Het voormalig keeperstalent van Nederland dat hard aan de weg timmert als trainer in de Feyenoord Academy
Door Wessel Antes
Maandagmiddag, 12:30 uur. Op het hypermoderne Varkenoord heeft De Jong net afscheid genomen van een aantal spelers uit het beloftenelftal, die Feyenoord deze zomer gaan verlaten.De Voorburger weet als geen ander hoe luxe de omgeving is waarin de talenten van Feyenoord zich tegenwoordig kunnen ontwikkelen. De Jong zelf was tussen 2007 en 2013 een groot keeperstalent bij de Rotterdamse club, toen de vlag er behoorlijk anders bij hing op Varkenoord.
"Er is sinds mijn vertrek destijds een hoop veranderd, ja", zegt De Jong met een trotse glimlach. "Dat was ook wel nodig, want het oude Varkenoord was natuurlijk niets in vergelijking met De Toekomst of De Herdgang. Als je dan met Ajax en PSV naar dezelfde jeugdspelers keek, had je als club al een behoorlijke achterstand. Destijds moesten jongens in zo'n geval wel heel veel clubliefde voor Feyenoord hebben om hier te gaan spelen."
Het nieuwe Varkenoord is misschien wel het beste visuele voorbeeld van de ontwikkeling die ook de jeugdopleiding van Feyenoord de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Alleen al de omvang van het gebouw is imponerend. Toch is er veel meer dan dat. De Rotterdamse Academy werkt nu een aantal jaar aan de hand van een duidelijke visie, met als uiteindelijke doel om minimaal de helft van de eerste selectie van Feyenoord voort te brengen.
De Jong begint na de vakantie aan zijn vijfde seizoen als jeugdtrainer bij Feyenoord, die keeperstalenten moet klaarstomen voor De Kuip. Een podium waar hij als tiener zelf ooit van droomde, maar dat uiteindelijk niet voor hem bestemd was. De Jong wil nu op een andere manier écht slagen in de voetballerij: hij wil een van de beste keeperstrainers worden.
Toptalent
Dat de toekomst van De Jong in het voetbal ligt was van kleins af aan al een abc'tje. Vader Max keepte tussen 1994 en 2000 tientallen wedstrijden namens FC Den Haag, dat sinds 1996 ADO Den Haag heet. De Jong groeit daardoor op in het Zuiderparkstadion, waar hij erachter komt dat hij zelf ook wil keepen. "Dat is er met de paplepel ingegoten. Ik wilde niets liever dan onder de lat staan."
Op zijn zevende wordt De Jong zelf opgepikt door ADO, waardoor hij al vroeg in de voetsporen treedt van zijn vader. Na vier seizoenen in Den Haag maakt De Jong de overstap naar de jeugdopleiding van Feyenoord. "Dat verschil was een stuk groter dan het verschil tussen TONEGIDO en ADO. Ik moest verplicht naar Thorbecke, een school die zich richt op het begeleiden van topsporters. Iedere dag reisde ik vanuit Ypenburg naar Rotterdam en de focus lag volledig op voetbal en Feyenoord."
Feyenoord was de gewenste stap hogerop voor De Jong, die wel besloot om van kapsel te veranderen. "Ik had de eerste paar maanden nog een Haags matje, maar dat was in Rotterdam nogal ongebruikelijk. Onder druk van al die gasten kon ik die niet lang behouden. Net als de straattaal in de kleedkamer, dat was totaal nieuw voor mij. Gelukkig kon ik mij snel aanpassen, ook omdat Kay Blokland en de gebroeders Steenvoorden (Joshua en Matthew, red.) mij wat woorden leerden. Met hen reisde ik vaak naar Rotterdam. Hoe ik die periode zou omschrijven? Het was de mooiste tijd uit mijn leven."
De Jong doorloopt de jeugdopleiding van Feyenoord met zevenmijlslaarzen en wordt regelmatig een lichting doorgeschoven. Alles gaat voortvarend. Namens diverse jeugdelftallen van de Rotterdamse club legt hij beslag op meerdere prijzen en kampioenschappen. De Jong is op dat moment het grootste keeperstalent van Nederland, getuige ook zijn steevaste basisplaats in de jeugdelftallen van Oranje, waar hij onder meer samenspeelde met internationals Nathan Aké en Memphis Depay.
