Twaalf maanden geleden sprongen veel Ajax-supporters een gat in de lucht. In de persoon van Sven Mislintat werd er eindelijk een definitieve opvolger van Marc Overmars gepresenteerd. De Duitser hengelde in augustus uiteindelijk de ene na andere aankoop binnen. Liefst twaalf spelers werden gehaald voor het eerste elftal, maar slechts een handvol heeft tot nog toe zijn meerwaarde bewezen. Voetbalzone maakt de balans op én blikt terug op de redenen die Mislintat bij de presentaties van zijn aankopen gaf om hen te halen.
Door Jordi Tomasowa
Het verhaal is bekend. De in september ontslagen Mislintat kocht voor ruim 110 miljoen euro aan versterkingen. Met Maurice Steijn vond hij een verrassende nieuwe trainer, al zou later blijken dat de Hagenees nooit de eerste keus van de Duitser was. De technisch directeur kon zich pas laat op de transfermarkt roeren, omdat Ajax eerst een aantal spelers moest verkopen.
De selectie onderging een totale metamorfose, waarna de Amsterdammers een historisch slechte seizoensstart kenden. Steijn werd al snel tactisch onvermogen verweten en voerde vervolgens een persoonlijke oorlog met Mislintat, die altijd achter zijn aankopen is blijven staan. Ook begin deze maand, toen De Telegraaf hem opzocht voor zijn woning in Dortmund. Mislintat liet weten dat 'drie of vier van zijn aanwinsten het al bij Ajax hebben laten zien'.
Dat het overgrote deel van de zomerse versterkingen (nog) niet voldoet heeft met meerdere factoren te maken. Sommige spelers komen simpelweg kwaliteit tekort, anderen gedijen beter in een ander systeem dan 4-3-3, terwijl Steijn en diens interim-opvolger John van 't Schip ook deels debet zijn aan het niet uit de verf komen van bepaalde aankopen.
Branco van den Boomen: transfervrij
Het aantrekken van Branco van den Boomen was het eerste kunstje van Mislintat bij Ajax. De Duitser was maar al te blij met de terugkeer van de voormalig jeugdspeler. "Van den Boomen is echt een voetballende '8'. Het is een speler die veel aan de bal is", zei Mislintat eind mei 2023. "In de afgelopen twee jaar heeft hij veel assists gegeven en goals gemaakt, maar daar bovenop is hij echt uitgegroeid tot een persoonlijkheid. Hij heeft het karakter om een leider te zijn. Zijn ervaring is belangrijk voor ons team."
Waar Van den Boomen bij Toulouse zich wekelijks wist te onderscheiden met zijn fluwelen traptechniek, is hij er bij Ajax nog niet in geslaagd om zijn stempel op de ploeg te drukken. De 28-jarige rechtspoot stond in de winter ruim drie maanden aan de kant met een kniekwetsuur en is onder Van 't Schip geen onbetwiste basisspeler. Door de moordende concurrentie op het middenveld valt het niet uit te sluiten dat Ajax komende zomer besluit om hem te verkopen.
Maurice Steijn
Mislintat verraste halverwege juni met het aanstellen van Steijn als nieuwe hoofdtrainer van Ajax, maar had daar wel belangrijke redenen voor: "Steijn heeft bij alle clubs waar hij werkzaam was veel betere resultaten behaald dan vooraf werd verwacht. Hij heeft dus meermaals met zijn teams aangetoond een echte overperformer te zijn. Hij is klaar voor de stap omhoog, daar ben ik van overtuigd."
"Steijn kan het maximale uit een groep halen. Hij is niet een persoon die naar anderen zal wijzen. Hij is een type trainer die een team kan smeden dat voor elkaar vecht. Als hem dat lukt, is het voor andere teams heel moeilijk om ons te verslaan."
