Met pen en papier in de hand en tientallen scouts hijgend in de nek struint Voetbalzone wekelijks de internationale velden af. Wie zijn de sterren van de toekomst, welke talenten moeten absoluut in de gaten worden gehouden? Ons volgende doelwit: Andrija Novakovich, de sensatie van Telstar.

Door Dominic Mostert

In september 2017 stond Telstar plots in het middelpunt van de nationale belangstelling. Aanvaller Gerson Rodrigues, destijds de enige international in de selectie van de Jupiler League-club, bezorgde Luxemburg bijna een sensationele overwinning in Frankrijk: in de slotfase stuitte hij van dichtbij op de paal. Rodrigues verdiende niettemin een transfer naar Sheriff Tiraspol en sindsdien had Telstar geen volwaardige international meer in de gelederen, tot deze week. De Amerikaanse interim-bondscoach Dave Sarachan haalde spits Novakovich voor het eerst bij de selectie. De 21-jarige linkspoot kan woensdag debuteren tijdens de oefenwedstrijd tegen Paraguay in Cary, North Carolina.

"Ik ben nu niet in beeld bij de nationale ploeg, maar daar maak ik mij niet druk over", zei Novakovich in oktober 2017 in het Noordhollands Dagblad . De link met Team USA was ook toen geen gekke gedachte. Het Amerikaanse elftal is na het debacle in de WK-kwalificatiereeks toe aan nieuw bloed, en Novakovich was het seizoen voortvarend begonnen bij Telstar. De jongeling wordt dit seizoen gehuurd van Reading. De inmiddels ex-werkgever van Jaap Stam haalde Novakovich in juni 2014 naar Engeland; in het seizoen 2014/15 speelde hij twee wedstrijden in de Championship. In de daaropvolgende jaargang kwam hij viermaal in actie voor Cheltenham Town op het vijfde niveau.

Pas nu, bij Telstar, is Novakovich voor het eerst een vaste basisklant. De aanvaller kwam in 29 competitiewedstrijden tot 18 doelpunten en heeft daarmee een groot aandeel in het succes van de huidige nummer vier van de Jupiler League. Met dubbelklappers gidste hij Telstar dit seizoen langs clubs als FC Volendam (3-4), De Graafschap (3-2), FC Eindhoven (4-1), FC Dordrecht (2-3) en Almere City (2-3). Vooral maart was een fraaie maand voor Novakovich. Niet alleen debuteerde hij in de Amerikaanse selectie, ook won hij de Bronzen Stier vanwege zijn acht doelpunten in de derde periode. De spits, voormalig jeugdinternational van de VS Onder-18 en Onder-20, heeft zich opgewerkt tot publiekslieveling in Velsen-Zuid. "He scores when he wants… Andrija Novakovich", klinkt het regelmatig vanaf de tribunes van het Rabobank IJmond Stadion.

Novakovich manifesteert zich als echte spits, die beheerst omgaat met zijn kansen. Volgens Tim Receveur, middenvelder van De Graafschap, is zijn scoringsdrift niet zijn enige kwaliteit. "Ik vind het een heel goede spits. Hij scoort niet alleen, maar is ook ontzettend balvast en heeft een goede basistechniek", analyseerde Receveur eerder deze maand bij FC Afkicken. "Hij kan met beide voeten afronden. Ik ben wel fan van hem, want hij heeft alle facetten die je graag ziet bij een spits. Ik denk niet dat de Jupiler League zijn plafond is. Van wat ik heb gezien, heeft hij alles om ook bij een Eredivisie-ploeg zijn steentje te kunnen bijdragen."

