NAPELS - Er zijn weinig steden op de wereld die zo nadrukkelijk voetbal ademen als Napels. Op vrijwel iedere straathoek is het lichtblauw van Napoli of de beeltenis van Diego Maradona te ontwaren. Maar er zullen ook weinig steden op de wereld zijn die zó smachten naar een landstitel als de stad onder de Vesuvius. Maurizio Sarri is de man die zijn geboortestad de zo vurig gewenste Scudetto moet schenken.

Door Chris Meijer

In de rust van het duel tussen Napoli en Lazio (4-1) werd Sarri naar de tribune gestuurd, nadat hij commentaar had op de beslissing van de scheidsrechter om Sergej Milinkovic-Savic niet met een rode kaart van het veld te sturen. Met de karakteristieke sigaretten in de hand zocht de 59-jarige oefenmeester een plek hoog in het Stadio San Paolo op. Een voordeel van zijn verbanning: op de tribune kon hij gewoon een sigaret aansteken. Van achter een raam in een soort hut bovenin het San Paolo zag hij dat zijn ploeg Lazio vervolgens van het kastje naar de muur tikte. "Ik had geluk dat ik het vanaf de tribune mocht bekijken, ik genoot ervan. Het was veel mooier om de jongens van boven te bekijken", zei Sarri in een interview met Mediaset.

Het rijtje bewonderaars van het Napoli van Sarri begint imposante vormen aan te nemen. Josep Guardiola, Arrigo Sacchi, Xabi Alonso, Fabio Capello: zomaar een rijtje namen dat zich lovend uitliet over de speelstijl van i Partenopei. Haast wekelijks circuleren er filmpjes op internet van het befaamde Sarri-ball, door l'Équipe bestempelt als 'verticaal tiki-taka'. De tactiek van Sarri is gebaseerd op balbezit: met korte combinaties en driehoekjes voetbalt Napoli onder de druk van de tegenstander vandaan en creëert het kansen. De oefenmeester liet zich gedeeltelijk inspireren door het Barcelona van Guardiola en hanteert doorgaans een 4-3-3-formatie, wat in de opbouw verandert in 3-4-3. Bij balverlies poogt men in een 4-4-2-formatie de bal zo spoedig mogelijk terug te veroveren. "We vinden het leuk om plezier te maken en als dat correspondeert met de resultaten, is dat mooi. De Scudetto? Ons doel is schoonheid", sprak Sarri in januari tegenover Sky Italia. Inmiddels heeft hij duidelijk afgerekend met de scepsis die er in 2015 bij zijn aantreden bestond.

Maradona
In Napels staat Maradona een treetje boven God: zijn heldenstatus in de Zuid-Italiaanse stad grenst aan het onmogelijke. Pluisje gidste Napoli in 1987 en 1990 naar de enige twee landstitels in de clubgeschiedenis en won ook nog met de club de UEFA Cup en de Coppa Italia. Als iemands woorden gewicht hebben in Napels, zijn het wel die van de Argentijn. "We zullen geen winnend Napoli krijgen met hem. Ik had Rafael Benítez gehouden. Sarri is een goed mens, maar hij is Napoli niet waard", liet Maradona er geen misverstand over bestaan in gesprek met Piuenne. Sarri werd in de zomer van 2015 de opvolger van Benítez en kwam over van Empoli. De mening van de Argentijn werd breed gedragen onder de fans, want in augustus had alleen Carpi minder seizoenkaarten verkocht. Die club mocht in het seizoen 2015/16 niet in eigen stadion spelen, maar moest uitwijken naar Modena. Sarri zelf maakte zich echter niet zo'n zorgen over de woorden van Maradona: "Diego kan zeggen wat hij wil. Hij is en blijft mijn idool."

