Roman Abramovich is in het geheim betrokken geweest bij de overname van Vitesse in 2010, zo weet The Guardian woensdag te onthullen na grootschalig onderzoek. Uit de gelekte documenten, die tevens zijn beoordeeld door het Bureau of Investigative Journalism, blijkt dat Abramovich vanaf 2015 minstens 117 miljoen euro heeft gebruikt om Vitesse in Engelse handen te krijgen. De Arnhemse club en de Russische miljardair, die in 2022 vertrok bij Chelsea, hebben de vermeende financiering zelf altijd ontkend.
De informatie is afkomstig uit de zogeheten Oligarch-bestanden, een dossier met gelekte documenten afkomstig van de in Cyprus gevestigde offshore dienstverlener MeritServus. De financiering van Abramovich richting Vitesse ging volgens het onderzoek via diverse offshore bedrijven in verschillende landen, zoals Belize en de Maagdeneilanden. Er is soms sprake van ondoorzichtige documenten, maar desondanks is er opvallende informatie over de invloed van Abramovich op Vitesse naar boven gekomen via brievenbusfirma's in belastingparadijzen.
De KNVB zette een forensische accountant in bij een tweetal onderzoeken naar de banden tussen Abramovich en Vitesse. Bewijzen konden echter niet worden gevonden door de Nederlandse voetbalbond. Chelsea kent sinds 2010 een samenwerking met Vitesse en achtereenvolgens werden Merab Jordania, Alexander Chigirinskiy en Valeriy Oyf in Arnhem gestald om de gang van zaken in de gaten te houden. In het onderzoek van de KNVB is te lezen dat 'er geen indicaties zijn dat Chelsea zeggenschap heeft in het beleid van Vitesse'.
Bewijs na onderzoek
The Guardian weet nu wel aan te tonen dat er jarenlang een connectie is geweest tussen Abramovich en Vitesse. Ondanks de ontkennende woorden vanuit Arnhem en Londen is er altijd al een vermoeden geweest over financiële injecties van Chelsea richting Vitesse, al is dat volgens Chigirinskiy en Oyf totale onzin. Daarnaast fungeerde de nummer veertien in de Eredivisie lang als satellietclub voor the Blues. Onder meer Mason Mount, Nemanja Matic en de onlangs overleden Christian Atsu speelden op huurbasis voor de Arnhemmers.
De UEFA heeft regels opgesteld om ervoor te zorgen dat clubs die elkaar kunnen treffen in Europese competities onafhankelijk van elkaar worden geleid. "Geen individu of wettelijke entiteit mag controle hebben of invloed uit kunnen oefenen op meer dan één club die deelneemt aan een UEFA-clubcompetitie", zo valt te lezen in de reglementen. Uit de Oligarch Files is overigens niet af te leiden dat Abramovich en Chelsea direct invloed hebben gehad op het beleid van Vitesse. The Guardian benadrukt echter wel dat er vanuit Londen een groot financieel aandeel is geleverd.
The Guardian had kort contact met Jordania, tussen 2010 en 2013 eigenaar van Vitesse, over de heikele kwestie. "Vitesse was mijn persoonlijke project en ze (Abramovich en Chigirinkskiy, red.) steunden me heel veel toen ik de club kocht met eigen middelen en als er een geldtekort was, gebruikte ik ook het geld van mijn vrienden. Dat waren in de eerste plaats Abramovich en Chigirinksiy. Het was een zogeheten persoonlijke schuld, een persoonlijke schuld aan Abramovich en Chigirinskiy." De KNVB stelt tegenover The Guardian niets te weten over een financiële connectie tussen Abramovich en Vitesse. De Russische miljardair wil net als Chigirinskiy geen antwoord geven op vragen van de Engelse krant.
Lang aan Chelsea verbonden
Abramovich stapte in 2003 in Chelsea en stak bijna twee miljard euro in de Londense club. Onder zijn leiding veroverde men diverse landstitels, FA Cups, de Champions League en de Europa League. Vitesse veroverde alleen in 2017 een prijs: de TOTO KNVB Beker. In 2022 kwam er een einde aan het huwelijk tussen Abramovich en Chelsea en na het uitbreken van de oorlog tussen Rusland en Oekraïne kwam de zakenman op de internationale sanctielijst te staan.
Vitesse kreeg maandag te horen dat het voortbestaan in gevaar is. De KNVB heeft kenbaar gemaakt de proflicentie te zullen intrekken als er voor 11 april geen duidelijkheid is over stadion GelreDome. De Arnhemmers kunnen maar geen akkoord bereiken over een nieuw huurcontract, maar moeten in staat zijn een stadion aan te kunnen wijzen voor komend seizoen. Vitesse hoopt nu met een zogeheten turbospoedbehandeling bij de rechter alsnog in leven te blijven.
Reactie Vitesse
De leiding van Vitesse komt via de website met een officiële reactie op de onthulling van The Guardian. "Vitesse benadrukt dat de informatie waarop het artikel gebaseerd is nooit bij de club bekend is geweest. De club heeft altijd volledig meegewerkt aan de door de KNVB ingestelde onderzoeken, die ook geen onrechtmatigheden aan het licht hebben gebracht", zo klinkt het vanuit Arnhem. Vitesse heeft tussen 2010 en 2016 'agiostortingen ontvangen van de houdstermaatschappij boven de club, hetgeen ook blijkt uit alle gepubliceerde jaarverslagen'.
"De heer Chigirinskiy is de (enige) uiteindelijk belanghebbende van Marindale Trading Limited, hetgeen blijkt uit de officiële documenten die onderdeel zijn geweest van de onderzoeken. Vitesse had geen kennis van de wijze waarop deze vennootschap werd gefinancierd. Vitesse heeft zelf ook geen leningsovereenkomsten gehad." Vitesse benadrukt tevens dat de KNVB 'meermaals breed en diepgaand onderzoek heeft gedaan'. "Eerst naar de structuur rond de overname (2010), daarna naar de juistheid en volledigheid van de door Vitesse gepresenteerde juridische structuren en financieringsconstructie (2015)."
Het Vitesse-bestuur wijst er ook op dat de onderzoekers 'te allen tijde volledige toegang gegeven tot alle relevante documenten waarover zij beschikt'. "Uit beide onderzoeken zijn geen feiten naar voren gekomen die in strijd zijn met de regels van de KNVB en de UEFA. Er is destijds geconcludeerd dat Vitesse partijen steeds correct en volledig heeft geïnformeerd over het eigendom en de juridische structuur van de club, dat de juridische structuur van Vitesse in lijn is met de regelgeving van de KNVB en dat geen derde partij zeggenschap had in de club. Dit wordt tevens in The Guardian bevestigd door een vertegenwoordiger van Chelsea", aldus de leiding van Vitesse.