Enkele maanden na zijn ontslag erkende Mislintat dat de aanstelling van Steijn een verkeerde keuze was en dat hij die schuld op zich nam. Het werd al snel duidelijk dat het niet boterde tussen Mislintat en Steijn, aangezien de technisch directeur het overgrote deel van zijn aankopen aantrok zonder overleg met de technische staf. De relatie tussen de twee was een tikkende tijdbom die in september met het ontslag van de Duitser tot ontploffing kwam.
Benjamin Tahirovic: 7,5 miljoen
Met Benjamin Tahirovic had Mislintat in juni zijn tweede aanwinst voor het seizoen 2023/24 binnen. Ook met de komst van de boomlange Bosniër was hij in zijn nopjes. "Tahirovic is 1,92 meter," zo schetste Mislintat voor de camera van Ajax TV. "Dat is belangrijk als je op zoek bent naar een verdedigende middenvelder die controlerend op de 6-positie kan spelen. Hij kan goed koppen, heeft veel kracht en is erg snel voor zijn lengte."
"Hij is een van de grootste talenten die ik ooit heb gezien op deze positie. Natuurlijk moet hij zich nog ontwikkelen, maar dat kan hier. Daar helpen we hem bij. Zijn ambitie moet zijn om onmiddellijk basisspeler te worden. Hij heeft een hoop kwaliteiten, maar er is natuurlijk ruimte voor verbetering."
Na het vertrek van Edson Álvarez kwam er op het middenveld een plekje vrij. Tahirovic kreeg het vertrouwen, maar raakte al snel zijn basisplaats kwijt aan Silvano Vos. Onder Van 't Schip liet de controleur enkele keren zijn potentie zien met goede optredens. Al is het de vraag of er komend seizoen nog wel plek voor hem in de selectie is. Met Sivert Mannsverk en de momenteel geblesseerde Jordan Henderson als grootste concurrenten wordt het in ieder geval dringen geblazen.
Diant Ramaj: 5 miljoen
Begin augustus haalde Mislintat met Diant Ramaj een concurrent voor Gerónimo Rulli in huis. "Pasveer en Rulli zijn niet de jongste meer. Het is gezien hun leeftijd belangrijk een goede jongere doelman toe te voegen," legde de directeur voetbalzaken uit. "Dan zoek je naar keepers die bij de speelstijl van Ajax passen. Ik denk dat Ramaj tot de beste twee, drie doelmannen behoort in Duitsland, achter de ervaren keepers. Als je iemand kunt halen met zijn potentie en leeftijd... Hij kan groeien in de schaduw van Rulli, maar er ook meteen staan."
En er meteen staan is precies wat Ramaj moest doen nadat Rulli in augustus lang wegviel met een schouderblessure. Steijn gaf in eerste instantie nog de voorkeur aan Jay Gorter, maar toen Ramaj ook zijn enige overgebleven concurrent geblesseerd zag uitvallen, ontpopte de Duitse doelman met Kosovaarse roots zich tot absolute nummer één. Ramaj oogstte vooral lof vanwege zijn rust en meevoetballende kwaliteiten, al maakte hij af en toe wel een klein slippertje. Door een elleboogblessure mist hij het slot van het seizoen. Het wordt interessant om te zien of Ramaj de komende jaargang wat vaker de nul kan houden, wanneer Ajax defensief een stuk minder kwetsbaar is.
Carlos Forbs: 14 miljoen
Direct na de komst van Ramaj werd ook Carlos Forbs gepresenteerd. Mislintat sprak vol vertrouwen over de Portugese vleugelaanvaller. "Hij is razendsnel. Ik denk dat hij een van de snelste spelers in de Eredivisie gaat worden. Hij heeft veel lef. Het type speler dat het verschil kan maken tijdens het dribbelen, die problemen kan oplossen in de laatste linie en van wie elke actie een dreiging is, met volle snelheid. Hij heeft wapens die we nodig hebben om te winnen."
