Elftal met amateurs is nog twee megastunts verwijderd van WK in Qatar
Dat er nu gedroomd mag worden van een WK-deelname, is mede te danken aan Felipe Vega-Arango. Tot een jaar of vijf geleden was hij werkzaam binnen de jeugdopleiding van Sporting Gijón, de club waar zijn vader Manuel totaal twintig jaar voorzitter was en met gouden letters is bijgeschreven in de geschiedenisboeken. "Ik wilde Spanje verlaten, omdat mijn werk in het buitenland alleen gewaardeerd wordt voor de resultaten en niet omdat ik 'de zoon van' ben", zei Vega-Arango in gesprek met Marca. "Ik stuurde mijn cv naar LaLiga, omdat zij samenwerkingen hebben met verschillende voetbalbonden over de hele wereld. Toen kwam de mogelijkheid voorbij om op de Salomonseilanden aan de slag te gaan en daar heb ik niet over getwijfeld."
Met de zogenaamde Proyectos Deportivos helpt LaLiga in totaal 32 voetballanden om zich te ontwikkelen, door trainers te sturen en advies te leveren. Met 320 Spaanse trainers over de hele wereld - in bijvoorbeeld China, India, de Verenigde Staten en Abu Dhabi - zouden reeds 7000 trainers en 80.000 spelers geholpen zijn. "We wilden het voetbal structureren, vooral voor de jongste jeugd. Door een methode te ontwikkelen om trainers op te leiden en onze kennis en systemen die in LaLiga al bestaan hier te implementeren", verklaarde Vera-Arango tegenover ABC. Daarvoor liet hij in 2017 Asturië achter zich, om na een reis van 24 uur met het vliegtuig en 30 uur met de auto 16.000 kilometer verderop als technisch directeur terecht te komen op een voormalig Britse kolonie ten noordoosten van Australië.
Voetbal was - in tegenstelling tot de omringende landen waar rugby het populairst is - weliswaar de grootste sport op de Salomonseilanden, maar je kunt gerust concluderen dat er niet al te veel aanknopingspunten voor Vega-Arango aanwezig waren. De Salomonseilanden bezetten op dat moment de 187ste plek op de wereldranglijst, waarmee slechts 23 landen op papier slechter waren. Maar het lastigste: Vera-Arango trof niet bepaald omstandigheden aan waarin het eenvoudig is om het voetbal te ontwikkelen. De Salomonseilanden bestaan uit bijna duizend verschillende eilanden, kennen een tropisch klimaat waardoor het vijf maanden per jaar regent, tellen slechts 600.000 inwoners (waarvan de helft kinderen) en hebben maar twee verstedelijkte buurten in hoofdstad Honiara. De meeste mensen zitten in het nationale stadion - het Lawson Tama Stadium - simpelweg op een helling rond het veld.
"Voor de eerste training riep ik 26 spelers op, op basis van een lijst van de bond. Er kwamen de eerste dag maar 12 spelers opdagen. De dag daarna 14, de derde dag 16 en de laatste dag weer 12. Toen heb ik besloten dat het beter zou zijn om het team zelf samen te stellen, want de commitment is essentieel", zei Vera-Arango. Hij heeft het voetbal op de Salomonseilanden razendsnel weten te ontwikkelen, misschien wel omdat hij genoodzaakt was om zichzelf al na zes weken door te schuiven van technisch directeur naar bondscoach. Onder leiding van Vera-Arango reikten de Salomonseilanden in de Oceanische kwalificatiecyclus - waarin Australië niet meedoet, daar the Socceroos in 2006 overstapten naar de Aziatische voetbalbond - voor het vorige WK ook tot de finale tegen Nieuw-Zeeland. De heenwedstrijd werd kansloos met 6-1 verloren, maar de return eindigde in een verdienstelijk 2-2 gelijkspel.
Vera-Arango is er reeds in geslaagd om de Salomonseilanden voor het eerst aanwezig te laten zijn op een WK. De Onder 17 plaatste zich in 2019 onder zijn leiding voor het WK in Peru, waar overigens wel drie forse nederlagen werden geleden: 0-5 tegen Italië, 0-7 tegen Paraguay en 8-0 tegen Mexico. "Dat was een ongeëvenaard succes, want geen enkel voetbalteam had zich tot dan geplaatst voor het WK. Ze spreken me aan op straat, herkennen me en moedigen me aan. We hebben al iets groots en belangrijks bereikt, vooral voor zo'n arm land met een hoge werkloosheid", aldus Vera-Arango in El País. "Je ziet overal kinderen, die op straat voetballen. Ze zijn arm, hebben geen mobiele telefoons en niet eens geld om naar school te gaan. Maar ze voetballen en dat is belangrijk in hun leven."
Inmiddels heeft Vera-Arango duizenden trainers en spelers verder geholpen, maar kan nu het allerbelangrijkste voor elkaar krijgen: de Salomonseilanden naar het WK loodsen. Sinds de kwalificatiecyclus voor het vorige WK had de eilandengroep - inmiddels ook opgeklommen tot plek 142 op de FIFA-ranking en bekend onder de bijnaam 'Brazilië van de Pacific' - met Moses Toata, de Nederlander Wim Rijsbergen en Stanley Waita drie andere bondscoaches, maar in de zomer van 2021 keerde Vega-Arango terug op zijn post. Onder leiding van de Spanjaard begon afgelopen maand pas de weg naar het WK, aanvankelijk in een groep met Tahiti, Vanuatu en de Cookeilanden. De twee laatstgenoemde landen moesten echter opgeven wegens corona-uitbraken in de selectie, waardoor de Salomonseilanden en Tahiti zonder te spelen al zeker waren van een plek in de halve finale. Door een 3-1 zege in het onderlinge duel met Tahiti ontliepen de Salomonseilanden Nieuw-Zeeland nog bij de laatste vier en werd er daar met 3-2 afgerekend met Papoea Nieuw-Guinea, een land dat overigens ruim twaalf keer zoveel inwoners telt.
Nu wacht er net als vijf jaar geleden een ontmoeting met Nieuw-Zeeland in de finale, op papier een wedstrijd tussen David en Goliath. Alle internationals van de Salomonseilanden spelen in de eigen semiprofessionele competitie, terwijl het gros van de Nieuw-Zeelandse spelers in de Australische A-League of Europa actief is. "Nieuw-Zeeland heeft profspelers, maar het is negentig minuten elf tegen elf. We kunnen het Nieuw-Zeeland moeilijk maken, dus ik hoop dat de jongens er klaar voor zijn. Dit is een kans die niet zo vaak voorbij komt", zo blikte Vera-Arango vooruit op het duel in Doha, waar het volledige Oceanische WK-kwalificatietoernooi wordt afgewerkt als gevolg van de coronapandemie. Voor de winnaar daarvan wacht nog een intercontinentale play-off tegen de nummer vier van de WK-kwalificatiecyclus van Noord- en Midden-Amerika, waar de Verenigde Staten, Mexico en Costa Rica nog kunnen eindigen. De Salomonseilanden moeten dus twee megastunts uithalen om voor het eerst naar het WK te kunnen gaan.
