In de rubriek Opgebloeid licht Voetbalzone een speler uit binnen- of buitenland uit wiens loopbaan na een mindere periode weer volledig tot bloei is gekomen. Met deze keer aandacht voor Santi Cazorla (34), de middenvelder van Villarreal die een paar jaar geleden niet alleen moest vrezen voor zijn carrière, maar zelfs voor amputatie van zijn rechterbeen. De routinier liep in zijn tijd bij Arsenal een infectie op en het kostte hem een aantal jaar om weer terug te komen. In de herfst van zijn loopbaan is Cazorla echter weer uitgegroeid tot een van de beste middenvelders van LaLiga, met een terugkeer in de Spaanse nationale ploeg als ultieme beloning.

Door Robin Bruggeman

Met de aanwezigheid van Rodri, Dani Ceballos, Saúl Ñíguez en Fabián Ruiz in het keurkorps van bondscoach Robert Moreno voor de net begonnen interlandperiode, beginnen de contouren van het middenveld dat Spanje in de toekomst naar nieuwe successen moet leiden duidelijk vorm te krijgen. De eveneens geselecteerde Pablo Sarabia, Luis Alberto en Thiago Alcántara kunnen ook nog een aantal jaar mee, terwijl de kans groot is dat Sergio Busquets met zijn 31 jaar in ieder geval doorgaat tot het WK van 2022. Voor Cazorla is het EK van volgend jaar normaal gesproken zijn laatste wapenfeit met La Furia Roja, als hij erin slaagt om in beeld te blijven bij de bondscoach. Voor de spelmaker is iedere minuut die hij op het veld kan staan, in het geel van grote liefde Villarreal of in het rood van zijn land, echter pure winst.

Cazorla is bezig aan zijn derde dienstverband bij El Submarino Amarillo, de club die hem in 2003 oppikte in de jeugd van Real Oviedo en hem in november van dat jaar zijn debuut in het profvoetbal gunde. De middenvelder schipperde in de jaren daarna tussen bank en basis en liet zich ook niet onbetuigd in het seizoen 2005/06, toen Villarreal pas in de halve finales van de Champions League het hoofd moest buigen voor Cazorla's latere werkgever Arsenal. Ondanks zijn potentie en goede spel liet de club hem na dat seizoen voor vierhonderdduizend euro naar Recreativo Huelva vertrekken, al was men in Villarreal wel slim genoeg om een terugkoopclausule in de deal op te laten nemen. Die beslissing betaalde zich terug toen Cazorla in zijn enige seizoen in het shirt van El Decano zijn grote doorbraak beleefde en Recreativo met vijf doelpunten, waaronder de winnende treffer tegen Villarreal, en zes assists naar de achtste plek in LaLiga leidde. Zijn oude werkgever twijfelde daarna geen moment en legde de 1,2 miljoen euro op tafel die nodig was om hem terug te halen.

Cazorla ging in het seizoen erop vrolijk verder waar hij gebleven was en aan de hand van de kleine middenvelder beleefde Villarreal met een tweede plek in de eindrangschikking van LaLiga, met een achterstand van acht punten op kampioen Real Madrid, maar een voorsprong van tien punten op nummer drie Barcelona, het beste jaar uit zijn historie. De spelmaker groeide in die periode ook uit tot international van zijn land en op het door Spanje gewonnen EK van 2008 kwam hij als invaller vijf keer in actie voor de ploeg van toenmalig bondscoach Luis Aragonés. In 2011 volgde voor 23 miljoen euro een tweede vertrek bij Villarreal en het ambitieuze Málaga werd voor een seizoen zijn nieuwe werkgever. Na negen doelpunten en vijf assists in Andalusië stond het grote Arsenal namelijk op de stoep en Cazorla begon voortvarend aan zijn eerste buitenlandse avontuur. De Spanjaard groeide in Londen namelijk al snel uit tot publiekslieveling en sloot zijn eerste seizoen in dienst van the Gunners af met twaalf doelpunten, twaalf assists, de door de fans toegekende eretitel van Speler van het Jaar en de bijnaam Little Magician.