Forbs kwam met grote verwachtingen naar Amsterdam, maar heeft zowel Steijn als Van 't Schip niet weten te overtuigen. Na 1.410 speelminuten staat hij op 3 goals en 5 assists. Forbs is inderdaad pijlsnel, echter laten zijn eerste balaanname en overzicht vooralsnog te wensen over. Hij werd in de pikorde voorbijgestreefd door onder meer Mika Godts en moest de afgelopen duels wedstrijdritme opdoen bij Jong Ajax. De kans dat Forbs na dit seizoen alweer vertrekt, lijkt dan ook zeer reëel.
Jakov Medic: 3 miljoen
Mislintat verraste begin augustus door de voor velen onbekende Jakov Medic als zesde aanwinst te presenteren. De 'td' had de Kroatische mandekker al langer op de radar staan en wilde hem in 2022 ook al naar VfB Stuttgart halen. "Jakov is een speler die je weinig tegenkomt. Hij heeft een geweldige persoonlijkheid, met een fantastische werkhouding. Hij is hard in de duels en doet er alles aan om tegendoelpunten te voorkomen. Dat zijn kwaliteiten die je in elk team kan gebruiken. Ook al komt hij uit de 2. Bundesliga, hij heeft zijn kwaliteiten."
Medic beleefde een droomdebuut door Ajax als kersverse aanwinst met een geweldig afstandsschot weer naast Heracles Almelo (4-1 winst) te schieten. De 25-jarige verdediger wist dat hij niet voor de basis gehaald werd en gold als back-up voor de later gepresenteerde Josip Sutalo. Hij viel echter totaal buiten de boot en moest toezien hoe Devyne Rensch en Ahmetcan Kaplan geregeld de voorkeur kregen bij afwezigheid van Sutalo. Medic kwam nog niet verder dan tien optredens en lijkt op zeker uit te mogen kijken naar een nieuwe club.
Chuba Akpom: 12,3 miljoen
In de wetenschap dat Brian Brobbey geen geduchte concurrent had, werd Chuba Akpom voor een serieuze transfersom overgenomen van Middlesbrough. "Chuba is een voetballer die al op zijn negentiende een speciale speler was," zei Mislintat tegenover Ajax TV bij de presentatie van de Engelsman. "Hij speelde als schaduwspits, aanvallende middenvelder, soms als vleugelspeler, maar ook als nummer 9. Hij is een veelzijdige speler met veel kwaliteiten. Hij komt het beste tot zijn recht in de spits, maar hij kan bijvoorbeeld samen met Brobbey op het veld staan, omdat hij ook op het middenveld uit de voeten kan."
Akpom heeft de pech dat hij met Brobbey de beste speler van Ajax voor zich moet dulden. Als supersub bewees de 28-jarige aanvaller toch al regelmatig zijn waarde. 13 goals in 1.224 speelminuten mag meer dan prima worden genoemd. Toch miste Akpom ook al heel wat opgelegde kansen. Hij lijkt tekort te komen om eerste spits bij de Amsterdammers te worden, waardoor het logisch is als Ajax hem na dit seizoen verkoopt om zo de nodige miljoenen op te halen. Door zijn vele goals kan Akpom zelfs nog met winst worden verkocht.
Anton Gaaei: 4,5 miljoen
Met Anton Gaaei haalde Mislintat ook een concurrent voor Devyne Rensch. De directeur voetbalzaken was tevreden met de komst van de nieuwe rechtsachter. "Gaaei heeft een goede mentaliteit, is sterk, heeft loopvermogen, een goede voorzet en is jong. Dat zijn veel kenmerken van hem die goed bij Ajax passen. Volgens mij is hij een van de beste Scandinaviërs op zijn positie, ondanks zijn leeftijd. Hij weet dat Ajax zijn beginpunt is en niet zijn einde, dus hij wil zich hier gaan bewijzen."
