RIO DE JANEIRO - Hij was bevriend met voetballers als Ricardo Rocha, Renato Gaúcho en Romário en draaide 24 seizoenen lang mee in het profvoetbal. Hij speelde bij grote Braziliaanse clubs als Botafogo en Fluminense en stond ook nog onder contract in Mexico, de Verenigde Staten en Frankrijk. Een wedstrijd voetballen deed hij echter nooit. Dit is het verhaal van Carlos Henrique Raposo, beter bekend als Carlos Kaiser, misschien wel de grootste 'voetbaloplichter' aller tijden.
Door Gijs Freriks
Catch Me If You Can
Kaiser (54) hield zijn verleden lang geheim, maar in 2011 kon hij niet anders dan de waarheid vertellen. "Een Braziliaans televisiestation had een aantal van mijn oude ploeggenoten gesproken en dus kon ik niet langer ontkennen. Het is allemaal waar. Ik heb meer dan tien clubs gehad en heb nooit één wedstrijd gespeeld. Doelpunten? Nee, ook niet", vertelde Kaiser in juni 2011 in een interview met Mais Futebol.
Deze Portugese website plaatste Kaiser in één rijtje met Frank Abagnale jr., de Amerikaanse oplichter over wie Steven Spielberg in 2002 de speelfilm Catch Me If You Can maakte, en met Alves dos Reis, de Portugees die in de jaren twintig met behulp van een vervalst contract bankbiljetten liet drukken bij een legale Engelse drukkerij, steenrijk werd en werd veroordeeld tot een gevangenisstraf van twintig jaar. De vergelijking met deze heren voert wel wat ver, want waar Abagnale en Alves miljoenen verdienden, daar is Kaiser nooit rijk geworden, klust hij nu bij in een sportschool en is hij ook nooit veroordeeld.
Beckenbauer
Kaiser werd in 1963 geboren bij Porto Alegre, een van de grootste steden in het zuiden van Brazilië. Volgens zijn vrienden had hij wel wat weg van Franz Beckenbauer, die in de zeventiger jaren furore maakte bij Bayern München en wereldkampioen werd. "De mensen met wie ik omging konden zijn naam niet goed uitspreken. Ze kwamen erachter dat zijn bijnaam 'Der Kaiser' was en gingen mij daarom ook zo noemen", vertelde de Braziliaan in 2011 aan Globo Esporte. Kaiser werd op zijn tiende ontdekt door een scout van Botafogo en zijn ouders sloten ook maar direct een contract af met een zaakwaarnemer.
"Ik was een slachtoffer van mijn moeder, zij beschouwde mij als de redding van het gezin. Zij heeft mij verplicht om te voetballen en om mee te gaan op trainingskamp met Botafogo, terwijl ik er alleen maar van droomde om gymleraar te worden", zei Kaiser, die echter ook wel besefte dat het voetbal hem en zijn ouders in financieel opzicht veel te bieden had. "Ik kom van een arm gezin en wilde mezelf ontwikkelen. Ik wilde geld verdienen om mijn familie te helpen. Ik wist natuurlijk dat voetbal de beste manier was om dat te bereiken. Ik wilde wel een speler zijn, ik wilde alleen niet spelen. Ik heb er alles aan gedaan om niet te hoeven trainen en spelen. Ik loog en bedroog, maar heb ook een hoop mensen geholpen."
De ouders van Kaiser - een kokkin en een medewerker van een liftinstallatiebedrijf - overleden toen Kaiser dertien en later zestien jaar oud was. Hij werd opgevangen in een pleeggezin en kwam uiteindelijk via Flamengo bij Puebla terecht. Hij wist de technische staf tijdens een proefperiode te overtuigen. "Die mensen vonden dat ik kwaliteit had. Ik schoot goed en was sterk." Bij de club uit Mexico tekende Kaiser zijn eerste profcontract. "Maar toen ik er arriveerde, wilde ik meteen weer naar huis", zei hij tegen FourFourTwo. Kaiser hield niet alleen niet van het Mexicaanse eten, hij hield ook niet van datgene waarvoor hij überhaupt naar Puebla was vertrokken: voetballen.
