VZ Profiel - De koppige ingenieur als droomkandidaat voor de KNVB
'9 september 2006' staat met gouden letters in de geschiedenisboeken van Delbrücker SC, een club die momenteel op het zesde niveau van het Duitse voetbal speelt. Op die dag speelde de club uit het dorp Delbrück, zo'n honderd kilometer ten oosten van Dortmund, voor de enige keer in de historie een wedstrijd in de 'grote' DFB-Pokal. SC Freiburg, destijds spelend in de 2.Bundesliga, kwam naar Stadion Laumeskamp en won met 2-4. Einde bekeravontuur, maar wel een hoogtepunt in de clubhistorie.
De trainer van Delbrücker destijds? Ene Roger Schmidt. Een 39-jarige ingenieur die voor Benteler werkte, een bedrijf dat onder meer onderdelen voor auto's levert. In zijn vrije tijd hield hij van snowboarden en trainde hij dus de plaatselijke amateurclub. Zelf had Schmidt op een redelijk amateurniveau gevoetbald, bij clubs als SC Verl, SC Paderborn 07, SV Lippstadt 08 en Delbrücker SC, waar hij later trainer werd. Tijdens die carrière studeerde hij aan de Universiteit van Paderborn.
"Als je maximaal één keer per dag traint, heb je nog genoeg tijd om te studeren. Ik zou iedere jonge speler aanraden om zich te ontwikkelen. Ik wilde nooit voetbaltrainer worden, het was gewoon een hobby", aldus Schmidt tegenover the Guardian. Tussen 1999 en 2007 werkte hij als kwaliteitsmanager bij Benteler in Paderborn, tot Preußen Münster in juli 2007 aanklopte bij Schmidt. De club, destijds actief op het vierde niveau, bood hem aan om full-time hoofdtrainer te worden. Mocht het huwelijk voortijdig stranden, garandeerde Preußen Munster hem dat hij bij een bedrijf in de stad aan de slag kon als ingenieur. "Er zijn wat toevalligheden voorgekomen de afgelopen jaren. Ik wilde me op mijn beroep concentreren, maar toen kwam Preußen. Zij bleven aanhouden", zei Schmidt in 2014 tegenover Express.
Schmidt stapte in en werd in zijn eerste jaar direct kampioen van de Oberliga Westfalen, waardoor Preußen Münster een plek kreeg in de nieuwe Regionalliga West. Die Adler eindigde in het eerste seizoen op dat niveau op de vierde plaats, met vijftien punten achterstand op kampioen Borussia Dortmund II. In maart 2010 stond Preußen op de zesde plaats, deze keer twaalf punten achter koploper 1.FC Saarbrücken. De club wilde graag naar de 3.Bundesliga en na een 1-2 nederlaag tegen 1.FC Köln II was de maat vol voor het bestuur van Preußen. Einde Roger Schmidt in Münster.
"Het was geen gemakkelijke taak. Ik heb hier alles gegeven, de club betekent veel voor me. Maar misschien waren de verwachtingen te hoog. Preußen Münster heeft geen exclusief recht op het kampioenschap. Gedurende het seizoen kwamen we erachter dat de selectie niet genoeg kwaliteit had om kampioen te worden. Dit ontslag komt niet echt als een verrassing, al vanaf de tweede speeldag werd er door de fans geroepen dat ik weg moest", zei Schmidt over zijn ontslag tegenover de Westfälische Nachrichten.
Het betekende overigens niet het einde van de trainerscarrière van Schmidt. Integendeel, want hij haalde in 2011 zijn trainerspapieren. Hij zat onder meer in de klas met Tayfun Korkut (huidige trainer Bayer Leverkusen), Markus Gisdol (huidige trainer Hamburger SV) en Markus Weinzierl (huidige trainer Schalke 04). "Roger had iets wat hem onderscheidde van de rest. Hij had een heel duidelijk idee over voetbal en wilde dat graag doordrukken. Roger is koppig en heeft een hele sterke mening", zei Frank Wormuth, hoofd van de trainerscursus van de DFB, over zijn leerling in gesprek met Die Welt.