Blessureleed
Wat Cazorla toen nog niet wist, was dat hij al het pad was ingeslagen dat hem later zoveel pijn en zorgen zou opleveren. De technicus had in zijn tijd bij Villarreal al eens te maken gehad met een stevige kuitblessure en het, door Spanje gewonnen, WK van 2010 ging door een rugblessure aan hem voorbij. Tijdens een vriendschappelijke interland tegen Chili in 2013 liep hij na een tik op zijn voet een, niet vastgesteld, breukje in zijn enkel op waarmee hij bleef doorspelen totdat het van kwaad tot erger ging. Een in november 2015 tegen Norwich City opgelopen knieblessure hield hem drie maanden aan de kant en zorgde ervoor dat hij daarna altijd met pijn speelde: "De rust van wedstrijden was vreselijk omdat de spieren dan koud werden. Aan het begin van de tweede helft was ik bijna kreupel en de pijn werd daarna erger en erger", blikte hij vorig jaar terug in een groot interview met The Guardian. Cazorla bleef echter doorspelen en in oktober 2016 volgde de definitieve klap toen hij in de Europa League tegen Ludogorets een achillespeesblessure opliep die hem bijna zijn carrière kostte: "Die avond moest ik huilen, het werd te veel. Ik moest stoppen. Daarna begonnen de problemen."

De middenvelder ging in Engeland al snel onder het mes om de blessure aan zijn pees te verhelpen. In het ziekenhuis raakte de wond echter geïnfecteerd, waardoor hij uiteindelijk bijna twee jaar lang niet op het veld zou staan. "Ik heb het opgelopen op de operatietafel en daarna was er nog het feit dat de wond open bleef. Er waren momenten dat ik op de hometrainer zat en er wat hechtingen losgingen. Omdat het een open wond was, konden de bacteriën naar binnen, waarna er steeds weer iets nieuws bij kwam. 's Avonds kwam er een gele vloeistof uit. Elke keer als ze me dichtnaaiden, ging het weer open: meer vloeistof. Ze deden een huidtransplantatie, maar ze zagen niet wat er binnenin gebeurde, de bacterie bleef vreten en vreten. Ze zijn er in Engeland nooit achter gekomen welke bacterie het was. Ze zeiden tegen mij: 'Denk niet aan voetbal, concentreer je op het terugkrijgen van een normaal leven, op kunnen voetballen met je zoon of het maken van een wandeling.'"

Cazorla had inmiddels een deel van de huid van zijn arm, inclusief een paar letters van de tatoeage met de naam zijn dochter, op zijn hiel zitten. De problemen bleven, ondanks tien verschillende operaties, echter aanhouden en in Engeland werd zelfs gesproken over amputatie van zijn voet. Hij besloot uiteindelijk echter om terug te keren naar Spanje in de hoop daar wel geholpen te kunnen worden. Chirurg Mikel Sánchez ontfermde zich uiteindelijk over de middenvelder en dat bleek Cazorla's redding. De dokters in zijn geboorteland plaatsten een metalen plaat in zijn voet en maakten van een stuk hamstring een nieuwe achillespees nadat een groot deel van zijn oorspronkelijke pees weggevreten bleek te zijn door de infectie. "Ik ben een legpuzzel. Mikel gebruikt mij als voorbeeldgeval in zijn lezingen. Zijn dokters en hij zeggen dat ze nog nooit zo'n extreem geval hebben gezien. Ze wisten in Spanje niet hoeveel van de pees weg was gevreten door de infectie. Mikel zei: 'Ik moet je opensnijden tot ik de pees heb gevonden.'"

'Mijn bot was net klei'
"Ze vertelden me dat ze me moesten openen, openen, openen, openen en toen ze dat deden, zagen ze dat ik tien centimeter kwijt was geraakt. Ik heb nog geluk gehad zeiden ze, want het had meer kunnen zijn. Toen hij de pees ging herbouwen zag hij ook hoe slecht het bot eraan toewas. Hij kon zijn vinger erin steken, het was net klei. Dat was zelfs nog gevaarlijker." Na deze operatie begon voor Cazorla het zware revalidatietraject, waarbij hij maandenlang weg was bij zijn vrouw en kinderen en in zijn eentje in hotels in Spanje verbleef. "Ik ben voetbalgek. Maar er zijn momenten geweest waarop ik met mijn familie sprak en zei: 'Het is voorbij. Morgen vertel ik Juancar, de fysiotherapeut: 'Ik kan het niet meer, vriend''", blikt hij terug op die zware periode. Cazorla hield echter vol en langzaam maar zeker begon zijn herstel zich af te tekenen. De fysiotherapeuten lieten hem steeds meer met de bal doen en richting het einde van het seizoen 2017/18 durfde hij weer voorzichtig aan een rentree op het voetbalveld te denken.