Kaiser fakete blessures om niet te hoeven spelen en omdat de medische technologie nog niet zo ver was als nu, moest men hem wel geloven: "Ze hebben er alles aan gedaan om mij te laten spelen, maar ik zei steeds dat ik spierpijn had en het tegendeel was niet te bewijzen." Zo deed Kaiser dat ook bij al zijn andere clubs. Als een medische staf toch nader onderzoek wilde doen, regelde een bevriende tandarts een doktersbrief waarop stond dat Kaiser ergens anders last van had. Kaiser genoot wel met volle teugen van het bestaan als voetballer: de aandacht, de feesten en partijen, de vrouwen. Als hij in actie moest komen voor een van zijn clubs, vreesde hij door de mand te vallen en dat zijn carrière er dan direct op zou zitten.
Malandro
Toen Kaiser na een paar maanden weg moest bij Puebla, keerde hij terug naar Brazilië. Omdat hij niets gepresteerd had bij Botafogo, Flamengo en Puebla moest hij op een andere manier aan een contract zien te komen, zo redeneerde de aanvaller. Voormalig ploeggenoot Valtinho vertelt: "Ja, de Kaiser. Wat een figuur. Ik speelde met hem bij América (Rio de Janeiro, red.). Op een dag zouden ik en Romário naar het huis van de gouverneur gaan en Kaiser vroeg of hij mee mocht. Hij is een alleraardigste jongen, dus ik ging akkoord. Aan het einde nam hij een foto en die heeft hij daarna altijd in zijn portemonnee bewaard. Die foto liet hij aan de vrouwen zien. Hij zei dan dat hij goed bevriend was met Romário en dat hij ook profvoetballer was. Nou, dat regelde hij toch maar aardig, of niet?", glimlachte Valtinho, die ook nog voor onder meer Sporting Portugal speelde, in een interview in 2011.
Kaiser zocht na zijn vertrek uit Mexico bewust de clubs en kroegen op waar de voetbalwereld zich over het algemeen verzamelde. Hij deelde rondjes uit, maakte zich populair bij de dames, raakte bevriend met spelers als Ricardo Rocha, Renato Gaúcho, 'Tato', Moisés, Carlos Alberto Torres, Edmundo en Romário en bij zijn latere clubs regelde hij regelmatig vrouwelijk bezoek in het spelershotel. Er werd een goed woordje voor hem gedaan bij Botafogo, de oude club van Kaiser, en begin jaren tachtig mocht hij zich daar melden. Maurício, die met Kaiser samenspeelde bij América, omschreef hem als een malandro, een term die verwijst naar een folklorefiguur van Rio die in staat is om alles en iedereen voor zich te winnen, iemand die van plezier maken houdt en ook nog wel eens een regel overtreedt. "Kaiser was heel erg malandro: een jongen uit Rio, gehaaid en een jongen van de baai."
Maurício en Kaiser verkenden het nachtleven in de stad: "Feesten, vrouwen. We gingen vaak uit. We waren vrijgezel. Alles is gebeurd. De dames hielden van hem omdat hij zich voordeed als een doelpuntenmaker en veel met topvoetballers omging. Maar hij wás niet eens een voetballer. Hij wilde een stuk van de taart als voetballer. Hij wilde tussen de voetballers leven en als profspeler gezien worden, maar wilde niet de verantwoordelijkheden van een voetballer." Carlos Kaiser kreeg zogezegd een kans bij Botafogo. Een wedstrijd spelen deed hij ook daar niet, maar wel wilde 'de Forrest Gump van het Braziliaanse voetbal' bij zijn ploeggenoten de indruk wekken dat hij er wel degelijk iets van kon. Hij kocht een speelgoedtelefoon en deed alsof hij in de kleedkamer telefoontjes kreeg van clubs uit het Verenigd Koninkrijk die hem graag wilden inlijven.