Men was in eerste instantie niet zo onder de indruk van Sarri en dat had een aantal redenen. Ten eerste was Sarri een beetje een grijze muis, een man op leeftijd die steevast in een trainingspak op de bank plaatsnam en in zijn vrije tijd onder meer Charles Bukowski las. Tevens een trainer die wars is van rare fratsen. "Ik zal nog steeds mijn trainingspak dragen op de bank. Tenzij de voorzitter me vraagt om een pak te dragen, dan zal ik dat doen voor de interviews. Op de bank zal ik alleen mijn trainingspak dragen", sprak Sarri na zijn aanstelling bij Napoli tegenover verschillende Italiaanse media. Daarnaast heeft de oefenmeester de gewoonte om tijdens de training een sigaret op te steken of een kop espresso te drinken. Tot slot sprak zijn cv niet bepaald tot de verbeelding toen hij bij Napoli arriveerde.

Bankier
Sarri werd in 1959 geboren in Napels, maar verhuisde op zijn vijfde naar Toscane en groeide daar op. In zijn jonge jaren was hij het enige kind dat voor Napoli was, terwijl alle anderen voor clubs als Fiorentina, AC Milan, Internazionale of Juventus waren. Een begenadigd voetballer was Sarri niet en hij speelde nooit in het profvoetbal, ondanks stages bij Fiorentina en Torino. Als bankier was hij een stuk succesvoller en hij werkte jarenlang bij Banca Monte dei Paschi di Siena. "In die tijd was ik verantwoordelijk voor buitenlandse valuta en werkte in Londen, Duitsland, Zwitserland en Luxemburg. Ik bemande tientallen miljoenen, was goed in mijn werk en had een prima salaris", herinnerde Sarri zich in een interview met La Reppublica. Naast zijn werk als bankier hield hij zich bezig met het trainersvak, waar hij op zijn 31e inrolde bij Stia. Tot 1999 combineerde hij het trainerschap met een baan bij de bank, maar op dat moment besloot Sarri om fulltime als trainer aan de slag te gaan.

"Training was duidelijk mooier dan mijn toenmalige baan. Ik realiseerde me destijds dat ik de resultaten niet naar een hoger plan kon brengen als het trainersvak niet mijn voornaamste bezigheid zou worden. Bovenal zat ik op kantoor de hele dag ongeduldig te wachten tot het vijf uur was en ik naar het stadion kon gaan om te trainen. Ik dacht op dat moment dag en nacht aan voetbal. Mijn vrouw zei dat ik ervoor moest gaan als mij dat rust in mijn hoofd zou brengen", verklaarde Sarri in gesprek met Sky Italia. Hij verruilde Tegoleto in 2000 voor Sansovino en met die club promoveerde Sarri naar het vierde niveau van de Italiaanse voetbalpiramide. Sangiovannese bood hem in 2003 de kans om op het derde niveau aan de slag te gaan. Twee jaar later kreeg hij bij Pescara zijn eerste klus in de Serie B, waarna hij aan een trektocht langs clubs op het tweede en derde niveau van het Italiaanse voetbal begon.

Via Arezzo, Avellino, Hellas Verona, Perugia, Grosseto, Alessandria en Sorrento kwam Sarri bij Empoli terecht. Met Toscaanse club promoveerde hij in 2014 naar de Serie A, waardoor Sarri op 55-jarige leeftijd zijn debuut maakte op het hoogste niveau. Empoli was de gedoodverfde degradant, maar mede dankzij de speelstijl van Sarri handhaafde de club zich op het hoogste niveau. De oefenmeester bleef niet alleen bevlogen, maar ook innovatief. Bij Empoli filmde hij de training met drones, om de teamtactiek zo het best bij te kunnen schaven. "Ik heb ups en downs meegemaakt als trainer, maar ik ben iedere keer een stapje vooruitgegaan. De stap was niet makkelijk, maar ik heb het gedaan. De Serie A is voor mij geen prestatie. Mijn echte doel was om van mijn passie mijn werk te maken en dat is gelukt. Ik heb de enige baan gekozen die ik nog gratis zou doen", aldus Sarri, die bij Empoli de slechtst betaalde trainer van de Serie A was. "Boos? Laten we er geen grap over maken. Ze betalen me voor iets wat ik gratis zou doen na mijn werk. Ik ben gelukkig."

