Waar of niet waar - Schonk Maradona Argentinië eigenhandig de WK-titel?
Voor het begin van dit verhaal gaan we terug naar het jaar 2018, waar Lionel Messi zojuist een penalty heeft gemist in de WK-wedstrijd tegen IJsland. Argentinië was vooraf de torenhoge favoriet, maar kwam in de eerste groepswedstrijd niet verder dan een teleurstellend 1-1 gelijkspel. Oud-spits Hernán Crespo nam het in gesprek met La Gazzetta dello Sport echter gelijk op voor zijn landgenoot. "Natuurlijk verwachten we meer van hem, maar Messi is nu eenmaal geen Maradona. Hij kan het WK niet in zijn eentje winnen." Jongere voetbalfans kennen Pluisje vooral van de soms bizarre uitspraken, maar hij was wel degelijk een ongelooflijk goede voetballer, zoals Crespo terecht opmerkte. Vooral in 1986 was hij onnavolgbaar.
Niemand heeft een internationaal landentoernooi zo gedomineerd als Maradona in dat jaar. Liefst 71 procent van alle Argentijnse goals tot aan de finale werd geproduceerd of voorbereid door de frivole nummer 10, die het ene na het andere iconische moment mogelijk maakte. In de met 3-2 gewonnen eindstrijd (tegen West-Duitsland) scoorde hij echter niet, maar zijn vele hoogtepunten hebben dat feit naar de achtergrond verdrongen. Denk bijvoorbeeld eens terug aan de kwartfinale tegen Engeland. Daarin scoorde hij met 'De hand van God' en drie minuten later trof hij opnieuw doel na die legendarische solo over zestig meter en langs zeven tegenstanders. Die goal geldt nog steeds als een van de mooiste individuele acties ooit en versterken de gedachte dat het Argentijnse team uit tien waterdragers en de geweldige Maradona bestond. Niets is echter minder waar.
Argentinië was weliswaar niet de grote favoriet, maar kwam desondanks met een ijzersterk collectief naar Mexico. Néstor Clausen, Ricardo Giusti en Ricardo Bochini maakten op dat moment samen deel uit van het Independiente-team dat de Copa Libertadores won en twee jaar eerder de Intercontinental Cup (WK voor Clubs) op zijn naam schreef. Middenvelders Sergio Batista en Claudio Borghi hielpen Argentinos Juniors aan de landstitel, terwijl Héctor Enrique, Nery Pumpido en Oscar Ruggeri ook diverse prijzen hadden gewonnen met River Plate. Daarnaast waren er naast Maradona (Napoli) nog vijf spelers actief in Europa: Daniel Passarella (Fiorentina), Pedro Pasculli (Lecce), Marcelo Trobbiani (Elche), Jorge Valdano (Real Madrid) en Jorge Burruchaga (Nantes). "We hadden geweldige spelers", zei laatstgenoemde, goed voor de winnende treffer in de finale, dan ook tegenover El Grafico. "Het probleem was dat de groep verdeeld was, vol grote ego's."
Zodoende verdient ook bondscoach Carlo Bilardo de credits voor de wereldtitel. Het is ten slotte aan hem te danken dat de ploeg rondom Maradona werd gebouwd. Veel analisten hadden het de temperamentvolle aanvallende middenvelder nog altijd niet vergeven dat hij vier jaar eerder rood pakte op het WK van 1982, nota bene tegen aartsrivaal Brazilië. "Ik weet nog dat veel journalisten kritisch waren op Diego", meldde Bilardo aan Marca. "Allemaal omdat ik hem captain maakte in plaats van Passarella. Ze vonden dat hij vanwege het vorige WK niet eens in de selectie opgenomen had mogen worden, laat staan in de basis. Ze zeiden dat Maradona een paria was voor het nationale team. Ik kreeg te horen dat Bochini beter was dan Diego… Ik heb er nooit over nagedacht hem te passeren."