Gazélec Ajaccio
Kaiser belde in het Engels zodat zijn medespelers het niet konden verstaan. "Ik ging geheimzinnig in een hoek van de kleedkamer staan en zei dingen als 'nee, ik ben niet geïnteresseerd in je aanbieding, ik zit hier goed en blijf hier'. Ik deed alsof ik iemand aan de lijn had. Toen ik na zo'n telefoontje een bad nam, zag conditietrainer Ronaldo Torres dat het een speelgoedtelefoon was en dat heeft hij aan de rest van het team verteld." Torres zei daar zelf al eens het volgende over: "Kaiser deed alsof hij Engels sprak, maar hij sprak alles verkeerd uit. Ik kwam er eens achter dat er niemand aan de andere kant van de lijn zat. Ik stond toen achter hem en er was helemaal geen sprake van een echt gesprek. Hij was een klootzak, maar wel een goede klootzak. We hielden allemaal van hem", aldus de huidige assistent-trainer van Shanghai SIPG. Botafogo nam weer afscheid van Kaiser en via vriend Fabio Barros streek de speler neer bij Gazélec Ajaccio in de derde afdeling van Frankrijk. "Ik mocht hem wel en vond dat hij een kans verdiende", zei Barros, die al als aanvaller bij Ajaccio speelde, daarover.
Kaiser wist niet wat hij meemaakte toen hij werd gepresenteerd bij de Corsicanen: "Ik ben een Braziliaan en Braziliaanse voetballers genieten erg veel faam in Frankrijk. Het stadion was klein, maar erg goed gevuld voor mijn komst. Ik dacht: ik zwaai een paar keer en dat is het, maar ik zag een hoop ballen op het veld liggen en besefte dat ik trucjes moest laten zien. Ik was nerveus, want zo zou men op de eerste dag ontdekken dat ik niets kon. Ik ben op de ballen afgerend en heb ze een voor een in het publiek geschoten. De fans werden gek! Ik kuste het logo op het shirt en zo had ik de supporters al op de eerste dag voor mij gewonnen." Kaiser verzon ook bij Ajaccio smoesjes om niet één minuut te hoeven spelen.
"In de tachtiger en negentiger jaren werd er niets een gedroomd over internet. De informatie was nagenoeg nul. Ik had een goed netwerk, had vrienden in het voetbal én in de media", zei Kaiser eens. Hij liet een journalist een artikel schrijven waarin stond dat Kaiser acht seizoenen voor Ajaccio had gespeeld, in plaats van een paar maanden. "Ze fabriceerden een foto voor bij het stuk en ik genoot ervan." Kaiser hield tot 2011 vol dat hij acht jaar lang op Corsica had gevoetbald, totdat hij in 2011 zijn hele verhaal uit de doeken deed. Ex-Ajaccio-trainer Baptiste Gentili had al zijn vermoedens, zo vertelde hij jaren terug: "Ik ben een kind van Ajaccio. Er hebben hier niet veel Brazilianen gespeeld en áls hij bij ons heeft gespeeld, is hij zeker niet acht jaar gebleven. Hij heeft hier niets nagelaten, maakt geen deel uit van de geschiedenis van de club. Zijn verhaal is dan ook weinig geloofwaardig."
Loser
Bangu was de vijfde club die ten prooi viel aan Raposo's bedrog, al hadden de fans nog hoge verwachtingen toen zij een artikel lazen waarin de aanwinst werd omschreven als 'de Pelé van Bangu'. Ook nu had Kaiser weer een journalist gevonden die zijn verhaal zó bijzonder vond dat-ie er best aan wilde meewerken om dat met wat fake news op te leuken. Kaiser moest zijn debuut voor Banga maken in een wedstrijd waarin men met 2-0 achter stond. Omdat hij tijdens de warming-up echter al 'geblesseerd' was geraakt, beloofde trainer Moisés dat hij niet zou spelen. Acht minuten voor tijd ging de walkietalkie van de coach: Kaiser moest van eigenaar Castor de Andrade, die op de tribune zat, zo snel mogelijk invallen. Kaiser ging warmlopen en wist tóch nog een manier te vinden om onder een invalbeurt uit te komen.
"Ik begon aan de warming-up en de supporters achter het hekwerk begonnen naar mij te schreeuwen. Ik sprong over het hek en ging het gevecht aan, waardoor ik rood kreeg en niet hoefde te spelen." Castor de Andrade was woest en beende na afloop de kleedkamer in. "Voor je losbarst, wil ik dit tegen je zeggen", begon Kaiser. "God gaf me een vader, die hij later weer wegnam. Daarna gaf hij me jou, mijn tweede vader. Dus ik zal nooit toestaan dat de fans mijn vader een dief noemen en dat is precies wat die supporters riepen'. De eigenaar pakte mij bij mijn nek, kuste mij en verlengde mijn contract met zes maanden." Kaiser weigerde echter bij te tekenen omdat hij zijn leugen nooit langer dan een paar maanden bij één club kon volhouden en vertrok naar Fluminense. Vervolgens speelde hij nog voor El Paso Sixshooters in Texas, América en Guarany in Camaquã. Bij laatstgenoemde club, in de gemeente waarin hij als kind opgroeide, sloot hij zijn loopbaan af.