Gaaei kreeg dit seizoen al heel wat kansen. Er werd al liefst 35 keer een beroep op hem gedaan, maar overtuigen lukte nauwelijks. De Deen wordt geloofd om zijn geweldige mentaliteit, zeker nadat hij zich terug wist te knokken na twee enorme tegenslagen: zowel Steijn als Van 't Schip wisselde hem na persoonlijke fouten al een keer voor het rustsignaal. Gaaei oogt defensief enorm kwetsbaar en komt eigenlijk beter tot zijn recht in een systeem waarbij hij als wingback zijn aanvallende kwaliteiten kan tonen. De rechtsback staat niet bovenaan de lijst van potentiële vertrekkers, al is hij ook absoluut niet zeker van een langer verblijf in Amsterdam.
Josip Sutalo: 20,5 miljoen
Na het vertrek van Jurriën Timber slaagde Ajax er na een lange transfersoap in om met Josip Sutalo de zo gewenste defensieve versterking binnen te halen. Mislintat sprak duidelijke taal waarom de Kroaat bovenaan zijn shortlist stond. "Sutalo voelt zich nooit oncomfortabel aan de bal. Josip blijft altijd kalm, zelfs als hij een fout maakt. Voetbal is een spel waarin fouten worden gemaakt, maar hij blijft rustig doorspelen alsof er niets is gebeurd. Hij is precies wat we zoeken om onze verdediging te versterken. Hij is een echte leider en baas achterin."
"Josip is een hele complete centrale verdediger. Hij kan goed verdedigen, heeft snelheid, hij is zo goed als tweebenig en hij kan opbouwen. Bovendien kan hij op beide posities centraal achterin spelen. Als dit geen echte Ajax-verdediger is, wie dan wel?"
Sutalo gold als absolute topaankoop van Mislintat, maar heeft nog geen onuitwisbare indruk weten te maken. Hij was zeker onder Steijn vaak een bron van onrust in de defensie en de enorme zelfverzekerdheid die hem door Mislintat werd toegedicht hebben Ajax-supporters nog nauwelijks gezien. Ajax zal geen verlies op Sutalo willen lijden, waardoor de kans groot is dat de centrumverdediger komend seizoen de kans krijgt om zich te revancheren voor zijn mindere eerste jaar in Amsterdam. Komt er een trainer met een duidelijke tactiek en spelpatronen, dan is het zeker mogelijk dat Sutalo alsnog uitgroeit tot een rots in de branding.
Gastón Ávila: 12,5 miljoen
Met de komst van Sutalo was Mislintat nog verre van klaar op de transfermarkt. Gastón Ávila werd de volgende verdedigende versterking voor Ajax en de 'td' liet direct weten veel van zijn aankoop te verwachten. "Ávila is een typische Argentijn. Hij speelt met zijn hart, is agressief, heeft een geweldige mentaliteit en is een echte persoonlijkheid. Gastón kan als linksback en linker centrale verdediger uit de voeten. Dat is heel prettig. Maar we zien hem momenteel meer als linksback."
Van Ávila en Ajax kon al snel de conclusie worden getrokken dat het een totale mismatch was. In de wedstrijden dat de Argentijn zijn opwachting mocht maken, grossierde hij in balverlies. Hij klopte vervolgens bij Steijn aan en liet weten dat hij het liefst centraal in de verdediging speelt. Met een toptalent als Jorrel Hato voor zich was zijn perspectief op speeltijd hierna volledig verdwenen. Ajax kan Ávila komende zomer ook niet van de hand doen, want begin dit kalenderjaar scheurde de Argentijn zijn kruisband af. Daardoor komt hij in 2024 waarschijnlijk niet meer in actie.
Georges Mikautadze: 16 miljoen
Door het vertrek van Dusan Tadic en Mohammed Kudus was Ajax in de zomer van 2023 veel doelpunten en assists kwijtgeraakt. Georges Mikautadze, die eind augustus voor veel geld werd ingelijfd van FC Metz, moest dat gemis in Amsterdam opvangen.
