Waarom de Champions League van groot belang is voor de voetbaldwergen
Door Chris Meijer
Víkingur Gøta, Trepça'89, Hibernians, Infonet Tallinn, Alashkert, Santa Coloma, The New Saints, Europa FC, Linfield en La Fiorita: het zijn namen die zelfs bij de meest doorgewinterde voetbalfans waarschijnlijk geen belletje doen rinkelen. Het waren vorig seizoen de deelnemers aan de eerste voorronde van de Champions League. Alle tien clubs waren na de tweede kwalificatieronde alweer gesneuveld. Sportief gezien biedt deelname aan de eerste kwalificatiereeks van de Champions League dus weinig perspectief. Uiteraard is het spelen in Europees verband een mooie uitdaging voor de voetbaldwergen, maar doorgaans is het zelfs, indien de tweede ronde wordt behaald, tegen clubs uit landen als IJsland, Slovenië, Bosnië-Herzegovina en Finland een kansloze missie.
In financieel opzicht is deelname aan de eerste kwalificatieronden van de Champions League echter een stuk interessanter. De startpremie in de eerste fase van het miljardenbal bedroeg vorig seizoen 260.000 euro, terwijl een club bij het overleven van één ronde 540.000 euro bij kan schrijven. Ter vergelijking: de Noord-Ierse topclub Linfield werkt jaarlijks met een begroting van circa 570.000 euro. Een interessante loting in de tweede ronde kan in financieel opzicht een dubbele meevaller betekenen. Zo stuitte Linfield vorig seizoen in de tweede kwalificatieronde op Celtic, waardoor de totale inkomsten uit de eerste twee voorronden van de Champions League door televisiegelden toenamen tot meer dan één miljoen euro.
Logischerwijs kunnen die inkomsten uit Europees voetbal op termijn een vicieuze cirkel creëren in de kleinste competities van Europa. "In potentie levert kwalificatie voor de Champions League al een jaarbudget op", zei Linfield-voorzitter Roy McGivern in gesprek met de New York Times. De extra inkomsten die door Europees voetbal worden verdiend, kunnen weer worden gestoken in het halen van nieuwe spelers. Eén deelname aan de eerste kwalificatieronde van de Champions League kan zo al een forse financiële voorsprong opleveren, laat staan wanneer een club een aantal keer op rij kampioen wordt. Zeker in de allerkleinste competities, waar de meeste clubs zich geen fullprofs kunnen veroorloven, kan het geld van de Champions League voor een soort vicieuze cirkel zorgen. Zo ondervinden de competities van Wales (The New Saints, zeven keer op rij kampioen), Andorra (Santa Coloma, vijf keer op rij kampioen), Malta (zes keer Valletta, drie keer Hibernians, twee keer Birkirkara in de laatste elf seizoenen) en Noord-Ierland (drie keer Crusaders, één keer Linfield in de laatste vier seizoenen) de laatste jaren de gevolgen van het Europese prijzengeld.
Het effect daarvan wordt versterkt doordat het prijzengeld uit de eigen competities dusdanig laag is, waardoor de verschillen alleen maar toenemen. "We hebben hier eigenlijk geen manier om geld te verdienen voor de club. Alles wat binnenkomt, is prijzengeld van de Champions League of de Europa League. Het is het belangrijkste onderdeel van ons budget. Met het bedrag dat we van de UEFA krijgen, moeten de reis, het hotel, het eten en de bonussen voor het team betaald worden. Er blijft altijd wel wat over wat mee kan naar het budget voor volgend seizoen", zei Annabel Llevot van het Andorrese Santa Coloma in gesprek met These Football Times. McGivern van Linfield voegde daar aan toe: "Er komt hier weinig publiek kijken, dus het geld uit Europa brengt je naar het volgende level."
Dit seizoen heeft de UEFA het kwalificatietoernooi voor het miljardenbal op de schop gegooid. De zogenaamde preliminary round, waarvoor op 12 juni geloot wordt, gaat tussen de kampioenen van Gibraltar (Lincoln Red Imps), San Marino (kampioen nog onbekend), Kosovo (Drita) en Andorra (Santa Coloma). De clubs uit de laagst geplaatste landen werken een minitoernooi af op één speellocatie, met een halve finale en een finale. Het Victoria Stadium in Gibraltar is aangewezen als de eerste gastheer voor de preliminary round, die tussen 26 en 29 juni afgewerkt wordt. Zelfs deelname aan de allereerste voorronde zal al een mooi bedrag opleveren voor de voetbaldwergen, omdat de UEFA de premies voor de volgende editie van de Champions League heeft verhoogd. Daarnaast stromen de verliezers van de preliminary round door naar de tweede voorronde van de Europa League, terwijl een nederlaag in de eerste voorronde van de Champions League vorig jaar nog direct exit betekende op het Europese podium. Zodoende wacht er voor deze clubs in ieder geval nog één betrekkelijk lucratief tweeluik, want ook in de Europa League zijn de premies relatief hoog voor de clubs uit de kleinste competities.
De winnaar van de preliminary round heeft in financieel opzicht als vanzelfsprekend het meeste profijt. De winnaar van het minitoernooi plaatst zich voor de eerste kwalificatieronde van de Champions League, waarin de 31 kampioenen van de nummers 20 tot en met 51 op de coëfficiëntenlijst van de UEFA instromen. Ook de verliezers van deze ronde krijgen nog een herkansing in de Europa League. Een ronde verder stromen de vier kampioenen van de nummers zestien tot en met negentien in (Roemenië, Kroatië, Denemarken en Wit-Rusland), waarna in de play-off de kampioenen van plaats twaalf en plaats dertien van de coëfficiëntenlijst (Nederland en Zwitserland) erbij komen. PSV speelt, doordat de winnaar van de Champions League zich al geplaatst heeft voor de groepsfase, één voorronde. Deelname aan de kwalificatieronde levert de Eindhovenaren al acht miljoen op, terwijl men sowieso zal deelnemen aan de groepsfase van de Europa League.
Ajax moet drie voorrondes overleven om de groepsfase van de Champions League te bereiken. In de eerste kwalificatieronde voor niet-kampioenen stuiten de Amsterdammers op Sturm Graz of PAOK Saloniki. Een ronde later stromen Spartak Moskou, Benfica, Dynamo Kiev, Standard, Fenerbahçe en de nummer twee van Tsjechië (Slavia Praag of Sigma Olomouc) in. Daarna wacht nog één play-off, waardoor twee ploegen zich via de kwalificatiereeks voor niet-kampioenen zullen verzekeren van deelname aan de groepsfase van de Champions League. Voor de voetbaldwergen zal het Europese avontuur dan alweer een tijdje voorbij zijn. In sportief opzicht zijn de eerste voorrondes als heel Europa nog op vakantie is voor de kleinste clubs weinig uitdagend, maar financieel gezien worden de Europese kwalificatiereeksen steeds interessanter.