Een terugkeer bij Arsenal bleek een ruim jaar geleden echter een utopie. Nadat Arsène Wenger er nog voor had gezorgd dat de optie in zijn contract werd gelicht toen hij voor het eerst onder het mes ging, kwam er in de zomer van 2018 na zes jaar toch een einde aan zijn dienstverband in het Emirates Stadium. "Nee, dat wilden ze niet. Ze waren er erg goed en eerlijk over. Het was mijn idee om bij Arsenal hetzelfde te doen als wat ik hier (bij Villarreal, red.) nu doe. Ik wist dat degene die mij een contract zou geven me eerst aan het werk moest zien: niemand laat je zomaar tekenen. De voorbereiding met Arsenal, laat ze me aan het werk zien en dan beslissen we samen. Maar ze hadden geen tijd omdat ze de selectie rond moesten maken. Ze zeiden dat ze me op elke andere mogelijke manier zouden helpen. Dat begreep respecteerde ik, ik ben hen voor eeuwig dankbaar. De mensen daar houden van me en ik zal altijd een band met Arsenal hebben. Dat ik geen afscheid heb kunnen nemen van het Emirates Stadium doet nog steeds pijn. Als ik dan toch moest vertrekken, wilde ik dat in het zicht van de fans doen."

Cazorla hoefde na zijn vertrek bij Arsenal echter niet lang zonder club te zitten, want na een periode van meetrainen tekende hij ruim een jaar geleden een eenjarig contract bij Villarreal, inclusief een optie voor nog een seizoen. Op 18 augustus van het afgelopen jaar speelde hij tegen Real Sociedad vervolgens zijn eerste officiële wedstrijd in 636 dagen tijd en de middenvelder verdween daarna eigenlijk niet meer uit de basis bij zijn jeugdliefde. Voor veel supporters was Cazorla zelfs een van de weinige lichtpuntjes in een verder teleurstellend verlopen seizoen. Ondanks een kwartfinaleplaats in de Europa League moest Villarreal zelfs even vrezen voor degradatie en de voetbaljaargang werd uiteindelijk afgesloten met een kleurloze veertiende plek in LaLiga. De routinier kwam in het afgelopen seizoen tot maar liefst 35 wedstrijden in de competitie, waarin hij viermaal wist te scoren en ook twee assists afleverde. In mei van dit jaar volgde bovendien een terugkeer in de nationale ploeg van Spanje en tegen de Faeröer speelde Cazorla zijn eerste interland na 1302 dagen afwezigheid.

'Soms moet ik mezelf knijpen'
"Om weer een wedstrijd op topniveau te kunnen spelen was al ver weg, laat staan de nationale ploeg. Ondenkbaar. Het was moeilijk voor mij om dit te verwerken, zo onverwacht na alles wat ik meegemaakt heb. Nu zie ik dit als een nieuwe uitdaging. Ik ben hier puur om sportieve redenen. 'Het gaat erom wat je met je meebrengt', zeiden ze tegen mij. Misschien is mijn geval wat aparter vanwege de blessure, maar dat is niet de reden waarom ik hier ben. Ik kan misschien wel een voorbeeld zijn voor spelers van mijn leeftijd, geef nooit op", was een klein halfjaar geleden in de Spaanse media zijn reactie op zijn terugkeer in de selectie. Cazorla is ook dit seizoen op overtuigende wijze begonnen en de middenvelder laat voetballiefhebbers in binnen- en buitenland weer wekelijks genieten van zijn steekpassjes, technische hoogstandjes en ziedende afstandsschoten. Hoewel Villarreal twee weken geleden in het Camp Nou uiteindelijk met 2-1 het hoofd moest buigen voor Barcelona, ging het na afloop vooral over de masterclass die Cazorla weggaf op het middenveld en zijn fantastische goal van een meter of 25 die Marc-André ter Stegen kansloos liet.

De middenvelder staat na acht gespeelde wedstrijden al op vier doelpunten en drie assists en in de Spaanse pers wordt voorzichtig geopperd dat hij, door de aanhoudende afwezigheid van Lionel Messi, tot nu toe dit seizoen misschien wel de beste speler in LaLiga is. Met de EK-kwalificatiewedstrijden tegen Noorwegen en Zweden voor de deur krijgt hij bovendien mogelijk de kans om zijn interlandtotaal, dat nu op 78 wedstrijden staat, verder op te voeren en wellicht is hij volgend jaar zelfs als 35-jarige wel van de partij op het EK. Cazorla zelf zal echter nooit zo ver vooruit durven te kijken: "Ik moet mezelf soms knijpen als ik denk: 'Zaterdag mag ik weer voetballen.' Ik geniet overal van, van elk moment. Ik snap dat spelers het vervelend vinden om de avond van tevoren vast te zitten in het hotel, maar ik heb in mijn eentje in hotels en in ziekenhuizen gezeten. Ik heb hiervoor gevochten."