Hulp van de video-referee kan de verwarring ook vergroten
Op 30 juli 1966 vereiste de WK-finale op Wembley tussen Engeland en West-Duitsland een verlenging. Precies na 100 minuten knalde Geoff Hurst tegen de lat, waarna de bal achter Hans Tilkowski in het doel stuiterde. Maar was de bal ook helemaal achter de lijn geweest? Wel degelijk, vlagde de Sovjet-Russische assistent Tofik Bahramov ogenblikkelijk. Waarna de Zwitserse referee Gottfried Dienst de 3-2 goedkeurde.
Dankzij de voortschrijdende techniek was al in 1996, dertig jaar nadien, bewezen dat de treffer van Hurst inderdaad legaal was. Ook daarna is dat afdoende aangetoond, zodat de onthulling van Sky als een schier overbodige bevestiging kan worden afgedaan. Maar de weer aangezwengelde discussie paste prima als promotie voor de invoering, na de doellijntechnologie, van de video-referee, waar stadions tegenwoordig volhangen en volgestouwd zijn met camera's.
De KNVB pikte het signaal van de IFAB direct dankbaar op en wil nu het volgende bekertoernooi benutten als testcase voor de assistentie van de video-scheidsrechter. Bedoeling is 25 wedstrijden te selecteren voor deze proef, wel onder de voorwaarde dat FOX ze allemaal live uitzendt met minimaal zes camera's. Dat aantal blijkt voldoende, maar zeker de duels in de laatste fase mogen zich verheugen in een registratie met aanzienlijk meer camera's, tot zelfs over de twintig.
De tv heeft de taak van de arbiter verzwaard, omdat werkelijk alles wordt opgenomen en aan de kijker kan worden aangeboden. Dankzij allerlei software valt elk beeld te verbeteren, uit te vergroten, te kantelen en vanuit verschillende hoeken extra te belichten. Die techniek spoort ook feilloos treffers op bij situaties, waarbij de bal nu wel of niet de doellijn is gepasseerd. Op het WK van 2010 in Zuid-Afrika beklaagde Engeland zich over het zuivere doelpunt van Frank Lampard tegen Duitsland, maar scheidsrechter Jorge Larrionda uit Uruguay had niets gezien en ontbeerde de steun van de Hawk-Eye.
Doellijn-technologie vergemakkelijkt nu ook de Nederlandse arbitrage, zij het nog maar in één stadion. In Engeland is die service al uitgebreid tot alle arena's in de Premier League. Een kostbare onderneming, maar het geld meer dan waard. De FA heeft evenzeer interesse in de video-referee, net als Duitsland. Hoewel het voorlopig om een aarzelend ingezet experiment gaat, is het probeersel voor de beker van harte toe te juichen. De scheidsrechters staan veel meer onder druk dan vroeger en missen in de Eredivisie ook nog eens de status van een aantal vroegere persoonlijkheden.
Elk weekeinde wemelt het in de competitie van de steeds weer zichtbaar gemaakte fouten. Een arbiter blijkt ook een mens, maar in veel gevallen beïnvloedt zijn falen de uitslag van de wedstrijd en dat is altijd uit den boze. De videohulp kan derhalve het eerlijker spelverloop alleen maar ten goede komen. Al zal de praktijk volgend seizoen duidelijk antwoord moeten geven op tal van klemmende vragen.
Sowieso moet de scheidsrechter van dienst in het videobusje bekwaam en geschoold zijn. Pieter Vink wordt onder meer genoemd; allerminst een slechte maar geen topper. De man van de hulplijn moet zich één voelen met zijn collega op het veld en in de sfeer van de strijd op dezelfde wijze twijfelachtige situaties interpreteren. Verdient de handsbal een strafschop of niet? En hoe te handelen bij dat herhaaldelijk gesjor aan shirts bij hoekschoppen? Het zijn maar twee voorbeelden, waarin de arbitrage wekelijks sterk van elkaar afwijkt en ook zichtbaar mee sjoemelt. Hetzelfde geldt tevens voor pittige overtredingen, die dan weer geel en dan weer rood opleveren.
Buitenspel is buitenspel en hoeft straks geen twijfel meer te zaaien. Maar het is niet gewenst dat de video-referee nu juist de verwarring nog eens gaat vergroten.
LEX MULLER
Sportjournalist sinds mensenheugenis. Schrijft al sinds 1966 over voetbal. Bezocht WK's vanaf 1974. Werkte tot 1994 voor kranten, waaronder twintig jaar bij het Algemeen Dagblad. Switchte daarna naar de televisie, maar legt zich sinds 1 januari 2011 volledig toe op sport op internet.