"Eigenlijk was ik altijd de nummer één en als dat even niet zo was, knokte ik mij wel weer terug", vertelt De Jong over zijn tijd als jeugdinternational. "Ik heb gespeeld op een jeugd-WK en het jeugd-EK in 2011 wonnen we zelfs. Eigenlijk moet je daar heel trots op zijn, maar die trots voel ik nu meer dan destijds. Toen vond ik het allemaal maar normaal. Daarom feliciteer ik jeugdspelers hier op Varkenoord altijd nadat ze een oproep van de KNVB hebben gekregen. Dat vind ik belangrijk, een stukje bewustwording."
Toch slaagde De Jong zelf er niet in om de laatste cruciale stap, die van Varkenoord naar De Kuip, te zetten. "Ik heb in mijn laatste seizoen regelmatig meegetraind bij het eerste van Feyenoord. Dat jaar was ik ook even geblesseerd en mocht ik bij de hoofdmacht revalideren. Vlak daarna zat ik er best wel dicht tegenaan voor mijn gevoel, totdat ik werd verhuurd aan Excelsior. Met het mooie verhaal dat ik daarna weer zou kunnen aansluiten bij Feyenoord 1."
Bij Excelsior zit De Jong een volledig seizoen op de bank, terwijl ook zijn situatie bij Feyenoord al was veranderd. "De club had een jonge Poolse keeper (Kamil Miazek, red.) gehaald. Ik had altijd het gevoel dat, op momenten dat ze echt moesten kiezen, Miazek de voorkeur kreeg omdat hij langer was en uit het buitenland was gehaald. Dat soort dingen zul je achteraf nooit weten, want de exacte uitleg heb ik ook nooit gehad."
"Toen ik bij Excelsior op de bank zat heb ik keeperstrainer Patrick Lodewijks opgebeld om hulp te vragen, maar kort daarna kreeg ik de welbekende brief dat mijn contract niet verlengd zou worden en dat de wegen van Feyenoord en mij zouden scheiden", aldus De Jong. "Dat was een harde klap, echt heel zuur. Ik had gehoopt op iets meer geduld, wat voor jonge keepers best logisch is. Helaas zat dat er blijkbaar niet in."
De Jong steekt niet onder stoelen of banken dat hij zich in die tijd afgedankt voelde. "Dat was best vreemd, want in die jaren daarvoor was ik echt van Feyenoord gaan houden. Dat pijnlijke afscheid zorgde een tijd voor nare gevoelens en een soort afkeer van de club. Daar heb ik een tijd meegezeten, maar gelukkig heb ik het los kunnen laten en ben ik weer terug op het oude nest. Ik merk nu ook dat Feyenoord beter met dit soort situaties omgaat. Tegenwoordig biedt de club jongens vaak een vangnet aan door gebruik te maken van de vele connecties die Feyenoord heeft. In mijn tijd was het direct klaar."
Champions League
Na zijn tijd bij Feyenoord staat De Jong twee jaar onder contract bij PEC Zwolle, maar ook daar slaagt hij er niet in om uit te groeien tot eerste doelman. De sluitpost kiest bewust voor een behoorlijke stap terug naar Telstar. "Dat viel vies tegen, want zelfs bij Telstar moest ik mijn plekje echt nog verdienen. Dan loop je ineens stage bij Telstar om te kijken of je wel goed genoeg bent."
De Jong tekent uiteindelijk voor een seizoen bij Telstar, met de optie tot nog een jaar. "Je mag best weten dat het geen vetpot was. Ik ontving toen 1.350 euro bruto, inclusief reiskostenvergoeding. Gelukkig heeft mijn vader een eigen schoonmaakbedrijf, waardoor ik werk van hem kon aannemen om mijn rekeningen te betalen. Men denkt altijd dat profvoetballers veel geld verdienen, maar ik moest in die tijd inleveren en daarnaast keihard werken om rond te komen."
In Velsen-Zuid keept De Jong voor het eerst in zijn carrière een behoorlijk aantal wedstrijden. In de zomer van 2017 volgt plotseling een droomtransfer naar RSC Anderlecht, waar De Jong senior dan keeperstrainer is. "Anderlecht was nog op zoek naar een derde keeper, waardoor mijn vader gekscherend een balletje opgooide. Binnen de club werd dat eigenlijk direct heel serieus opgepakt, waarna mijn vader zijn handen ervan af trok. Alles is buiten hem om afgehandeld en toen was ik opeens keeper bij een Belgische topclub. Van Telstar naar Anderlecht, dat is wel even een andere wereld."