In de tussentijd scherpte Schmidt zijn offensieve spelopvatting aan, waar hij later vooral met Red Bull Salzburg de nodige lof voor zou krijgen. "De bal hebben, vooruit spelen. Zo wil ik mijn teams graag zien. Veel van mijn trainingsstof komt uit Spanje, waar ze veel met balcirculatie bezig zijn", sprak de oefenmeester tegenover de Frankfurter Allgemeine Zeitung. Het enige dat nog ontbrak was een club om zijn filosofie in de praktijk te brengen. Tot Paderborn in mei 2011 bij Schmidt terechtkwam.
Met offensief voetbal eindigde Paderborn in seizoen 2011/2012 op de vijfde plaats in de 2.Bundesliga. Op slechts één punt werden de play-offs om promotie naar de Bundesliga gemist. De prestaties van Paderborn waren ook Ralf Rangnick opgevallen. Hij werkte als sportief directeur bij Red Bull Salzburg en was wel gecharmeerd van het offensieve voetbal dat Schmidt speelde. "We wisselden ideeën uit en werkten twee jaar goed samen", zegt de Duitser tegen the Guardian.
In het eerste seizoen werd Schmidt's Red Bull Salzburg in de voorronde van de Champions League uitgeschakeld door het Luxemburgse F91 Dudelange. In de competitie eindigden die Roten Bullen teleurstellend als tweede, achter Austria Wien. Desondanks hield het bestuur vertrouwen en dat werd door Schmidt terugbetaald. Red Bull Salzburg won de dubbel en scoorde in seizoen 2013/2014 maar liefst 110 keer in de Oostenrijkse Bundesliga.
Bovendien haalde Red Bull Salzburg voor het eerst in de clubhistorie de laatste zestien van de Europa League, iets dat we ons in Nederland nog wel kunnen herinneren. De ploeg van Schmidt veegde in Amsterdam genadeloos de vloer aan met Ajax. Met een offensieve 4-2-2-2 of 4-2-4 ontwikkelde Schmidt een systeem waarin de tegenstander negentig minuten lang afgejaagd werd. Ajax verloor in de eigen Amsterdam ArenA met 0-3, terwijl het in Oostenrijk met 3-1 onderuit ging.
"Dit kost heel veel kracht. Daarom trainen we zoals we spelen. Dat viel niet altijd eenvoudig op te brengen. Toen we resultaten begonnen te boeken, veranderde dat vanzelf", zei Schmidt in 2014 tegen het Leidsch Dagblad. "Iedereen gelooft nu in deze visie, waardoor het hele elftal collectief druk blijft zetten. Soms ontbreekt het een beetje aan motivatie. Dat is logisch. Maar tegen een ploeg als Ajax hoef ik niemand aan te sporen. Dan loopt het vanzelf."
Het maakte indruk op Bayer Leverkusen, dat hem in de zomer van 2014 binnenhaalde als nieuwe trainer. In de eerste twee seizoenen eindigden die Werkself als vierde en derde, maar in het derde seizoen kwam er zand in de pressingmachine. Ploegen gingen juist profiteren van de offensieve speelstijl van Bayer Leverkusen, maar Schmidt bleef koppig vasthouden aan zijn speelstijl. Na een 6-2 nederlaag tegen Borussia Dortmund werd Schmidt op straat gezet.
"Schmidt is het type manager waarbij het er fantastisch uitziet als het goed gaat. Maar als het mis begint te gaan, zie je ieder probleem van zijn speelwijze. Het grootste probleem is dat hij weigert om zijn filosofie aan te passen", schreef Cain Bradley op The False 9. Desondanks zou Schmidt momenteel de topkandidaat voor de KNVB zijn om Danny Blind op te volgen. Of hij zelf wil, is onduidelijk. BILD wist in ieder geval te melden dat Schmidt geen trek heeft in het bondscoachschap.
We zullen Schmidt uiteindelijk toch ergens terug zien, want tegenover VDI liet hij weten hoe erg hij van het trainersvak geniet. "Ik zeg tegen mijn spelers: het is tien uur, het gras is gemaaid, de ballen zijn opgepompt, jullie zijn allemaal fit. Is er iets mooier dan dit? Of zouden jullie liever op kantoor of in een fabriek werken?"