Het vertrouwen van De Laurentiis
Na de handhaving met Empoli in de Serie A waren er verschillende clubs geïnteresseerd in de diensten van Sarri, waaronder Sampdoria en Fiorentina. Aurelio de Laurentiis, de flamboyante voorzitter van Napoli, haalde de geboren Napolitaan uiteindelijk terug naar zijn geboortestad, ondanks dat er de nodige twijfel bestond over Sarri. Toen De Laurentiis in 2004 aantrad bij Napoli, bestond er ook scepsis over hem. De club was op dat moment net failliet gegaan door een schuld van zeventig miljoen euro en de filmproducent stond aan de basis van een doorstart. De supporters dachten op dat moment dat Napoli andermaal ten prooi was gevallen aan iemand die de club voor persoonlijke motieven wilde gebruiken. "Niemand is verplicht om ons te volgen. Wie het niet eens is met onze strategie, kan stoppen met het supporten van Napoli. We werken, net als in de filmwereld, aan concrete resultaten en niet aan special effects", zei De Laurentiis bij zijn aantreden. Hij overwon de scepsis en loodste Napoli met een gestructureerd beleid van nuchter denken en hard werken binnen drie jaar terug naar de Serie A.

Ondanks de scepsis stelde De Laurentiis Sarri in de zomer van 2015 aan als opvolger van Benítez. Napoli begon seizoen 2015/16 met twee punten uit drie wedstrijden, maar de flamboyante voorzitter behield het vertrouwen. "We moeten de coach in vrede laten werken. Als we de druk nu nog verder opvoeren, gaat hij van de stress van 300 naar 600 sigaretten per week", zei De Laurentiis tegenover Sky Italia. Al snel vond Napoli de weg naar boven en in de winterstop voerde Napoli de ranglijst aan. In Napels sloeg de kampioenkoorts toe, maar in de tweede helft van het seizoen zagen i Partenopei Juventus alsnog voorbij komen. Ondanks dat Napoli al tweede eindigde, was vrijwel iedereen razendsnel overtuigd van de kwaliteiten van Sarri. Vanuit heel Europa klinken lovende geluiden over het spel van Napoli, maar er is één ding dat altijd als een loodzware last op de schouders van Sarri zal blijven drukken: de Scudetto. In seizoen 2015/16 noemde hij de titel una bestemmia, een Italiaans scheldwoord.

Dit seizoen werd Napoli opnieuw winterkampioen. Doorgaans levert de officieuze titel aan het einde van de rit ook de Scudetto op. In de laatste 23 jaar wisten slechts vijf winterkampioenen het uiteindelijk niet vol te houden, maar één van die vijf is Napoli. I Partenopei moeten nog twaalf hordes nemen om de zo vurig gewenste titel weer naar Napels te brengen. Onlangs werd Napoli door RB Leipzig uitgeschakeld in de Europa League, maar er is geen haan die er naar kraait in Zuid-Italië. Sarri spaarde zijn belangrijkste spelers, iets waar De Laurentiis eerder dit seizoen in La Gazzetta dello Sport al toe opriep in de groepsfase van de Champions League. "In Europees verband hoeven we niet elke wedstrijd te winnen. Het gaat er alleen om dat we de groepsfase overleven. We moeten alles goed evalueren en kiezen voor de juiste strategie. Gelukkig heb ik een coach die een geweldige strateeg is."

"Op dit moment zou ik Sarri voor niemand willen ruilen, zelfs niet voor Josep Guardiola. We hebben voor hem perfecte omstandigheden gecreëerd, dus waarom zou hij vertrekken? Ik houd zelfs van hem in zijn trainingspak, wat een geweldige manier is om aandacht te trekken. Het team van Napoli maakt mensen verslaafd, net als televisieseries. Hij is daar een sleutelfiguur in", concludeerde de voorzitter en eigenaar van Napoli. Sarri werd onlangs in verband gebracht met Chelsea, maar wilde niks van die geruchten weten. "Voor mij is het geweldig dat ik zo'n lange carrière heb gehad, waarin ik me omhoog heb gewerkt. Ik heb veel geleerd, dit is eigenlijk een pad dat iedereen zou moeten nemen." En Maradona? De Argentijnse God van Napels bood al snel zijn excuses aan. "Ik zei wat ik dacht over hem, maar ik veranderde van gedachte en erken mijn fout. Ik vind het echt geweldig hoe Napoli speelt."