Manchester City is de komende twee seizoenen uitgesloten van Europees voetbal. De UEFA heeft geoordeeld dat de Engelse grootmacht meerdere malen de regels inzake Financial Fair Play (FFP) heeft overtreden én dat de club de Europese voetbalbond heeft misleid. Het verdict van de UEFA is gestoeld op 'gelekte' e-mails die eind 2018 werden gepubliceerd in diverse uitgebreide stukken van het Duitse Der Spiegel. De onthullingen legden pijnlijk bloot hoe City volledig lak had aan de UEFA.
Door Tim Siekman
Structureel geld pompen van sjeik Mansour bin Zayed Al Nahyan
De UEFA heeft vastgelegd dat clubs niet meer geld mogen uitgeven dan er binnenkomt via onder andere tv-gelden, stadionrecettes, premies en sponsors. Volgens het onderzoek blijkt echter dat City dit op structurele basis wél deed. Sjeik Mansour bin Zayed Al Nahyan, sinds 2008 eigenaar van the Citizens, krikte op kunstmatige wijze het budget van City op met schijninkomsten van Etihad Airways, de officiële sponsor van de club. In werkelijkheid heeft niet de vliegmaatschappij, maar de Abu Dhabi United Group (ADUG), het zakelijke vehikel van de sjeik, het merendeel van de jaarlijks bijna tachtig miljoen euro voor zijn rekening genomen. Meteen vanaf 2008 zou Mansour enorme verliezen bij City hebben verholpen met geld via ADUG.
Een 'gelekte' email van voormalig financieel directeur Jorge Chumillas genaamd 'Cashflow' toonde aan dat ABUG 69 miljoen euro 'als bijdrage aan de sponsorinkomsten van 2013/14' zou leveren, terwijl er sprake was van slechts 10 miljoen 'directe bijdrage' van Etihad. Ook voor bijvoorbeeld het seizoen 2015/16 was deze constructie van toepassing. Chumillas had dit ook gecommuniceerd naar andere City-bestuurders als Ferran Soriano en Simon Pearce. In een mailwisseling werd duidelijk dat voor dat seizoen van de 80 miljoen sponsorinkomsten van Etihad er slechts 10 miljoen 'rechtstreeks' afkomstig was van de vliegmaatschappij en de rest van ADUG.
Er was continu sprake van 'creatief boekhouden' bij City. Doorgaans werden de salarissen en bonussen van spelers en trainers van de topclub via ADUG betaald. Zo ontving voormalig manager Roberto Mancini naast zijn salaris van minimaal 1,8 miljoen euro per jaar van City ook 2,1 miljoen euro van Al-Jazira uit de Verenigde Arabische Emiraten, een club die eveneens onder leiding staat van Mansour en waar Mancini 'adviseur' was. Het huwelijk met Mancini was overigens in eerste instantie succesvol met de landstitel in 2012, maar even later nam City alsnog afscheid van de Italiaan. De grootmacht moest een hoge afkoopsom betalen, een som dat dat seizoen een tekort zou veroorzaken als het gaat om de FFP-regels. Er was lichte paniek, maar door zogenaamde 'sponsordeals' wist City zich alsnog te houden aan de regels van de UEFA.
De keiharde houding van Manchester City
City stelde zich bijzonder hard op richting de UEFA wat betreft het onderzoek, zo luidt de conclusie. De grootmacht uit Manchester had het gevoel dat de voetbalbond de bestaande structuur, met traditieclubs als Real Madrid, Barcelona en Bayern München aan de top van de voedselketen, wilde behouden en zodoende iedere onderneming die de establishment bedreigde zag als 'gevaar'. Afgelopen mei, toen City officieel werd aangeklaagd door de financiële onderzoekskamer van de UEFA, reageerde City al zeer fel. De club stelde dat de onderzoekskamer enorm veel onomstotelijk bewijs negeerde, dat het besluit van de kamer de uitkomst was van 'fouten, misinterpretaties en verwarring' én dat de kamer zodoende partijdig was, waarbij er sprake zou zijn van een 'onbevredigend, beknot en vijandig proces'.