In Brussel heeft De Jong het meest genoten van het avontuur in de Champions League. "Als derde doelman maak je al die trips mee van dichtbij. Ik heb niet gespeeld, maar zat wel op de bank tijdens uitduels met Bayern München, Celtic en Paris Saint-Germain. Dan sta je tijdens de warming-up ineens op het veld met spelers als Manuel Neuer en Neymar, dat pik je toch even mee." De Jong heeft geen shirts verzameld. "Nee, daar ben ik niet zo van. Mijn eigen Champions League-shirts bewaar ik wel. Die badge op de arm blijft bijzonder. Al denk ik ook niet dat Neymar op mijn shirt zat te wachten, haha!"
De Jong kijkt positief terug op zijn twee jaar bij Anderlecht. Een terugkeer als keeperstrainer sluit hij absoluut niet uit. "Dat lijkt me heel gaaf! Mijn vader heeft het daar in die functie ook jaren naar zijn zin gehad. De Jupiler Pro League heeft mij best wel gepakt, ik vond het echt een hele mooie competitie, met veel fanatieke supporters. Het niveau was ook vrij hoog, omdat je in de tweede seizoenshelft vooral tegen goede teams speelt vanwege de indeling van de Belgische play-offs. Ergens is het bizar, maar het maakt de competitie wel spannend."
Van keeper naar keeperstrainer
Na zijn tijd in België speelt De Jong nog tien maanden voor Stellenbosch in Zuid-Afrika, waar hij het geweldig naar zijn zin heeft. De coronapandemie gooit echter roet in het eten. De Jong laat zijn contract ontbinden en keert terug naar Nederland, waar hij nog zal spelen voor amateurclubs VV Katwijk en VV Zwaluwen. Sinds 2020 is hij officieel profvoetballer af en ziet het leven van De Jong er anders uit.
De Jong geeft aan dat hij in eerste instantie weinig had om op terug te vallen. "Ik heb mijn havodiploma gehaald en een half jaar fysiotherapie gestudeerd, maar toen ik mijn profcontract tekende bij Feyenoord kon ik dat niet meer combineren. Toen heb ik besloten om te stoppen met mijn opleiding, ondanks dat ik het wel leuk vond. In de jaren daarna had ik wel wat cursussen of kleine deeltijdstudies kunnen volgen, maar dat heb ik nagelaten."
Gelukkig voor De Jong kan hij, ook nadat hij zijn handschoenen aan de wilgen hangt, met zijn grote passie voetbal bezig blijven. "Toen ik bij Katwijk keepte werd ik door Arjan van der Kaay benaderd of ik eventueel keeperstrainer wilde worden bij Feyenoord in de jeugd. Parttime, maar dat kon ik wel mooi combineren met het behalen van mijn trainersdiploma's en het keepen bij Katwijk. Eigenlijk was het ideaal."
"Eerder maakte ik nooit tijd vrij voor het halen van die diploma's, maar mijn afspraken met Feyenoord zorgden voor een stok achter de deur", weet De Jong nog goed. "In die tijd ben ik het geven van trainingen en begeleiden van talenten ook steeds leuker gaan vinden, waardoor ik makkelijker kon accepteren dat het voor mijzelf niet is gelukt. Nu heb ik mijn ambities als trainer en kan ik daar mijn ei kwijt."
Het doet De Jong momenteel geen pijn om zijn oud-teamgenoten op het EK te zien. "Ik ben er alleen maar trots op dat ik met jongens als Nathan en Memphis heb mogen spelen. Ik gun ze het van harte, want ik weet wat ze ervoor hebben moeten laten om het zo ver te schoppen. Daar heb ik diep respect voor. Wie weet sta ik daar zelf ooit nog als trainer, je weet nooit hoe het leven loopt."
Inmiddels werkt De Jong fulltime in de Feyenoord Academy. "Ik had natuurlijk een beetje een bevoorrechte positie omdat ik via Arjan direct bij Feyenoord kon starten, want veel keeperstrainers dromen daarvan en dat is niet voor iedereen weggelegd. Maar ik ben er wel trots op hoe ik doorgegroeid ben. Ik maak hele dagen op Varkenoord en ben continu met die gasten bezig. Als je dan ziet hoe bepaalde jongens zich ontwikkelen, dan is dat geweldig."
Van Persie
In het afgelopen jaar werkte De Jong veel samen met clubicoon Robin van Persie. "Robin was eerst coach van de Onder 16 en daardoor werkten we al enigszins samen, maar vorig jaar vroeg hij of ik zijn keeperstrainer wilde worden bij de Onder 18. Daardoor kwam ik vast in zijn staf, mocht ik mee naar de Youth League-wedstrijden en kreeg ik zelfs zeggenschap over de spelhervattingen. Dat was natuurlijk heel gaaf."
