich op het vliegveld van Shanghai verzameld toen Tévez voet op Chinese bodem zette.
Het is tekenend voor de gegroeide interesse van het Chinese volk in het voetbal. Volgens Nielsen Sport nam die met zo'n vier procent toe in de afgelopen drie jaar. In de steden nam de interesse een stuk forser toe, met zo'n 31 procent. Die toename heeft deels te maken met het overheidsbeleid om het voetbal te stimuleren. Toch is China van oorsprong geen voetballand en het zal een behoorlijke tijd in beslag nemen voor het land dat wel zal zijn. Interesse in buitenlandse competitie, zoals de Premier League, is er absoluut. Maar de eigen competitie is een ander verhaal.
Het is niet voor niks dat China op voetbalgebied nog nauwelijks wat voorstelt. Van oorsprong heeft het land geen voetbalcultuur. Individuele sporten zijn een stuk populairder. "De voetbalsport zit niet in de Chinese cultuur. Hier groeien ze niet op met trapveldjes en zijn voetballers nog geen jeugdhelden. Kinderen krijgen er nog weinig van mee", zei NOS-correspondent Marieke de Vries eerder over de populariteit van het voetbal. Individuele sporten als schoonspringen, badminton en tafeltennis zijn altijd veel populairder geweest.
De toeschouwersaantallen in de Chinese Super League nemen de afgelopen jaren toe. In 2016 kwamen er gemiddeld 24.238 mensen naar het stadion. Ten opzichte van 2012 is dit aantal met zo'n dertig procent gestegen. Daarbij moet wel de kanttekening worden geplaatst dat de meeste toeschouwers op uitnodiging naar de wedstrijd komen en de stadions niet uitverkocht zijn. Guangzhou Evergrande trekt bijvoorbeeld gemiddeld wel bijna 45.000 toeschouwers, maar kan er 58.500 kwijt in het Tianhe Stadium. De bezettingsgraad van ruim 76% is de hoogste van de Chinese competitie (zie tabel).
De Chinese bevolking naar het stadion krijgen is een uitdaging voor de clubs. Ten eerste is de voetbalfan in het verre oosten uit een ander hout gesneden dan we in Europa gewend zijn. Waar de westerse voetbalsupporter over het algemeen één club volgt, volgt men in China meerdere clubs. Dat betekent daardoor ook dat de Chinese clubs een minder vast aantal bezoekers tijdens de wedstrijden heeft.
Een ander probleem waar het Chinese voetbal nog altijd mee te kampen heeft, is het imago. Azië staat bekend als de bakermat van de matchfixing en dat is de reden dat veel Aziatische voetbalfans de stadions lange tijd links lieten liggen. Enkele jaren geleden kwamen zelfs de schrikbarende cijfers naar buiten dat zeven op de tien wedstrijden gemanipuleerd zouden worden. Omdat men wist dat de uitslag van tevoren al vaststond, hoefden de Chinezen ook niet naar het stadion.
Voordat het Chinese clubvoetbal heeft afgerekend met het negatieve imago, zal het jaren verder zijn. "Voetbalcultuur, zoals wij dat kennen, is niet te koop. Die moet groeien", zei Jan Olde Riekerink, die vijf jaar voor de Chinese voetbalbond werkte, tegen Metro. Door het halen van grote buitenlandse sterren worden jongeren enthousiast gemaakt en het komende jaar zullen de toeschouwersaantallen ongetwijfeld verder stijgen. Om de Chinezen warm te krijgen voor de eigen competitie moet men dus vooral geduld hebben. En dat is ook niet te koop.