Voor de bühne bleven de bewoordingen van City ten opzichte van de UEFA en de mensen van de FFP altijd enigszins binnen de perken, maar achter de schermen waren de beleidsbepalers van de Engelse topclub woest op de bond. Men voelde alsof City hoe dan ook moest boeten, alles om de status quo in de top van de Europese voetbalwereld te handhaven. Simon Cliff, bedrijfsjurist van City, liet in een email binnen de club weten dat voorzitter Khaldoon Al Mubarak tegen Gianni Infantino, destijds secretaris-generaal van de UEFA, had gezegd dat hij de financiële sanctie van het overschrijden van het maximale verlies van 45 miljoen euro in 2012 en 2013 niet zou accepteren. "Hij zou liever dertig miljoen euro uitgeven aan de beste vijftig advocaten ter wereld om de UEFA voor de komende tien jaar aan te klagen", zo stond er in een mail.
In 2014 had de financiële onderzoekskamer al vastgesteld dat City kampte met een tekort van 180 miljoen euro over een periode van twee jaar waar een maximumbedrag van 45 miljoen euro toegestaan is. De UEFA en City kwamen destijds nog tot een regeling, waarna de bond de kritiek kreeg dat men te mild had opgetreden. Een dag daarvoor was Jean-Luc Dehaene (73) overleden, voormalig voorzitter van de onderzoekskamer bij de UEFA en destijds nog altijd bestuurslid. In een interne mail gepubliceerd door Der Spiegel was Cliff niet rouwig om het overlijden. "1 down, 6 to go (één minder, nog zes te gaan, red.)", zo luidt een zin uit de mail. Niemand van City heeft excuses aangeboden voor deze en/of andere mails. De club is van mening dat er niet gelekt is, maar dat de grootmacht is gehackt, waardoor de inhoud van de mails niet erkend moeten worden.
Reactie Manchester City
Rui Pinto is hoofdverantwoordelijk voor de huidige puinhoop bij City. De Portugees, destijds opgevoerd als 'John', speelde documenten door naar Der Spiegel, dat met de publicaties in 2018 een nieuw onderzoek van de UEFA inluidde. City stelt dat het bewijs 'uit de context is gerukt' en dat het materiaal onrechtmatig is verkregen, middels hacks en/of diefstal. Pinto ontkende en beweert 'goede contacten' bij de club te hebben. De man is nu in voorlopige hechtenis in Lissabon en wacht een zaak af waarbij hij wordt beschuldigd van hacken en andere illegale praktijken tegen clubs en andere instituties in Portugal. Pinto erkende in december tegenover Der Spiegel dat er hacking software op zijn computer aanwezig was, maar ontkende dat hij strafbare feiten heeft gepleegd.
De Duitse magazine concludeerde dat City zich in een web van leugens bevond. Het beeld ontstond dat de club zich alles durfde te veroorloven en dat er tot voor kort geen reële vrees was voor zware sancties van de UEFA. "We kunnen doen wat we willen", zo klonk het in een mailwisseling. Inmiddels moet City flink boeten, met naast Europese uitsluiting een boete van dertig miljoen euro. Veel voetbalvolgers waren in shock door het nieuws, maar er was ook veel gejuich op social media. De gevoelens van veel fans werden treffend verwoord door LaLiga-baas Javier Tebas, die al jaren ageert tegen de praktijken van clubs als City en Paris Saint-Germain. "De UEFA treedt eindelijk op", aldus Tebas op Twitter. "Het handhaven van de regels en het bestraffen van financiële doping is essentieel voor de toekomst van het voetbal. We dringen al jaren aan op actie tegen Manchester City en Paris Saint-Germain. Beter laat dan nooit."
De club zelf rept over een heksenjacht; een eerlijk proces was een utopie. De stap naar het internationaal sporttribunaal CAS is gezet. Het hoger beroep kan in ieder geval resulteren tot een uitstel van de straf, waardoor City volgend seizoen mogelijk nog actief is in Europa. Mocht CAS een negatief oordeel vellen, dan kan de club ook nog eens naar de burgerrechter. Volgens City was het vanaf het begin al duidelijk dat de UEFA uit was op een veroordeling. "De onderzoeker van de UEFA heeft in 2018 al laten weten welke straffen hij wilde uitdelen, nog voordat het dossier goed onder de loep was genomen. Manchester City is daarom niet verrast door dit nieuws van de UEFA. Dat neemt echter niet weg dat we het pertinent oneens zijn met deze uitspraak. Deze zaak is gestart door de UEFA, doorgezet door de UEFA en beoordeeld door de UEFA. Van onpartijdigheid is geen enkele sprake."