"Ook omdat het precies paste in het plaatje dat ik voor ogen had", gaat De Jong verder. "Ik ben hier als parttimer binnen gekomen en heb eerst vooral heel jonge talenten getraind, maar nu groei ik steeds verder door naar een hogere leeftijdscategorie. Uiteindelijk droom ik ervan om bij een eerste elftal betrokken te zijn. Dit was een prachtige kans en daar ben ik Robin enorm dankbaar voor."
De Jong leerde in het afgelopen seizoen veel en deed dat van grote namen. "Ibrahim Afellay is er op een gegeven moment ook bij gekomen om zijn trainerscursus te vervolgen. Het was fantastisch mooi om met die gasten samen te werken. Robin nodigde ook weleens bekenden uit, dus dan zat je ineens aan tafel met mannen als Guus Hiddink en Khalid Boulahrouz. Dat is voor mij natuurlijk alleen maar leerzaam."
Van Persie is inmiddels vertrokken bij Feyenoord. De topscorer aller tijden van het Nederlands elftal gaat als hoofdtrainer aan de slag bij sc Heerenveen. De Jong verwacht dat hij succes gaat boeken in Friesland. "Ik denk dat Robin het daar heel goed gaat doen en dat hij een hele grote trainer gaat worden. Bij Robin moet alles tot in de puntjes kloppen, hij is net zo gek van voetbal als de Guardiola's van deze wereld. Ik heb heel fijn met hem samengewerkt en vind het zonde dat hij weggaat bij Feyenoord, al hoop ik nu vooral dat hij het goed gaat doen met Heerenveen."
Ambities
Als De Jong wordt gevraagd op welke keeperstalenten men de komende jaren moet letten, wil hij twee namen prijsgeven. "Bij Feyenoord Onder 21 hebben we nu Mannou Berger, die eerder een aantal moeilijke jaren heeft gehad. Bepaalde jongens komen soms in de knel met bijvoorbeeld hun groei. Als ik dan zie hoe hij is veranderd van een jongetje in een man, dan kan ik daar wel van genieten. Alles kan dan ineens op zijn plaats vallen"
"Ook wil ik Ismail Ka noemen. Ismail is in de zomer van 2021 overgekomen van de Alphense Boys, heeft in zijn eerste twee jaar echt aanpassingsproblemen gehad, maar heeft in het afgelopen seizoen een enorme ontwikkeling doorgemaakt. Zo stond hij bijvoorbeeld geweldig te keepen in de Youth League. Dat maakt mij dan oprecht trots. Natuurlijk hebben deze jongens nog veel te leren, maar zolang ze geduld houden vertrouw ik erop dat het goed komt. Dat had ik zelf misschien ook wat meer moeten doen…"
Zelf verwacht De Jong de komende jaren stappen te maken als trainer. "Ik wil steeds verder richting het eerste elftal groeien. Het zou geweldig zijn als dat bij Feyenoord kan, maar ik zie wel hoe het loopt. Ik ga nu eerst de Goalkeepercoach 3-opleiding doen en als ik die heb afgerond mag ik ook echt worden opgenomen in een technische staf."
"Daarnaast word ik komend seizoen het vaste aanspreekpunt bij de Onder 21, wat dus weer een leeftijdscategorie hoger is. Bij Feyenoord hebben we de missie om een van de meest toonaangevende keepersopleidingen te hebben en we zijn goed op weg. We willen na Justin (Bijlow, red.) meer keepers uit de eigen opleiding afleveren en ik zie zeker kansen", aldus De Jong.
De dertigjarige De Jong is minder ongeduldig dan hij als talent was en wacht rustig af wat er op zijn pad komt. "Ik zou het leuk vinden om door te groeien naar de rol van keeperscoordinator binnen de jeugdopleiding en uiteindelijk wil ik ook bij het eerste elftal aan de slag gaan. Ik heb ooit gezegd dat ik dat op mijn 35ste bereikt wil hebben, dus ik heb nog tijd zat. Al zou het ook zo kunnen zijn dat ik de kans direct grijp als die al veel sneller komt."
"Ooit had ik de droom om de beste keeper van de wereld te worden, maar dat is helaas niet gelukt. Nu droom ik ervan om een van de beste keepertrainers ter wereld te worden. Ik geloof dat het kan", besluit de ambitieuze De Jong.