Op 21 september 1996 zag Novakovich het levenslicht in Muskego in de indistriestaat Wisconsin. De roots van zijn familie liggen in Servië; zijn ouders emigreerden op jonge leeftijd al naar de VS. Ze ontmoetten elkaar in een Servische gemeenschap net buiten Milwaukee. Hoewel voetbal niet volkssport nummer één is in de Verenigde Staten, was dat in die buurt wel zo. Het voetbal werd Novakovich met de paplepel ingegeven. "Spelers als Zlatan Ibrahimovic en Dimitar Berbatov waren mijn voorbeelden. En Cristiano Ronaldo natuurlijk", vertelde hij in oktober 2017 in het Haarlems Dagblad. Samen met zijn neefje en zijn broers werd Novakovich gescout door een voetbalacademie in Chicago. Daar trok hij de aandacht van de scouts van de voetbalbond en plots deed hij twee wedstrijden mee voor de VS Onder-17, waarin hij tweemaal scoorde.

Daarna volgden de telefoontjes van Engelse clubs. Hij kon als eerste terecht bij Fulham, maar dat 'liep een beetje raar'. "Ze wilden mij eerst een wedstrijd zien spelen, maar er waren helemaal geen wedstrijden", aldus de Amerikaan. Vlak daarna klopte Reading aan de deur en bij die club kreeg hij wél meteen een goed gevoel. Hij tekende een contract en verhuisde op zijn zeventiende alleen naar Engeland. Zijn familie had er veel moeite mee, net als Novakovich zelf. "De eerste weken in Reading waren heel moeilijk. Ik had vreselijk veel heimwee naar good old Wisconsin. Maar ik wist waar ik het voor deed. Voetballer worden was mijn droom. En dan is Engeland het beste land ter wereld."

In zijn eerste seizoen kwam hij sporadisch in actie. Vorig seizoen speelde Novakovich helemaal niet voor het eerste elftal Reading; hij werd topscorer van het reserveteam en kreeg een nieuw, tweejarig contract. Telstar hield de ontwikkelingen intussen scherp in de gaten. "Ik wist weinig van Nederland behalve dat ze veel goede voetballers hebben voortgebracht", aldus Novakovich. Een van die goede spelers was zijn toenmalige trainer Stam, die deze week werd ontslagen bij Reading. Bovendien is Brian Tevreden er technisch directeur. "Hen leek het een goed idee om te rijpen in Nederland en ervaring in een eerste elftal op te doen", zei Novakovich tegen RTV Noord-Holland na zijn eerste training bij Telstar in juli 2017.

De spits van 1 meter 92 wordt door assistent-bondscoach Richie Williams in the Washington Post omschreven als 'groot, slungelig en lang'. "Maar hij is goed met zijn voeten en is best technisch." Hoe dat kan? Zijn vader legde altijd de nadruk op balcontrole, toen Novakovich jong was. "Als kind ging het alleen maar om dribbelen, balcontacten en de bal dicht bij me houden. Iedereen kijkt naar me en veronderstelt meteen dat ik een kopsterke target man ben. Maar eerlijk gezegd heb ik de bal liever aan de voeten. Ik ben een grote jongen, maar ik heb meer te bieden." Williams: "Ondanks dat het de tweede divisie in Nederland is, heeft hij bewezen dat hij doelpunten kan maken."

De vraag blijft waar de toekomst van Novakovich ligt. De verhuurperiode bij Telstar is in principe voor de duur van één seizoen. Toch laat hij de deur vooor een langer verblijf op een kier, tot groot genoegen van de supporters. "Ik wil gewoon op het hoogst mogelijke niveau spelen. Ik heb nog een contract voor een jaar bij Reading. Het plan is om terug te keren om te kijken of ik een kans krijg om een plek te bemachtigen. Maar in het voetbal is alles mogelijk, dus er is nog niets met zekerheid te zeggen. Ik probeer er niet van te denken en gewoon te genieten van elke wedstrijd bij Telstar. We willen er een historisch seizoen van maken."

Naam: Andrija Novakovich
Geboortedatum: 21 september 1996
Club: Telstar
Positie: Spits
Sterke punten: Afronding, balcontrole