VZ telt af - 'De bodem onder dit stadion is doordrenkt in bloed'
Door Gijs Freriks
De toernooiorganisatie van Rusland maakte in 2010 de speelsteden voor het WK bekend. Opvallend was onder meer dat de stad Krasnodar, die twee clubs huisvest, werd overgeslagen en dat Volgograd wél een nieuw stadion zou krijgen voor het mondiale eindtoernooi. Opvallend, omdat de voetbalclub van Volgograd, Rotor, sinds 2004 al niet meer op het hoogste niveau voetbalt. Onlangs degradeerden De Blauwen zelfs uit de Football National League (FNL), de Jupiler League van de Russische voetbalpiramide.
De keuze voor de grote industriestad in Zuidoost-Rusland is dan ook niet zozeer ingegeven door voetbalinhoudelijke motieven alswel door historische en symbolische. In het voormalige Stalingrad vond in 1943 namelijk de Slag om Stalingrad plaats, een veldslag die het definitieve einde betekende van de Duitse opmars en daarmee min of meer de prelude vormde voor de Duitse capitulatie van twee jaar later. De Slag om Stalingrad was hét keerpunt in de oorlog. "Hoe kunnen we winnen zonder Volgograd?", legde president Vladimir Poetin de keuze voor Volgograd eens in een toespraak uit.
Ondanks die historische context bleven veel voetbalvolgers zich afvragen of Volgograd wel zo geschikt als speelstad was. Met de lokale trots Rotor bleef het immers bergafwaarts gaan en moet die club straks een stadion van 45.000 kuipstoeltjes zien vol te krijgen? In juli 2014 werd sportminister Vitali Mutko gevraagd of de toernooiorganisatie een andere speelstad zal aanwijzen indien Rotor ten tijde van het WK niet in de Premjer Liga speelt. De politicus zei: "Het gaat erom dat een stad in ieder geval een professionele club heeft, maar als het voetbal in die stad impopulair is, dan verliest de stad kwaliteit. Rotor, de regionale autoriteiten, de bond en de competitieorganisaties moeten hier beducht op zijn", vertelde Mutko.
"Een club met een dergelijke geschiedenis moet bewaard blijven. De economische basis van veel clubs is echter vaak zwak. Soms is er bijvoorbeeld geen serieuze bedrijvigheid in de regio, maar dat is weer een ander gespreksonderwerp... Ik ben ervan overtuigd dat als Rotor op het tweede niveau blijft spelen, er genoeg middelen gevonden zullen worden (...) Wat infrastructuur betreft is Volgograd de meest onderontwikkelde stad (van alle WK-steden, GF.) en we willen dan ook dat de gouverneur de situatie stabiliseert. We helpen waar we kunnen, maar Volgograd blijft een geweldige stad. En ik blijf erbij: zonder Volgograd, zonder Stalingrad, kunnen we geen WK houden", aldus Mutko tegenover Rusland 2.
De herinnering aan de Slag om Stalingrad wordt aldoor levend gehouden, ook in de Arena Pobeda. Vanaf de tribunes zullen de supporters uitkijken over de Mamajev-Koergan, een heuvel die een belangrijk strategisch punt vormde in de veldslag. Op deze heuvel staat ook het standbeeld 'Moeder Moederland', een 82 meter hoog oorlogsmonument. De Arena Pobeda is verrezen op de plek van het Centraalstadion en bij de sloop van deze oude voetbaltempel werden er onder meer twintig artilleriegranaten en botresten gevonden van twee soldaten, zo vertelde gouverneur Andrei Bocharov in een interview: "Iedere millimeter van deze bodem is doordrenkt in bloed. Er is niet één familie hier die niemand is verloren."
"We proberen de identiteit van de soldaten te achterhalen. Dat is niet makkelijk, want er is veel tijd overheen gegaan. We proberen ten minste te bekijken of ze aan de kant van het Rode Leger of de nazi's vochten en vervolgens bepalen we waar we ze begraven worden, aan welke kant van de begraafplaats." Nog altijd worden er in deze velden op veertig kilometer rijden van Volgograd militairen bijbegraven. "Voor ons is dit dagelijkse kost", aldus de gouverneur. "Wij willen dat de mensen ons niet voor één keer bezoeken, maar terug blijven komen naar de stad. Dat zou onze echte nalatenschap van het WK zijn. En we werken er erg hard aan om dat te bereiken."
De WK-reeks:
14 mei: 'De vraag is niet óf het stadion zinkt, maar wanneer'
15 mei: Britten tergen Russen met Nazi-vergelijking: 'Leg dat maar uit'
16 mei: Bondscoach wil nieuw trainingsregime: 'Spanje loopt 60 jaar voor'
17 mei: 'Messi heeft een pistool tegen zijn hoofd en moet winnen…'
18 mei: Saudische goalgetter doodt tijd tot WK bij Manchester United
19 mei: Twee weken langer en Thiago Silva was er geweest'
20 mei: De smaakmaker van Nigeria die voor Ajax had kunnen spelen