De bondscoach besloot in te spelen op het eergevoel van Maradona, die vastbesloten was de pers te laten zien dat ze ernaast zaten. Veel clubcoaches hadden moeite om Maradona uit het nachtleven te houden, maar Bilardo had moeite om hem van het veld te krijgen. "Diego was altijd snel verveeld als we teamactiviteiten deden. Het enige wat hielp was voetballen." De bondscoach wist echter als geen ander dat het team juist gebaat was bij rust, dus verbood hij zijn selectie om extra te trainen terwijl zij er alles aan wilden doen om nog fitter en sterker te worden. Ook besloot de coach om luchtigere wedstrijdshirtjes in te laten vliegen vanwege de hitte en hij was een van de eerste keuzeheren die met de tegenwoordig vaak geziene 5-3-2-formatie op de proppen kwam.
Dat werkte als een trein voor de Argentijnen. Met hun drie centrumverdedigers hield de uiteindelijke wereldkampioen de boel potdicht en het bood Maradona de kans om voorin voor gevaar te zorgen zonder dat hij zich om defensieve taken hoefde te bekommeren. In de zes wedstrijden richting de finale kreeg la Albiceleste slechts drie goals tegen en Maradona blonk onder meer uit met dubbelklappers tegen Engeland en België. Daarmee had hij een kolossale invloed op zijn teamgenoten. "Maradona was de technische leider van het elftal: een jongen die alle mogelijke moeilijkheden voor was", onthulde Valdano aan Marcela Mora y Araujo. "Ten eerste was hij degene die wonderen mogelijk maakte. Het geeft enorm veel vertrouwen om met zo iemand in een team te spelen. Daarnaast werd er zoveel over hem gezegd en geschreven… Hij absorbeerde alle druk in zijn eentje."
"Ik bedoel te zeggen dat je een nacht voor een wedstrijd lekkerder slaapt als je weet dat Diego aan jouw kant staat. Hij deed dingen die niemand anders ter wereld kon", aldus Valdano, die onbewust ook nog een ander voordeel had. "In ons achterhoofd wisten we allemaal dat Maradona degene zou zijn die alle kritiek zou krijgen als we onverhoopt zouden verliezen." Met die uitleg is het goed te begrijpen dat veel Argentijnen geloven dat ze de wereldtitel nooit gewonnen zouden hebben als er een andere nummer 10 had gespeeld. "Ik houd van Messi en zou dolgelukkig zijn als mijn zoon een procent van zijn talent had, maar Maradona was uniek", meldde oud-ploeggenoot Enrique aan Continental. "Maradona en Messi hebben andere karakters op het veld. Diego genereerde vertrouwen en liet ons allemaal beter spelen."
Daarmee komen we tot de kern van de stelling. Maradona was de speler waar het allemaal om draaide voor Argentinië, maar hij zou het WK nooit gewonnen als zijn teamgenoten niet boven zichzelf uitstegen. Burruchaga vatte het treffend samen in gesprek met El Gráfico. "Ik zeg altijd dat ik God dank dat Diego een Argentijn is. We weten allemaal wat hij voor ons betekend heeft, maar wij hebben Diego geholpen bij zijn heldendaden. We mogen niet vergeten dat we een geweldig team hadden. We hadden de volwassenheid om over tegenslagen heen te stappen en gaven alles voor het team." Zo speelde de vorig jaar overleden centrumverdediger José Brown het hele toernooi met knieproblemen en in de finale scoorde hij de openingstreffer. De leider van de defensie leek het duel niet uit te kunnen spelen toen zijn schouder uit de kom schoot, maar hij peinsde er niet over. Alles moest wijken voor het heilige doel: de wereldtitel. Valdano scoorde ook in de finale en hij maakte vier van zijn zeven interlandgoals tijdens dat magische toernooi van de Argentijnen waarin iedereen van de ploeg boven zichzelf uitsteeg. Ja, Maradona leverde misschien wel de beste prestatie ooit op een wereldkampioenschap, maar hij deed het allerminst alleen.