Kaiser verhuisde naar de wijk Flamengo in Rio de Janeiro om vrouwelijke bodybuilders te trainen. Zo is zijn droom om gymleraar te worden toch nog een beetje uitgekomen. "Hij eist veel van zijn sporters", zei Carmen Cardoso, die krachttraining volgt bij Kaiser. "Hij is een erg, erg goede leraar. Zijn voetbalcarrière? Toen ik het hoorde, moest ik wel glimlachen." Dat laatste doet Kaiser ook, maar hij heeft ook een dubbel gevoel aan zijn voetballoopbaan overgehouden: "Ik heb nergens spijt van. Voetbalclubs hebben al zoveel spelers bedrogen, iemand moet namens die spelers toch de wreker zijn?", knipoogde hij eens. Serieuzer: "Ik ben de grootste loser in dit hele verhaal. Ik had rijk kunnen zijn en dat ben ik niet. Ik wilde het leven van een voetballer leiden, maar zonder te trainen en te spelen."
Forrest Gump
"Ik had meer moeten doen voor de kansen die ik heb gekregen. Ik zou dan waarschijnlijk meer in mijn loopbaan hebben bereikt. Ik vind het wel jammer dat ik bepaalde zaken niet serieuzer heb genomen." De clubs waar Kaiser heeft gespeeld, zullen zichzelf waarschijnlijk voor de kop hebben geslagen daar zij in zee zijn gegaan met de oplichter, maar bij zijn ploeggenoten heeft Kaiser nooit kwaad kunnen doen. "Hij is een vriend. Hij is ons allemaal even lief. Hij heeft nooit iemand pijn gedaan, wilde alleen gelukkig zijn", zei Maurício eens. En Ricardo Rocha, oud-verdediger van onder meer Real Madrid en Flamengo: "Hij is een vriend van ons allemaal, een geweldig persoon. Zijn enige probleem was de bal. Ik heb hem nooit zien voetballen. Hij is de Forrest Gump van het Braziliaanse voetbal."
Carlos Alberto Araújo Prestes, beter bekend als Tato, speelde bij Fluminense samen met Kaiser en merkte al gauw dat de versterking een verzwakking was. "Bij een rondo bleef hij maar in het midden staan, het was erg moeilijk voor hem. Iedereen besefte dat hij geen echte speler was, maar Kaiser was wel een goede gozer." Marcos Meira was destijds de conditietrainer van de club uit Rio de Janeiro en kan zich de samenwerking met Kaiser goed voor de geest halen, zo vertelde hij aan het magazine FourFourTwo: "Ik mocht hem niet anders behandelen, maar hij was gewoon dik. Hij droeg ook van die aparte donkere brillen en zijn gedrag… iedereen zag wel dat hij een grap was. Niemand begreep hoe hij bij Fluminense terecht was gekomen."
"Hij had altijd wel wat en was altijd geblesseerd", aldus Meira. "Hij kwam met overgewicht aan en was niet eens fit genoeg om te trainen. Hij schoot slecht en speelde slecht. De spelers grapten: 'waar hebben we deze circusartiest dan vandaan getoverd?' Ze noemden hem Maradona. Hij leek inderdaad wel op Maradona, maar dan op de dikke Maradona." Carlos Henrique Raposo hield zijn bijzondere verhaal decennia geheim, maar in 2011 besloot hij in een uitzending van TV Globo-presentator Jô Soares - de David Letterman van Brazilië - alles uit de doeken te doen. En binnenkort zullen waarschijnlijk nog meer mensen notitie nemen van zijn verhaal, want ergens in 2018 zal door de Engelsman Louis Myles een documentaire over hem worden uitgebracht: Kaiser: The Greatest Footballer Never to Have Played Football.