Johan Cruijff staat buiten de werkelijkheid
Soms vind ik het wel eens jammer dat ik de echte glorietijden van Ajax niet heb meegemaakt. Natuurlijk, toen Ajax in 1995 de Europa Cup won stond ik al op deze aardbol. En hoewel ik dat niet bewust heb meegemaakt heb ik begin 2000 wel bewust genoten van een fantastisch Ajax met topspelers als Wesley Sneijder, Zlatan Ibrahimovic en Jari Litmanen. Maar het Ajax uit de jaren zestig en zeventig heb ik helaas nooit mogen meemaken. Echte clubiconen zoals Sjaak Swart, Piet Keizer en jawel, Johan Cruijff. Wat een tijden waren dat!
Voor de gemiddelde Ajax-supporter is het af en toe fantastisch om weg te dromen naar die tijden. De tijden waarin er nog geen kleurentelevisie was, waar je als toeschouwer nog op het veld mocht staan, waar je als Ajax-supporter aanzien had in heel de wereld. En dan sta je in een klap weer terug in de werkelijkheid. Dan zie je jouw ploeg worstelen in het heilige Bernabéu, dan zie je een slechte Klassieker wat al lang geen hogeschoolvoetbal meer is, dan zie je dat Ajax al zes jaar geen kampioen is geworden. Die gedachten zal Johan Cruijff ook hebben. Wegdromen naar de glorietijden. En dan met een schok weer wakker worden. Het is 2010. Ajax is niet meer wat het geweest is. En dan is het logisch dat Cruijff boos is. Toch?
Er is een ongeschreven regel in de voetbalwereld. Johan Cruijff heeft altijd gelijk. Ook als je het niet met hem eens bent heeft Cruijff gelijk. En waarom zou ik, een simpele ziel, kritiek leveren op de beste voetballer die Nederland ooit heeft voortgebracht? Misschien wel omdat ik die gloriejaren niet heb meegemaakt. Cruijff heeft kritiek op de jeugdopleiding, op het bestuur van Ajax en wil dat Ajax opnieuw begint. Net zoals, zo zegt hij, als in 1965, toen Ajax Rinus Michels als hoofdtrainer aanwees. Cruijff vergeet alleen een ding: tijden veranderen. Tussen 1965 en 2010 zitten precies 45 jaar. Wie even een blik buiten de voetbalwereld werpt ziet dat de 'echte' wereld een complete metamorfose heeft ondergaan in die 45 jaren. Televisie, internet, de toenemende welvaart. Allemaal factoren die zich in de loop van de tijd ontwikkeld hebben. En dan is het niet verwonderlijk dat ook het voetbal aan veranderingen onderhevig is.
En natuurlijk valt er iets te zeggen voor de argumenten van Cruijff. Maar waarom altijd die vergelijking met vroeger? Altijd dat eeuwige gezeur, altijd dat eeuwige terugkijken. Johan Cruijff zadelt Ajax met zijn eeuwige kritiek op met een onnodige druk. Hoe kan je ooit van Rik van den Boog en Martin Jol verlangen dat zij met de situatie op dit moment Ajax weer tot een topclub maken. Een wedstrijd tegen Real Madrid doet je beseffen dat Ajax dat al lang niet meer is. Cruijff, Jol, van den Boog, ik en alle Ajax-supporters vinden dat jammer. Maar is dat dan een schande?
Nee! Natuurlijk is dat geen schande. Kijk alleen al naar de 'vercommercialisering' van het voetbal en je beseft dat een klein land als Nederland nooit een echt groot voetballand kan worden. De beste voetbalcompetities in de wereld zijn niet voor niets de grootste landen uit Europa. De vijf grootste voetbalcompetities in Europa( Engeland, Spanje, Duitsland, Italië en Frankrijk) staan in de topzes van meeste inwoners van Europa. Bijkomend gevolg is de verdeling van televisiegelden bijvoorbeeld. Een subtopper zoals Wigan Atlethic krijgt meer aan televisiegelden dan de hele Eredivisie bij elkaar.
Ik heb het gevoel dat meneer Cruijff dat wel eens vergeet en dat hij te makkelijk kritiek levert. En ik geloof oprecht dat hij dat met de beste bedoelingen doet. Hij wil Ajax weer zien schitteren. Hij wil dit Ajax als een personificatie zien van 'zijn' Ajax. Het moet pijn doen voor hem en voor alle Ajaxsupporters die terugverlangen naar de gouden tijden. Maar die gouden tijden komen voorlopig niet terug. Wat voor beleid je ook voert, wat voor jeugdopleiding je ook hebt, of je nou wel of niet met vleugelspelers speelt, Ajax is geen internationale topclub meer. Dat is de werkelijkheid.
En daarom kunnen we twee dingen doen. We kunnen Johan Cruijff achterna. We kunnen altijd blijven omkijken. Altijd die vergelijking maken met vroeger. Dat kleine kind spelen dat koppig vol blijft houden dat hij niet naar bed wil. Die houding. Maar we kunnen ook accepteren dat het voetbal veranderd is. Dat we niet meer dezelfde status hebben als in de tijd van Cruijff.
En dat is helemaal niet erg. Daar zijn genoeg oorzaken voor aan te wijzen. Maar dat doet helemaal niks af aan het feit dat Ajax nog altijd de mooiste club van Nederland is. En ja, de historie is daar onderdeel van. Maar laten we nu alsjeblieft blij zijn dat er rust bij Ajax heerst onder Jol en van den Boog. Ajax is terug op het hoogste niveau. De Champions League. Het hoort weer bij de beste 32 clubs van Europa. Het staat bovenaan de ranglijst.
Deze column is niet bedoeld om Johan Cruijff neer te halen. Als Ajaxsupporter ben je trots op spelers en mensen die de club maken tot wat het nu is. En daar is Cruijff er een van. En het doet me als Ajaxsupporter goed dat Cruijff nog altijd betrokken is bij zijn Ajax en het beste ermee voor heeft. Maar er zit een verschil tussen willen en kunnen. Ajax is niet meer de club dat het was in de tijd van Cruijff. Het wordt tijd dat de hoofdpersoon zelf dat ook gaat inzien.
