Hopelijk heeft Serdar Gözübüyük al lang spijt van zijn onverstandige actie
Sinds de trieste dood van grensrechter Richard Nieuwenhuizen voert Nederland een (warrige) discussie over normen en waarden, daarbij veel te eenzijdig gericht op en rondom de voetbalvelden. Alsof de agressie en verloedering van de samenleving alleen daar nu eindelijk eens moeten stoppen. Gözübüyük wilde als het ware de week van bezinning over de tragedie bij Buitenboys verlengen en broedde al voor de wedstrijd in Groningen op een geschikte aanleiding voor zijn demonstratieve actie. Een toneelstukje, noemde Maaskant de persoonlijke happening van de arbiter. Hij had in dat opzicht volkomen gelijk. Het gedrag van de scheidsrechter had niets spontaan en was puur vooropgezet.
Vrijwel alle trainers schaarden zich achter hun collega. Ook het management van FC Groningen deelde het verweer van Maaskant op het optreden van Gözübüyük. Wat had de trainer nou helemaal misdaan? Langs de lijn wond hij zich op over een zware charge tegen zijn spits Género Zeefuik. Hé, scheids, honderd procent overtreding toeterde Maaskant. Geen gescheld, slechts een emotionele oprisping van verwondering en onvrede dat de arbiter in zijn ogen niet bekwaam handelde en de spelregels ook niet juist toepaste. Wat is daar mis mee? We draven weer eens door, ergerde Ronald Koeman zich aan alle ophef over het incident in Groningen. Emoties horen bij voetbal, benadrukte de trainer van Feyenoord. Dezelfde woorden gebruikten ook Gertjan Verbeek van AZ, Jan Wouters van FC Utrecht en Frank de Boer van Ajax in hun solidariteit met Maaskant.
De goegemeente in de polder slaat inderdaad weer eens naar alle kanten door. Maaskant misdroeg zich bepaald niet met zijn vrij beheerste reactie aan de rand van het veld. En enigszins begrijpelijk achtte hij zich voor gek gezet door de vertoning van Gözübüyük. De openbare tuchtiging van een trainer was bedoeld als waarschuwing tegen de trieste gebeurtenis in Almere, maar werkte in feite averechts. Het profvoetbal heeft een voorbeeldfunctie, klinkt nu te pas en te onpas. Natuurlijk is dat waar, maar de slogan wordt iets te nadrukkelijk misbruikt in de roep om het geweld in de maatschappij terug te dringen. De omgangsnormen zijn vervaagd, ook in het voetbal, maar waar niet? En bedenk dat trainers al decennia lang fulmineren tegen foutieve beslissingen van scheidsrechters in een wedstrijd.
Types als Aad de Mos, Dick Advocaat, Bobby Robson, Guus Hiddink of Leo Beenhakker konden vroeger ook aardig te keer gaan buiten hun dug-out. De scheidsrechters van toen hielden zich vaak doof voor dat soort verbale protesten. Ze arbitreerden met hun ogen en niet met hun oren. De huidige gilde in het zwart zou eens te rade moeten gaan bij de vorige generaties.
De arbitrage van nu maakt bij herhaling kardinale fouten. FC Twente won van Heracles dankzij alom zichtbaar buitenspel van Nacer Chadli. Trainer Peter Bosz van Heracles haalde de schouders op over de wekelijkse blunder van Eric Braamhaar en noemde de zege van FC Twente toch wel verdiend. Een gepaste quote, maar desondanks was en bleef de winst onreglementair. In de afgelopen speelronde vielen vier rode kaarten. Twee werden na het weekeinde meteen al weer geseponeerd. Maar dezelfde Gözübüyük benadeelde FC Groningen wel 84 minuten tegen VVV door ten onrechte Leandro Bacuna weg te sturen. En bij Feyenoord beoordeelde Ruud Bossen een duwtje van Bruno Martins Indi ook al hopeloos verkeerd en dunde de thuisclub onrechtvaardig uit tot tien man. Wekelijks beïnvloeden scheidsrechters onrechtmatig de uitslag van een wedstrijd. Het korps kan niet tippen aan de klasse van weleer. Hun gestuntel irriteert stelselmatig en prikkelt de emotie. Misschien zou de scheidsrechterscommissie zich ook eens kunnen beraden op de wijze van opleiden en begeleiden. Het talent is aanwezig, maar kennelijk kweekt de scholing robotten in plaats van persoonlijkheden.
Het geklungel van de arbitrage is vanzelfsprekend nog geen vrijbrief voor ongeremd wangedrag van spelers en trainers in het betaalde voetbal. Het kan zeker af en toe wat minder. Het overleg van vandaag bij de KNVB over een wat meer ingetogen gedragscode kan nooit kwaad. Maar tracht niet de emotie uit te bannen en probeer de scheidsrechters ook een tikje te heropvoeden. Nu functioneert de vierde man vaak als een soort verklikker en waakhond tussen de twee trainers in en dat kan ook de spanning onnodig opfokken. De herinnering aan de zinloze dood van grensrechter Richard Nieuwenhuizen mag niet al na een paar maanden wegebben. Maar wat in Almere is gebeurd, heeft een diepere oorzaak dan wat Maaskant beoogde met zijn kritiek op de arbitrage. Bezoek eens een partijtje tussen F-jes op een willekeurig terrein van een amateurclub. Het geschreeuw van ouders langs de lijn is stuitend en vreselijk ophitsend van aard.
Kinderen leren van ouderen en aanbidden profvoetballers als rolmodellen. Ze bootsen hun houding en activiteiten in het veld gretig na. Dat mogen de beroeps niet onderschatten en dat dienen zij zich ook afdoende te realiseren. Maar de opvoeding hoort thuis te geschieden en de overheid moet de kaders aangeven waarin de straffen tegen ontsporing strak zijn opgenomen. Hopelijk heeft ook Gözübüyük inmiddels zelf spijt van zijn mislukte en misplaatste eenakter. Ongewild verdeelde hij de voetbalwereld weer in twee kampen en verscherpte hij de bestaande tegenstellingen tussen trainers en scheidsrechters. Bovendien kietelde hij de politiek, die bij monde van minister Edith Schippers prompt zijn actie klakkeloos goedkeurde. De arbiter vestigde tevens de aandacht op zich en dat inspireerde criticasters weer tot een duik in zijn (besmet) verleden. Hoe een toch ondoordachte en onverstandige actie wel erg gemakkelijk meters en meters het doel miste…….
LEX MULLER
Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.
