Wenger's volmaakte counter
Ondanks de zeven jaar aanhoudende droogte, staat Arsenal nog altijd tweede in het all-time Premier League-klassement. Een schrale troost voor de supporters die zich vastklampen aan de glorie uit een steeds grijzer wordend verleden. Vanaf de knullig weggegeven Carling Cup-finale ging het rap bergafwaarts en raakten ook dit seizoen alle prijzen weer buiten bereik. Sterker, ook de derde stek werd in de voorlaatste speelronde nog verkwist, uitgerekend aan tegenpool Manchester City. De supporters kwamen al in beweging en zelfs voorzitter Peter Hill-Wood heeft zich publiekelijk geroerd. Hoewel hij zich vierkant achter Wenger schaarde, lijken zomerse veranderingen onontkoombaar.
De huidige selectie, noodverband Jens Lehmann even uitgezonderd, telt slechts drie spelers die weten hoe het voelt om met Arsenal een prijs te winnen. Hierbij moet worden opgetekend dat zij destijds niet eens wezenlijk deel uitmaakten van hun ploeg. Gaël Clichy mocht als tiener op bescheiden wijze meedelen in de titel van 2004, waar Cesc Fabregas en Robin van Persie een jaar later als jonkies de FA Cup omhoog mochten houden. In de loop der jaren liepen alle spelers van de kampioensploeg de deur uit en kwam er steeds minder ervaring voor terug op het veld. Meer dan ooit geobsedeerd door talent en enigszins genoopt door financiële doelstellingen, verloor Wenger het belang van hiërarchie binnen de selectie uit het oog.
De spelers zijn niet te jong, ze zijn niet te onervaren. Er is gewoon geen sociale controle meer. Geen Patrick Vieira, die het middenveld in zijn greep hield, geen Henry, die elke bal afmaakte, mooi of lelijk, en geen Sol Campbell, die vijandelijke spitsen een rotdag bezorgde. Bij voorkeur deze drie routiniers hadden nu de clubcultuur moeten bewaken, zoals Ryan Giggs en Paul Scholes dat doen bij de rode rivaal uit Manchester. De sfeer binnen de club is vrijblijvend. De groep is homogeen en kent geen pionnen die tussen de trainer en hun medespelers in staan. Tegenwoordig zijn Fabregas en Van Persie de ervaren steunpilaren. Zij zijn echter te vroeg opgezadeld met een rol die ze wat geleidelijker hadden moeten aannemen van hun leermeesters.
Onlangs deed Van Persie in Heilig Gras uit de doeken hoezeer hij opkeek tegen Dennis Bergkamp, zijn grote idool en tevens teamgenoot. Met zijn sublieme balbehandeling, intuïtieve vermogen en weergaloze doelpunten leek RVP in alles de natuurlijke opvolger van The Iceman, omdat hij gedreven was zich aan het niveau van de oude meester op te trekken. De spelers van nu worden door niemand gedwongen zichzelf te bewijzen, enerzijds omdat er geen winnaars zijn om tegenop te kijken en anderzijds omdat Wenger, idealist, zijn doel al bereikt ziet: mooi voetbal. Tactisch onbekwaam; een plan B is er namelijk niet. Voor spelers die met hun ziel onder de arm over het veld struinen is bovendien de speelwijze te veeleisend.
Wenger hanteert met zijn 4-3-3 een systeem dat soms te ingewikkeld is en bovendien indruist tegen de kernkwaliteiten van sommige spelers. Alex Song kan niet mee in de snelle, voorwaartse balcirculatie, maar is een prima balafpakker. Theo Walcott ontbeert het inzicht en de goede voorzet als rechtsbuiten, maar zou met zijn snelheid een dodelijke spits zijn om Van Persie heen, loerend op de steekpass. Wenger heeft al vanaf 1997 bewonderenswaardige prestaties geboekt met zijn gepolijste 4-4-2-formaties. Spelers konden altijd terugvallen op automatismen en hun klasse uiten in de omschakeling; een systeem dat verloochend wordt als Wenger, koppig als hij is, op dezelfde voet doorgaat. Dat met alle personele problemen.
Sinds jaar en dag worden The Gunners geteisterd door het blessurespook. Bepalende spelers zijn vaak een half seizoen aan het kwakkelen met fysiek malheur, presteren daardoor een kwart seizoen ondermaats en zijn dus maar een kwart seizoen in vorm. Te weinig, zeker als deze spelers tegelijkertijd in de doorgaans goedgevulde lappenmand zitten. Een spuitje tegen de pijn staat Wenger zijn oogappeltjes niet toe, en zodra de tweede garnituur het veld betreedt, ruikt elke tegenstander bloed. Zelfs de simpelste houthakkersploeg kraait victorie, wanneer B-spelers weigeren hun gebrek aan kwaliteit en automatismen te compenseren met een gezonde dosis passie. Er is niemand die ze op scherp zet, en niemand die ze op de transferlijst zet.
Denilson en Nicklas Bendtner, twee van de mindere goden in de selectie, pakken binnenkort hun biezen, ironisch genoeg omdat zij zich te groot voelen voor hun bijrol. Twee zwaluwen in de lucht maken echter nog geen zomer. Als Wenger prijzen wil, moet hij in de voorbereiding op het nieuwe seizoen het 4-4-2 systeem er weer in stampen. Kwalitatief zwakke broeders als Almunia en Squillaci moeten weg. Van de zak geld, smachtend om uitgegeven te worden, moeten er drie gerichte aankopen worden gedaan. Tot slot moet Wenger op termijn een cultuuromslag bewerkstelligen. Arsenal is de beste counterploeg die er is. Laat de mooist denkbare counter zich in al zijn abstractie openbaren: het kampioenschap, na zeven jaar van frustratie en zelfbeklag. Het zal een ommekeer teweeg brengen die zijn weerga niet kent.
