Wie is de Italiaanse idealist die mogelijk de nieuwe trainer wordt van Ajax?
Door Sander Grasman
"Schoonheid zal de wereld redden", zo citeert Farioli in zijn afstudeerscriptie de Russische schrijver Fedor Dostojevski en het is meteen een eerste inkijkje in de Italiaan zijn visie op voetbal. Niet voor niets heeft hij zijn thesis de subtitel 'De esthetiek van het spel en de rol van de doelman' gegeven. Hij is een idealist die de nadruk wil leggen op de schoonheid van de sport.
De nu 35-jarige Toscaan heeft zelf nooit hoog gevoetbald. Op een leeftijd dat jongens langzaamaan mogen gaan dromen van een debuut in de Serie A, zat hij in de collegebanken te luisteren naar lessen over Jean-Paul Sartre, Georg Hegel en Immanuel Kant. Zijn studie filosofie wilde hij echter wel afronden met een onderzoek naar de schoonheid van zijn favoriete sport, en dan specifiek naar zijn favoriete positie op het veld, die van de keeper.
Farioli slaagde, maar ging niet aan de slag als filosoof. Daarentegen begon hij een weblog waarop hij analyses schreef van ploegen die hem intrigeerden. Zoals Pieter Zwart in Nederland en René Maric in Duitsland op die manier ook de interesse van trainers wekten, lukte dat de jonge Farioli bij niemand minder dan Roberto De Zerbi, die hem achtereenvolgens meenam naar Benevento en Sassuolo als keeperstrainer.
Turks avontuur
In 2021 besloot hij dat het tijd was om zijn eigen vleugels uit te slaan en trok hij naar Fatih Karagümrük in Turkije. Dat hij zijn trainersloopbaan niet in eigen land kon beginnen heeft een praktische reden. Hij moest wel naar het buitenland uitwijken, omdat hij te jong was om in Italië de trainerscursus te volgen. Na goede jaren in de Turkse competitie - waarbij hij met Alanyaspor zelfs het puntenrecord van de club verbrak - verraste OGC Nice afgelopen zomer met de komst van de onbekende Italiaan, wiens start vervolgens de nodige internationale aandacht trok.
My latest article for @TotalAnalysis identifies and outlines the key principles and ideas behind Francesco Farioli's tactics at Alanyaspor. The 33-year-old is one of the most exciting and innovative managers in the world right now. Read why below??????https://t.co/ueSLx56KPd
— Caio Miguel (@osegundovolante) January 23, 2023
Na dertien wedstrijden had Nice namelijk nog maar vier tegendoelpunten geïncasseerd. Sterker nog, in die periode hield de ploeg - na een lastige start van het seizoen met duels tegen Lille OSC, Olympique Lyon en Paris Saint-Germain - zelfs 748 minuten lang achter elkaar het doel schoon. Die indrukwekkende reeks kwam in het uitduel met Nantes ten einde. Dat schaarse tegendoelpunt betekende overigens ook de eerste nederlaag van het seizoen.
En daar zit hem meteen ook de crux voor de ploeg van Farioli. Hoewel de verdedigende organisatie prima staat - nog altijd hebben de Zuid-Fransen met slechts 24 tegentreffers de minst gepasseerde verdediging, maar zo indrukwekkend als de cijfers voor de winterstop waren zijn ze daarna niet meer - komt men erg moeilijk tot scoren. De kritiek luidt dan ook dat Farioli met een Plan B moet gaan komen, anders kan Europese kwalificatie zelfs nog in gevaar komen.
Speelstijl en werkwijze
Terwijl Farioli een groot bewonderaar is van de individuele klasse van spelers als Lionel Messi en Gianluigi Buffon, gelooft hij voor zijn eigen spelers in een soort gecontroleerde vrijheid. Ook hierover lichtte hij in zijn scriptie al een tipje van de sluier: "Samen deel uitmaken van een ploeg vereist in de eerste plaats het accepteren van gemeenschappelijke regels. Deze regels beknotten de vrijheid van de individuele spelers, maar maken het geheel en het individu binnen dat geheel sterker."
12 - @ogcnice_eng have not trailed for a single minute after 12 matchdays in Ligue 1 this season. Since Opta began collecting this data (1947/48), only Bordeaux in 1984/85 (also 12) had managed such a start. Locked. #MHSCOGCN pic.twitter.com/xG945wfyAV
— OptaJean (@OptaJean) November 10, 2023
Hoe laat iemand die zo gericht is op de schoonheid van de sport, opgroeide onder de vleugels van een trainer als De Zerbi, maar gelooft in een beperkte vrijheid voor zijn aanvallend ingestelde spelers zijn team dan spelen? Een van zijn belangrijkste tactieken is het manipulatief drukzetten - waarbij de backs van de opponent enigszins vrijgelaten worden, zodat ze in balbezit meteen vastgezet kunnen worden - om zo de opbouw van de tegenstander te frustreren.
Aan de bal probeert Farioli ook de tegenstander te manipuleren. Net als De Zerbi's Brighton lokt hij de opponent naar zich toe om dan via snelle combinaties of lange ballen in de diepte eruit te breken. Voor doelman Marcin Bulka - gezien Farioli's liefde voor diens positie zal hij sowieso een status aparte genieten - is er ook een speciale rol in de opbouw weggelegd. Een verre trap lijkt voor hem verboden. Farioli ziet de keeper als startpunt van de opbouw van achteruit.
Hoewel hij dus niet kan bogen op eigen voetbalervaringen in de top en zelfs een aantal jaar jonger is dan zijn Braziliaanse aanvoerder Dante, weet Farioli zijn spelers wel te overtuigen van zijn zienswijze. Mocht de Italiaan deze zomer naar Ajax komen, zal dat ook zijn belangrijkste taak worden, want voetballen kunnen de meesten wel, nu moet er nog een duidelijke lijn in het spel komen. Dat er daarbij wat minder tegendoelpunten worden geslikt, zou alvast een goed startpunt zijn.