Met Mikautadze haalde Ajax wederom een speler van het tweede niveau. Mislintat legde na de transferwindow uit waarom hij voor deze strategie koos. "Talenten zijn er, maar veel mensen zijn niet dapper genoeg om ze te halen. Ik probeer de zekerheid die ze onbetaalbaar maakt voor te zijn. Als ze eenmaal doorgebroken zijn, moet je veel hogere bedragen betalen. Mikautadze heeft de kwaliteiten om Dusan Tadic te vervangen. Vooral omdat hij veelzijdig inzetbaar is, op de beide flanken, op tien en in de spits. Hij is sterk met beide benen en heeft een goed schot in huis."
In een stroef draaiend elftal kreeg de Georgiër af en toe zijn kans als linksbuiten of als aanvallende middenvelder, terwijl hij vorig seizoen in de Ligue 2 als centrumspits de doelpunten aaneenreeg. Ajax hakte in januari de knoop door om Mikautadze terug te verhuren aan het gepromoveerde Metz, waar hij het net opnieuw eenvoudig weet te vinden. Dankzij zijn negen goals en drie assists in vijftien competitieduels mogen les Grenats nog altijd dromen van lijfsbehoud. De grote vraag is nu of Mikautadze na dit seizoen in Amsterdam terugkeert, aangezien Metz naar verluidt ook een optie tot koop van tussen de tien en vijftien miljoen euro heeft bedongen.
Sivert Mannsverk: 6 miljoen
Ook op Deadline Day konden de supporters van Ajax nog vuurwerk verwachten. Sivert Mannsverk was de eerste van twee spelers die de selectie van Steijn versterkten. "Zijn komst is belangrijk, omdat Benjamin Tahirovic de enige echte verdedigende middenvelder is", gaf Mislintat bij de presentatie van de Noor te kennen. "We hebben nu een compleet middenveld met nog een verdedigend georiënteerde speler die in plaats van of samen met Tahirovic kan spelen. Mannsverk heeft ervaring, maar ook potentie om zich verder te ontwikkelen. Hij is een goede uitdager voor de groep."
Mannsverk beleefde een debuut om snel te vergeten. Steijn gooide de middenvelder direct voor de leeuwen door hem tegen FC Twente in de basis te posteren. De Noor maakte echter een zenuwachtige indruk en werd na 45 minuten door zijn trainer geslachtofferd. Daarna volgde een voetblessure die hem maandenlang aan de kant hield. Dankzij zijn spelintelligentie heeft Mannsverk na zijn rentree toch een basisplaats weten te veroveren onder Van 't Schip, al blijft het afwachten welke plannen de nieuwe trainer komend seizoen met hem heeft.
Borna Sosa: 8 miljoen
75 minuten voor het einde van de zomerse transferwindow werd ook Borna Sosa nog uit de hoge hoed getoverd. "De missie is volbracht", doelde Mislintat op de transferzomer van Ajax. "Sosa is een echte linksback, aanvallend ingesteld. We krijgen een volwassen speler met veel kwaliteiten. Hij is een ander type dan Ávila, die ook centraal kan spelen. Als je bij Ajax werkt moet je zijn linkerbeen vergelijken met die van Richard Witschge. Als je Sosa ziet tijdens de training geloof je niet wat hij allemaal met links kan."
Met vijf assists achter zijn naam bewees de Kroaat inderdaad over een gouden linkerbeen te beschikken. Sosa heeft echter hetzelfde probleem als Gaaei: hij komt het best tot zijn recht als wingback en is verdedigend te vaak kwetsbaar. Sosa is in de pikorde inmiddels voorbijgestreefd door Kenneth Taylor en Devyne Rensch, waardoor een vertrek uit Amsterdam na dit seizoen hoogstwaarschijnlijk de beste uitkomst voor beide partijen is.